رونق صنعت گردشگری در سایه دیپلماسی شبکه‌های اجتماعی

دکتر علی عراقچی پدید آورنده کمپین مردمی MustSeeIran ایران را باید دید، عنوان هشتگی بود که برای نخستین‌بار فروردین امسال در گستره وب (توییتر و سپس شبکه‌های اجتماعی دیگر) معرفی شد و موجی از کاربران سراسر جهان را با خود همراه کرد. حالا در کمتر از ۶ ماه به یکی از کمپین‌های شناخته شده در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است تا آنجاکه علاوه‌بر ایرانیان، خبرنگاران شبکه‌های بین‌المللی هم آستین بالا زده‌اند تا کمپین «ایران را باید دید» را معرفی کنند. کمپین «ایران را باید دید» اگرچه در آغاز صرفا با هدف معرفی ایران به جهانیان مطرح شد، اما حالا اهداف ساختاریافته‌تری را دنبال می‌کند. کمپین «#MustSeeIran » نه به‌طور مستقیم بلکه به عنوان یک بازوی کمکی کارآمد تلاش می‌کند تا در کنار دولتمردان، رسانه‌ها و تریبون‌های رسمی از یکسو جایگاه کشور ایران و هویت فرهنگی ایرانیان را به دنیا یادآوری کند و از سوی دیگر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های اقتصادی ناشناخته یا کمتر دیده شده ایران و ایرانی را در چشم جهانیان رنگی دوباره ببخشد.

یکی از چشم‌اندازهای این کمپین، برگرفته از یک تئوری نوین مدیریت بازرگانی است که اذعان دارد تصویر کشور مبدا در تصمیم‌گیری برای خرید (کالا و خدمات) در انگاره‌های ذهنی مشتریان اثری چشمگیر اما نامحسوس دارد. بر همین اساس است که صنعت خودرو مدرن با نام کشور آلمان گره خورده است، ساعت با نام سوئیس گره خورده و لوازم آرایشی پاریس همیشه طرفداران خاص خودش را دارد و بر همین اساس فرش دستباف با نام ایران عجین شده است.

نگاهی به آمارهای منتشره سازمان جهانی گردشگری، این وظیفه را پیش روی هر ایرانی قرار می‌دهد که در این رابطه سهمی ولو کوچک داشته باشند. در سال ۲۰۱۳ فرانسه با جذب ۷/۸۴ میلیون گردشگر پربازدیدکننده‌ترین کشور جهان اعلام شد و پس از آن، آمریکا با ۸/۶۹ میلیون و اسپانیا با حدود ۶۱ میلیون گردشگر در رده‌های بعدی قرار دارند. حال آنکه کشور ما با داشتن جاذبه‌های باستانی و تاریخی و در اختیار داشتن رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی در جهان تنها سهمی ۵ میلیارد دلاری از گردش مالی ۵/۶ تریلیارد دلاری توریست در دنیا را داشته است.

مشکلات ساختاری، از جمله نبود زیرساخت‌ها یکی از موانع مهم جذب گردشگر است که به صورت کلیشه‌ای همواره مطرح می‌شود اما علت سهم کم ایران از گردش مالی جابه‌جایی گردشگر، تنها مسائل زیر ساختی نیست، بلکه ناشناخته بودن ایران است. اگرچه گسترش وسایل ارتباط جمعی کمک بسیاری برای شناخته شدن کشور ما به مردم دنیا کرده، اما متاسفانه تبلیغات گسترده رسانه‌های فراگیر بین‌المللی، سایه سیاست در به حاشیه کشاندن ایران و جاذبه‌های توریستی آن را سنگین کرده است. گسترش شبکه‌های اجتماعی این امکان را نیزفراهم کرده که زیبایی‌های کشورمان را به دنیا معرفی کنیم، اما این امر نیازمند همکاری همه مردم است که کشورمان را با زیبایی‌ها و فرهنگ و تمدن تاریخی به دنیا معرفی کنند.

تردیدی نیست که صنعت گردشگری گسترده‌ترین صنعت خدماتی و مهم‌ترین صنعت اشتغال‌زا و ورود ارز در دنیا است و می‌تواند به موتور توسعه اقتصاد کشورتبدیل شود. دنیای امروز، دنیای فناوری اطلاعات و سرعت انتقال اطلاعات به کسری از ثانیه تبدیل شده است. در این میان نمی‌توان نقش موثر شبکه‌های اجتماعی را نادیده گرفت. این فرصت پیش رو است که از شبکه‌های اجتماعی در جهت معرفی جاذبه‌های توریستی ایران بهره گرفت. از همین رو کمپین مردمی MustSeeIran در همین راستا و با هدف معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شد. بازخوردهای این حرکت تا به امروز بسیار امیدبخش بوده، اما دستیابی به اهداف این حرکت نیازمند کمک و همیاری همه مردم ایران است. MustSeeIran یک حرکت مردمى براى شناساندن زیبایی‌هاى سرزمینمان به هموطنان و مردم دیگر کشورها وهمچنین تشویق و ترغیب گردشگران داخلی و خارجی براى بازدید از ایران است.

این کمپین این اهداف را دنبال می‌کند:

۱. تصویرسازی از جاذبه‌های گردشگری، تاریخی، طبیعی ومذهبی و نشان دادن چهره‌ای واقعی از ایران و ایرانیان

۲. ترغیب گردشگران داخلی و خارجی به ایرانگردی

۳. معرفی فرهنگ، آداب و رسوم، غذا و صنایع دستی مناطق مختلف ایران

۴. تقویت روحیه همدلی، مشارکت و اتحاد ملی بین اقوام و استان‌ها

۵. ورود ارز، اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی از طریق صنعت گردشگری کشور

۶. ایجاد حس امنیت و اعتماد در بین گردشگران خارجی

۷. فرهنگ‌سازی نحوه رفتار با گردشگران خارجی

۸. نهادینه‌کردن مدارا، پذیرش و تعامل فرهنگی

فراموش نکنیم میزان سرمایه‌گذاری برای ایجاد یک فرصت شغلی در صنعت گردشگری بسیار پایین‌تر از دیگر صنایع است و به‌عبارت دیگر اشتغال‌زایی در این صنعت به سرمایه‌گذاری کمتری نیاز دارد و تردیدی نیست که همه کشورها در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره‌گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به‌ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد جهانی حاصل از گردشگری و همچنین بالابردن سطح اشتغال در کشور متبوع خود هستند. از همین رو می‌توان با سهیم کردن همه مردم و ورود آنها به این رقابت تنگاتنگ فرصت شناخته شدن و افزایش سهم ایران در درآمد گردشگری جهانی را فراهم کرد؛ فراموش نکنیم که در همسایگی ما ترکیه از طریق جذب گردشگر به درآمد ۲/۳۲ میلیارد دلاری و رتبه ۱۳ گردشگری در دنیا دست یافته است.