گروه ترجمه- مهدی نیکوئی: گردشگری تندرستی یکی از بخش‌های نوظهور گردشگری است که آینده روشنی را برای مقاصد سراسر دنیا ترسیم می‌کند. سفرهای تندرستی به دنبال رشد در آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا، کشورهای حاشیه صحرای آفریقا و در حال توسعه، افزایش یافته است و دست کم تا چند دهه دیگر ادامه پیدا خواهد کرد. براساس گزارش سال ۲۰۱۳ موسسه تندرستی جهانی، تا سال ۲۰۵۰، جمعیت بالای ۶۰ سال جهان، دو برابر خواهد شد. مخارج سلامت در کشورهای OECD هم تا سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۰۲ بیش از سه برابر خواهد شد و به ۱۰ تریلیون دلار خواهد رسید. از طرفی، طبق این گزارش، چاقی در جهان از سال ۱۹۸۰ تاکنون دوبرابر شده است و تقریبا ۱۰ درصد از جمعیت بزرگسال جهان از دیابت رنج می‌برند. همچنین بیماری‌های مزمن دلیل ۶۰ درصد از مرگ‌ومیرها است. تمام این عوامل باعث خواهد شد که جهانیان به سلامت و گردشگری تندرستی اهمیت بیشتری دهند. گردشگران تندرستی به افرادی گفته می‌شود که به‌منظور بهبود سلامت و تندرستی از طریق فعالیت‌های فیزیکی، روانشناسی یا ذهنی اقدام به سفر می‌کنند. گاهی «گردشگری تندرستی» با «گردشگری سلامت» شباهت پیدا می‌کند و دلیلش هم آن است که در هر دو مورد مسافران را ترغیب می‌کنند که برای بهبود یا حفظ سلامت و کیفیت زندگی خود به سفر بپردازند. اما تمرکز گردشگری تندرستی بر پیشگیری است و هدف گردشگری سلامت و پزشکی بر تشخیص و درمان یک بیماری یا شرایط ذهنی-جسمی صنعت تندرستی به‌طور عمده شامل مکمل‌ها و جایگزین‌های درمان پزشکی، تغذیه و کاهش وزن، آب‌گرم، تناسب اندام و فعالیت‌های ذهنی-بدنی، زیبایی و ضدپیری، پیشگیری و توریسم سلامت و تندرستی می‌شود. آنی هود، رئیس موسسه جهانی گردشگری تندرستی، می‌گوید: « انتظار می‌رود گردشگری تندرستی تا سال ۲۰۱۷ در هر سال ۹ درصد رشد را تجربه کند؛ تقریبا ۵۰ درصد بیش از رشد کل گردشگری جهان. بالا رفتن میانگین سنی جمعیت، افزایش هشدارآمیز بیماری‌های مزمن و سبک زندگی ناسالم، ناموفق بودن سیستم‌های پزشکی و هزینه‌های رو به افزایش و استرس مرتبط با سبک زندگی مدرن، همه و همه از عوامل لزوم صنعت تندرستی و روشن بودن چشم‌انداز آن هستند.» در حال حاضر گردشگری تندرستی ۶ درصد از تمامی سفرهای داخلی و بین‌المللی و ۱۴ درصد از تمامی مخارج بین‌المللی گردشگری را شامل می‌شود. اما در آینده این نسبت بهبود بیشتری خواهد یافت. ویژگی قابل توجه گردشگری تندرستی آن است که مسافرانی که با این قصد سفر می‌کنند، عموما از طبقه‌های ثروتمند جوامع هستند و مخارج آنها نسبت به سایر گردشگران بسیار بالاتر است. مخارج این گروه از گردشگران به‌طور متوسط ۱۳۰ درصد بیشتر از میانگین تمام گردشگران است. در سال ۲۰۱۳، گردشگران تندرستی بین‌المللی حدود ۵۹ درصد بیشتر از میانگین گردشگران بین‌المللی خرج کرده‌اند. گردشگران تندرستی داخلی هم حدود ۱۵۹ درصد بیش از متوسط گردشگران داخلی خرج کرده‌اند. این تفاوت مخارج فرصت قابل توجهی برای کشورها فراهم کرده است که بر این بخش از بازار متمرکز شوند. با اتخاذ چنین تصمیمی، کشورها می‌توانند انتظار داشته باشند که با صرف هزینه‌های یکسان بیش از دو برابر معمول، درآمد کسب کنند. مطابق گزارش‌های بین‌المللی، حجم اقتصاد تندرستی در سال ۲۰۱۳ معادل ۴/ ۳ تریلیون دلار برآورد می‌شود و ۴۹۴ میلیارد دلار از آن یا معادل ۶/ ۱۴ درصد از تمامی مخارج آن مربوط به گردشگری است. گردشگران تندرستی داخلی بخش عمده این گروه از مسافران را تشکیل می‌دهند. گردشگران داخلی، ۸۴ درصد سفرها و ۶۸ درصد از مخارج گردشگری (۲۹۹ میلیارد دلار) را شامل می‌شوند. چند درصد باقی‌مانده به گردشگران بین‌المللی اختصاص پیدا می‌کند. البته گردشگرانی را که با قصد تندرستی راهی مقاصد مختلف می‌شوند، می‌توان به دو گروه تقسیم کرد. گروهی که به‌طور عمده به‌منظور اهداف سلامتی و تندرستی راهی سفر می‌شوند و گروه دوم که تندرستی تنها بخشی از سفر آنها است. گروه دوم، حدود ۸۵ درصد از سفرها و مخارج کل را شامل می‌شوند. این وضعیت نشان‌دهنده آن است که می‌توان یک بسته سفر برای گردشگران تهیه کرد که تندرستی بخشی از آن باشد. البته به‌دلیل آنکه بازار هدف را گردشگران با درآمد بالا تشکیل می‌دهند، لازم است که بسته سفر طراحی‌شده، لوکس باشد. دبی باز هم فرصت‌طلبی می‌کند امارات متحده عربی، به‌خصوص شهر دبی، در زمره کشورهایی با بیشترین رشد آبگرم است. مطابق با گزارش‌های جهانی، آبگرم‌های دبی از سال ۲۰۰۷ تاکنون دوبرابر شده است. کشورهای مراکش و عربستان هم همین وضعیت را دارند. مصرف‌کنندگان در خاورمیانه ارتباط بسیاری با آبگرم، آرامش و رفاه دارند. افزایش درآمدها، رشد جمعیت و افزایش جریان‌های گردشگری در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس منجر به این شده است که رشد مجتمع‌ها و هتل‌های آبگرم‌ها ادامه پیدا کند. بسیاری از آنها هم بازار لوکس مشتریان داخلی را هدف قرار داده‌اند. در سال‌های اخیر، هتل‌ها و تفرجگاه‌های زیادی در منطقه ساخته شده است که به بازارهای گردشگری کلیدی اروپا، آسیایی‌های ثروتمند، گردشگران خلیج‌فارس و مسافران تجاری توجه می‌کنند. هم‌اکنون تسهیلات گسترده آبگرم و تندرستی استانداردسازی شده‌اند و انتظار می‌رود تسهیلات بیشتری در هتل‌ها و تفرجگاه‌های مدرن و درجه یک ساخته شوند. در سال ۲۰۱۳، امارات ۵۶۶ آبگرم داشت که درآمد سالانه آنها به ۶/ ۵۸۱ میلیون دلار می‌رسد و برای ۱۸ هزار و ۲۵۱ نفر ایجاد اشتغال کرده بود. تعداد سفرهای گردشگری تندرستی در سال ۲۰۱۳ برابر با ۲/ ۱ میلیون بود و ارزش اقتصادی ۲۴/ ۲ میلیون دلار را برای این کشور به ارمغان آورد.