مترجم: مهدی نیکوئی* کشتی‌های کروز بخش کشتی‌های کروز طی سال‌های گذشته رشد قابل توجهی از خود نشان داده است و انتظار می‌رود که این نرخ رشد طی دهه‌های آینده نیز ادامه یابد. عملکرد عالی بخش کشتی‌های کروز باعث افزایش انگیزه برای سرمایه‌گذاری‌های بیشتر شده است. درآمد شرکت کارنیوال در سال 1999 برای هر نفر/روز حدود 64 دلار بوده است.
هر چند که تولید کشتی‌های کروز جدید در نیمه دوم دهه 1990 میلادی 10 تا 12 کشتی در سال بود، این تعداد به 16 کشتی در اوایل قرن بیست و یک رسید. ظرفیت کشتی‌های کروز نیز در حال افزایش است. چندین کشتی در حال ساخت دارای ظرفیت حملی بیش از 100 هزار کیلو هستند. کشتی کروز «آمریکا وورد سیتی» که ظرفیت حمل 6200 مسافر را داشت (2400 نفر بیش از ظرفیت کشتی‌های قبلی)، در سال 2005 به بهره‌برداری رسید.
پیش‌بینی‌ها نشان از رشد ۷۵ درصدی چهار شرکت برتر کشتی کروز جهان طی چهار سال آینده می‌دهند. توسعه سریع کشتی‌های کروز بر روی تعداد مقاصد نیز تاثیر می‌گذارد. تعدادی از مقاصد گردشگری حوزه دریای کارائیب از کاهش تقاضا برای اقامتگاه‌های شبانه خود شکایت دارند. در عوض بسیاری از مقاصد جدید، تحت‌تاثیر شرکت‌های کروز قدرتمند قرار گرفته‌اند.

پارک‌های موضوعی
هر چند که بر روی تعریف پارک‌های موضوعی هنوز هم اختلاف‌نظر وجود دارد، اما به طور کل می‌توان گفت که تمامی پارک‌های موضوعی شامل تفریحات و تجربه‌های عینی با ستون فقراتی از انواع وسایل بازی و جاذبه‌ها است. پارک‌های موضوعی را از طریق یک تجربه موضوعی خاص که همه یا بیشتر جاذبه‌ها حول آن شکل گرفته‌اند، می‌توان از شهربازی‌ها یا سایر پارک‌های تفریحی تفکیک کرد. مهم‌ترین مشخصات پارک‌های موضوعی به شرح زیر هستند:
• شامل تفریحات در فضای باز هستند.
• خود به عنوان مقاصد گردشگری محسوب می‌گردند.
• بر مبنای وسایل بازی، جاذبه‌ها و نمایش‌ها توسعه یافته‌اند.
• بیش از آنکه بر مبنای ویژگی‌های طبیعی بنا شده باشند، براساس نیاز گردشگران توسعه یافته‌اند.
• بر سرگرمی و تفریح متمرکز شده‌اند، اما به صورت روزافزونی به آموزش نیز توجه می‌شود.
پارک‌های موضوعی بیش از آنکه مکانی برای تفریح باشند، در حال تبدیل شدن به جاذبه‌های گردشگری هستند و گردشگران ترجیح می‌دهند که در تعطیلات کوتاه‌مدت از آنها بازدید کنند. پارک‌های موضوعی بزرگ‌تر ارائه‌کننده محصولات گردشگری متمرکز و غنی هستند. در سال ۲۰۰۳، چهارده پارک موضوعی در جهان وجود داشتند که هر کدام از آنها بیش از ۶ میلیون بازدیدکننده را تجربه کردند. (برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به این سایت مراجعه کنید: www.themata.com)
پنج پارک برتر دارای هتل‌هایی با مجموع ظرفیت ۲۵۰/۹ میلیون نفر برای گردشگران در سال ۲۰۰۳ بود. حوزه پارک‌های موضوعی توسط گروه پارک‌های موضوعی زیر تسخیر شده‌اند: جاذبه‌های والت دیسنی (۳/۸۹ میلیون بازدیدکننده در سال ۲۰۰۰) و ۶ پرچم (Six Flag) (با ۸/۴۸ میلیون بازدیدکننده در سال ۲۰۰۰). در ضمن، تم پارک‌های اروپایی ۶ پرچم توسط پالامون کپیتال پارتنرز دنبال می‌شوند. در سراسر جهان دیسنی‌لند تاثیر شگرفی روی پارک‌های موضوعی محلی گذاشته است. در ژاپن، دیسنی‌لند توکیو باعث تحریک رشد صنعت پارک‌های موضوعی ژاپنی شد؛ همان‌طور که دیسنی‌لند در پاریس نیز همین تجربه را تکرار کرد.
نرخ نفوذ پارک‌های موضوعی برمبنای تعداد گردشگران سرانه در کشورهای توسعه یافته بسیار نامتوازن است. ایالات متحده آمریکا و ژاپن بیشترین نرخ نفوذ را نشان می‌دهند؛ اروپا بسیار عقب‌تر است و در اروپای مرکزی این نرخ از کشوری به کشور دیگر تغییر می‌کند. در هر صورت باید در تفسیر نرخ نفوذ دقت شود. به عنوان مثال، به طور کل گردشگران اروپایی تعداد جاذبه‌های گردشگری بیشتری برای انتخاب دارند.ترکیب درآمدها نیز بسیار متغیر است. در ایالات متحده آمریکا، حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد درآمد این پارک‌ها از مبلغ بلیت‌ها و بقیه از محل فروش کالاها، خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها و... تامین می‌شود. در اروپا نسبت درآمد حاصل از بلیت‌فروشی نسبت به کل درآمد تا ۶۰-۵۵ درصد می‌رسد و سهم درآمد ناشی از فروش کالاها پایین‌تر است.
این بخش هنوز هم در حال تکامل است. انواع جدیدی از پارک‌های موضوعی توسعه یافته‌اند که از انواع سنتی پارک‌های دیسنی‌لند متفاوتند. بسیاری از پارک‌های جدید روی موضوع خاصی تمرکز کرده‌اند (مانند پارک کروکودیل‌های جهان در فلوریدا). روند دیگری که در این بخش دیده می‌شود، ارائه هتل و سایر انواع اقامتگاه‌ها، تسهیلات خرید، نمایشگاه‌ها و حتی فعالیت‌های آموزشی است.
*nikoueimahdi@gmail.com