بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام طی ۳ هفته گذشته
روند افزایشی در بازار نفت - ۱۴ فروردین ۹۰
بر این اساس طی ۳ هفته گذشته، در ابتدا به دلیل وقوع زلزله بی‌سابقه در ژاپن و نگرانی از تاثیر آن بر بازسازی اقتصاد جهانی و تقاضای نفت خام این کشور، وخامت بیشتر بحران اتمی‌ژاپن در پی زلزله بزرگ این کشور و احتمال تاثیر آن بر اقتصاد این کشور، انتشار اخبار مربوط به کاهش هزینه‌های مصرفی در آمریکا طی ماه مارس ۲۰۱۱ و کاهش قیمت مسکن در این کشور طی ماه ژانویه، کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی، افزایش ارزش دلار در مقابل یورو و همچنین افزایش مداوم سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا، قیمت نفت خام WTI در بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، از حدود ۱۹/۱۰۱ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۴ مارس ۲۰۱۱ تا کمتر از ۱۸/۹۷ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ کاهش یافت؛ ولی مجددا در پی تداوم بحران در منطقه خاورمیانه، تشدید ناآرامی‌ها در لیبی به ویژه در مناطق نفت خیز این کشور و ادامه درگیری‌های داخلی در لیبی بین طرفداران و مخالفین معمر قذافی، تردید معامله گران بازار نفت درباره احتمال بازگشت ظرفیت تولید نفت لیبی به بازار، بمباران لیبی توسط هواپیماهای غربی و مداخله در جنگ داخلی این کشور، نگرانی‌های بین‌المللی نسبت به وضعیت سیاسی لیبی، افزایش نگرانی فعالان بازار نفت از گسترش ناآرامی‌ها به سایر کشورهای تولیدکننده نفت خصوصا عربستان سعودی، انتشار گزارش‌هایی درباره درگیری پلیس عربستان با تظاهرات‌کنندگان این کشور و تشدید نگرانی درباره امنیت این صادرکننده بزرگ نفت، وقوع برخی اعتراضات و نا آرامی‌ها در کشورهای بحرین، عمان و عربستان سعودی، ادامه تنش‌های سیاسی در یمن و بحرین، تظاهرات کارگران نفتی عمان در اعتراض به دستمزدهای پایین، بروز طوفان شن بی‌سابقه در کویت و اختلال و تعطیلی بندرهای این کشور، احتمال افزایش تقاضای سوخت ژاپن برای جبران کاهش تولید برق در این کشور، از سر‌گیری فعالیت پالایشگاه سونوکوی آمریکا که به علت نقص فنی بخش زیادی از فعالیت آن متوقف شده بود، انتشار اخبار امیدوار کننده از اقتصاد آمریکا نظیر رشد ۱/۳ درصدی آن در ۳ ماهه آخر سال ۲۰۱۰، افزایش قابل توجه ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی و همچنین کاهش ارزش دلار در مقابل یورو، قیمت نفت خام WTI تا بیش از ۲۷/۱۰۴ دلار در هر بشکه در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۱۱ افزایش یافت.
تحلیلگران معتقدند با توجه به مسائل عملیاتی، حقوقی و قراردادی، درباره بازگشت نفت لیبی به بازارهای جهانی در کوتاه مدت تردید وجود دارد. همچنین بر اساس اعلام رییس شرکت ملی نفت لیبی، با توجه به تخریب برخی از تاسیسات نفتی لیبی در خلال درگیری‌ها میان مخالفان و موافقان دولت قذافی، بازگشت تولید نفت خام لیبی به حالت عادی زمانبر خواهد بود. به دنبال نا آرامی‌های اخیر سیاسی در لیبی تولید نفت خام این کشور با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شده و به ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است؛ در حالی که تولید این کشور پیش از آغاز ناآرامی‌ها بیش از ۶/۱ میلیون بشکه در روز یا حدود ۲ درصد از مجموع عرضه جهانی نفت خام بود. تظاهرات کارگران نفتی عمان در اعتراض به دستمزدهای پایین توقف فعالیت‌های این شرکت را به دنبال داشته و اولین تعطیلی تاسیسات نفتی حاشیه خلیج فارس در پی ناآرامی‌های سیاسی دنیای عرب به شمار می‌رود. دولت بحرین نیز برای سرکوب اکثریت شیعه مخالف این حکومت، ضمن اعلام وضعیت فوق‌العاده، از نیروهای ارتش عربستان کمک گرفته است. کشور ژاپن اگرچه با خطر رکود اقتصادی پس از زلزله رو به رو است، اما احتمالا برای جبران کمبود برق در پی‌تعطیلی
نیروگاه‌های اتمی این کشور، به نفت خام کم سولفور بیشتری احتیاج پیدا خواهد کرد. در گذشته نیز با اختلال در تولید برق اتمی‌در ژاپن، علاوه بر نفت خام، تقاضای دیگر سوخت‌های فسیلی، از جمله ال.ان.جی و زغال سنگ در ژاپن افزایش یافته است. براساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۱۴ مارس الی ۳۰ مارس ۲۰۱۱، ابتدا از حدود ۸۷/۱۰۷ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۸۰/۱۰۵ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۶ مارس کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح ۱۸/۱۱۰ دلار در هر بشکه در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۱۱ افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۳۰ مارس ۲۰۱۱، با ۴۸ سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۱۰ دلار و ۱۴ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۵ مارس ۲۰۱۱ معادل ۱۱۰ دلار و ۶۲ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه مارس (تا ۳۰ مارس ۲۰۱۱)، با ۹ دلار و ۴۸ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه فوریه ۲۰۱۱ به هر بشکه ۱۰۹ دلار و ۷۶ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه فوریه ۲۰۱۱ معادل ۱۰۰ دلار و ۲۸ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در
بردارنده ۱۲ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است. میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران با ۴۶ سنت کاهش نسبت به ۳ هفته قبل (۹ مارس ۲۰۱۱)، در روز ۲۹ مارس ۲۰۱۱ به بشکه ای ۱۰۸ دلار و ۲۴ سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز سه شنبه (۲۹ مارس ۲۰۱۱) ۱۰۹ دلار و ۷۵ سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح ۱۰۷ دلار و ۲۰ سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای‌جنوبی ۱۱۰ دلار و ۵۰ سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار ۱۰۸ دلار و ۹۰ سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت‌خام سبک ایران در بازار آسیا ۱۰۹ دلار و ۶۷ سنت، شمال غربی اروپا ۱۱۰ دلار و ۳۰ سنت و در بازار مدیترانه ۱۰۸ دلار و ۹۰ سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا ۱۰۷ دلار و ۱۰ سنت، شمال غربی اروپا ۱۰۸ دلار و ۷۰
سنت و در بازار مدیترانه ۱۰۶ دلار و ۳۵ سنت به فروش رسیده است. طی دوره ۹ مارس الی ۲۹ مارس ۲۰۱۱، قیمت نفت خام سبک و سنگین ایران در بازار آسیا با کاهش ۷۳ سنت در هر بشکه همراه بوده و در سایر بازارها با افزایش اندک ۶-۱ سنت در هر بشکه مواجه بوده است. میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک و سنگین ایران نیز نسبت به ۳ هفته قبل، به ترتیب به میزان ۳۹ سنت و ۵۰ سنت در هر بشکه طی دوره مذکور کاهش یافته است.
پیش‌بینی قیمت
در هفته گذشته، ماه مارس به پایان رسید، در حالی که قیمت نفت خام WTI بالاتر از روزهای قبل بسته شد و توانایی خود را برای ادامه روند افزایشی به نمایش گذاشت. ماه مذکور بیشترین افزایش را نسبت به ماه‌های قبل داشت که در واقع تحت تاثیر وقایع بحران منطقه خاورمیانه قرار داشت. قیمت بسته شده نشان دهنده این امر است که بازار این سطح از قیمت‌ها را پذیرفته است. در دو هفته گذشته قیمت نفت WTI در بین دو سطح قیمتی ۱۰۳ تا ۱۰۷ دلار نوسان داشته است. سطح ۱۰۳ دلار سطح برگشتی است که حمایت مناسبی را ایجاد کرده است و سطح ۱۰۷ دلار اولین سطح مقاومتی قیمتی است که مانع افزایش بیشتر شد. ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام آمریکا همچنان نسبت به سال‌های گذشته در سطح مناسبی قرار دارد و سطح ذخیره‌سازی بنزین نسبت به سال گذشته کمتر می‌باشد، ولی در مجموع وضعیت ذخیره‌سازی‌ها مناسب ارزیابی می‌شود. بیشترین فشار بر قیمت از سمت بحران در کشورهای تولیدکننده نفت وارد می‌شود که زمان پایان آن نیز نامشخص است. قیمت‌ها نیز نشان دهنده این موضوع می‌باشند، زیرا در سطوح جدید به ثبات رسیده اند و دامنه نوسانی آنها به سطوح بالاتر انتقال یافته است. درهفته جاری قیمت ۱۰۷ دلار اولین
سطح مقاومتی است که در مقابل افزایش قیمت مانع ایجاد خواهد کرد و دومین سطح ۱۱۰ دلار است. در مسیر کاهشی سطح ۱۰۳ دلار مانع کاهش بیشتر قیمت می‌شود.
*کارشناسان ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
ارسال نظر