مقامات ایران در دیدار با معاون وزیر گردشگری آفریقای جنوبی در هفته‌ای که گذشت، بر توسعه همکاری‌های میان دو کشور در حوزه گردشگری تاکید کردند. آفریقای جنوبی برای بسیاری از علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، به‌ویژه گردشگران مشتاق بازدید از حیات‌وحش نامی آشنا است.

سال‌ها است که این کشور با برنامه‌ریزی دقیق در حوزه گردشگری حیات‌وحش توانسته راه دشوار و طولانی رسیدن به توسعه پایدار را هموار سازد و به یکی از الگوهای موفق بدل شود. طبیعت بکر و زیبای آفریقای جنوبی در کنار تنوع زیستی منحصربه‌فرد آن، دو خصیصه بارز این کشور هستند که ظرفیت‌های بسیاری برای رونق و توسعه گردشگری به‌وجود آورده‌اند؛ دو ویژگی که البته در روزگاری نه‌چندان دور، بلای جان منابع طبیعی این کشور بودند. شکار کنترل نشده توسط گردشگران شکارچی غربی منجر به افزایش خطر انقراض نسل بسیاری از گونه‌های جانوری نادر و بومی این کشور شد و ورود تورگردانان غیر بومی و به حاشیه رانده شدن جوامع محلی منجر به نشت اقتصادی فراوانی گردید و قوانین محدود کننده وضع شده نیز نتوانستند جلوی این اتفاقات را بگیرند.

تمامی این معضلات زنگ خطر را برای دولت آفریقای جنوبی به صدا درآورد و سیاست‌های ملی توسعه گردشگری این کشور را به سوی مشارکت هر چه بیشتر جوامع بومی سوق داد. در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی، دولت وقت آفریقای جنوبی با تغییر قوانین، مالکیت بخش خصوصی را بر حیات‌وحش و زیستگاه‌های طبیعی محترم شمرد و به آنها حق بهره‌برداری از این منابع را اعطا کرد. این زمین‌ها در کنار مناطق حفاظت‌شده دولتی، پارک‌های ملی و مناطق شکار کنترل شده عزم و اراده ملی را در جهت حفاظت از طبیعت بکر و تنوع زیستی آفریقای جنوبی جزم کرد و با برطرف کردن مشکلات مالی و کمبود نیروی انسانی، طبیعت این کشور را از خطری جدی نجات داد.

خصوصی‌سازی؛ راه‌حل نجات حیات وحش

درحالی‌که ایران فرصت تازه‌ای برای همکاری‌های بیشتر با آفریقای جنوبی در حوزه گردشگری یافته است، شایسته است تا از این تجربه موفق در خصوصی‌سازی مدیریت و حفاظت از حیات وحش الگوبرداری کند. قطعا تفاوت‌های زیرساختی و قانونی ایران باید در مرحله سیاست‌گذاری و اجرا در نظر گرفته شود، اما حال که تاکید بسیاری از سوی هر دو کشور بر همکاری‌های آموزشی و اجرایی وجود دارد، تجربه موفق آفریقای جنوبی در حفاظت از حیات‌وحش از طریق توسعه پایدار گردشگری حیات‌وحش باید یکی از اولویت‌های مسوولان در تدوین برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی احتمالی باشد.