آرشیو روزنامه شماره ۵۹۹۲ دنیای اقتصاد

اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۵۹۹۲

بورس روی تردمیل

مژده ابراهیمی: با گذشت یک‌ماه از سال جدید و تحولات چشمگیر در بازارهای دارایی، بازار سهام انگیزه اندکی برای تحرک و رونق دارد. تصویر عمومی بورس امروز چیزی جز در جا زدن در یک‌محدوده مشخص نیست و همین عامل موجب شده تا کمتر سرمایه‌گذاری برای ورود به این بخش تمایل داشته باشد. بررسی دقیق روندهای بورس تهران در یک‌دهه اخیر نشان می‌دهد که این بازار به طور تاریخی در نخستین ماه‌‌‌های سال روندی صعودی و مثبت را تجربه کرده، اما چه شده که امسال این فضا در بورس دیده نمی‌شود؟
بورس در تله دوگانه
دکتر احسان طاهری/ پژوهشگر اقتصادی
بررسی روند شاخص کل بورس تهران حاکی از آن است که دو متغیر نرخ بهره بدون ریسک و نرخ دلار نیما، نقش مهمی در توضیح‌‌‌دهندگی نوسانات این متغیر دارند. از یک‌طرف با توجه به صادراتی بودن بخش عمده‌‌‌ای از محصولات صنایع بزرگ بورسی، طبیعتا نرخ تسعیر ارز بر رشد سودآوری این شرکت‌ها تاثیر مستقیم دارد و از طرف دیگر نرخ بهره از طریق تغییر در ارزش تنزیل‌شده سود و P/E سهام شرکت‌ها، اثرگذاری زیادی بر شاخص کل بورس دارد. با این حال طی سال گذشته و در راستای کنترل تورم، از یک‌طرف دلار نیما تنها حدود ۱۰‌درصد افزایش را تجربه کرد و از طرف دیگر به دنبال تشدید سیاست‌‌‌های انقباضی بانک‌مرکزی و همچنین فشار کسری بودجه دولت، نرخ‌های بهره اوراق بدهی و سپرده بانکی افزایش کم‌سابقه‌‌‌ای را تجربه کردند. این وضعیت باعث شد تا بازار سهام محرک چندان قوی برای رشد نداشته باشد و شاخص کل تنها ۱۲‌درصد رشد را تجربه کرد که کمتر از نصف بازدهی دلار و سکه بود. در صورتی که در سال جدید نیز این دو متغیر وضعیتی مشابه سال گذشته داشته باشند، بعید است که بازار سهام بتواند بازدهی بالاتری نسبت به بازارهای موازی کسب کند.
ابزارها و توسعه مالی در ۱۴۰۳
والا صنیع‏‏‌زاده /پژوهشگر دکترای اقتصاد مالی دانشگاه صنعتی شریف
در سالیان اخیر به دلیل ورود گسترده سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سرمایه، گسترش ابزار‌های مالی متناسب با نیاز‌های متنوع سرمایه‌گذاران، از جمله مواردی بوده که مورد تاکید کارشناسان قرار گرفته است. وجود ابزار‌های مالی متنوع می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا متناسب با میزان سرمایه، افق سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌گریزی گزینه‌های مناسبی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.
اولویت‌ها و بایسته‌های وکیل مدافع سهامداران خرد
فردین آقابزرگی/ فعال بازار سرمایه
وظایف اصلی نهاد ناظر و قانون‌گذار در بازار سرمایه حفاظت از منافع سرمایه‌گذاران، بالاخص سرمایه‌گذاران خرد است؛ همچنین تسهیل تشکیل سرمایه و تنظیم بازار‌‌‌ منصفانه و کارآ و رفتار منصفانه با آحاد سرمایه‌گذاران اعم از خرد و کلان. اعتماد عمومی زمانی افزایش می‌یابد که نظام نظارتی منصفانه و شفاف باشد.
تنها راه نجات بازار
هلن عصمت‌پناه /مدرس دانشگاه
در سال ۱۴۰۲ بر اثر تصمیمات نادرست دولت و عدم‌حمایت و بی‌تفاوتی رئیس سازمان بورس نسبت به شرکت‌های فعال در بازار، سهامداران و روند بازار سرمایه، لطمه زیادی به جامعه بازار سرمایه وارد شد؛ از جمله سکوت و ‌واکنش نشان ندادن در برابر مواردی همچون انتشار اسامی متخلفان ۱۷اردیبهشت‌ماه، معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، پیش‌‌‌دستی در معاملات و سوءاستفاده مربوط به اشخاص حقوقی و… که به دلیل منافع بین اشخاص دارای سطح اهمیت بالا بوده و کلیت آن باعث عدم‌شفافیت بازار و منتج به بی‌اعتمادی و خروج نقدینگی از بازار شده است.بازارسرمایه در خصوص بسیاری صنایع مورد بی‌مهری قرار گرفت که در راستای آن لطمه بزرگی به سهامدار وارد شد و دریغ از حمایت سازمان در برابر این بی‌مهری‌های دولت و نیندیشیدن چاره‌ای در جهت منافع سهامدار و حمایت از او. حالا مجددا تصمیم بر تداوم فعالیت آقای عشقی است! این مدیران باید بدانند که در بازارسرمایه بیش از ۷۰درصد صنایع و شرکت‌های فعال، مولد هستند و با توجه به ریسک‌های بالای اقتصادی باید حمایت شوند.
قانون‌گذاری و رشد؛ مطالعه‏‏‌ای کوتاه در باب بازار سرمایه ایران
مجید سبزه/ پژوهشگر اقتصادی یاسر کارگری /پژوهشگر اقتصادی
نظام بازار سرمایه از سه رکن ابزارها، بازارها و نهادها تشکیل شده است و در صورت نبود هریک از این ارکان، دچار اختلال کارکردی می‌شود. بازیگران اصلی این بازارها، نهادها هستند و متغیر اصلی این نهادها، ابزارها به شمار می‌روند. ابزارها در بازارها معامله می‌‌‌شوند و این رابطه هم‌‌‌پیوندی و همبستگی به معنای یکپارچگی نظام بازار سرمایه است.
میل بورس به نقدینگی
سهیلا نقی‌پور/کارشناس بازارسرمایه
مجید عشقی برای دومین دوره در مقام ریاست سازمان بورس ابقا شد. حال با توجه به ابقای مجدد رئیس سازمان بورس، صحبت‌‌‌ها و نظراتی در خصوص رونق و شفافیت بیشتر در بازار مطرح شده است. به نظر می‌رسد کاهش نوسانات بازار، افزایش نقدینگی، جذب سرمایه‌گذار خارجی و توسعه ابزارهای مالی جدید، ازجمله اقدامات در جهت رونق بیشتر بازار سرمایه است. اما یکی از اقداماتی که در دوره اول ریاست عشقی بر بازارسرمایه کشور بسیار به آن اهمیت داده شد، کاهش هیجانات و کنترل نوسانات در بازارسرمایه بود؛ اقدامی که از طریق ابزارهای مختلفی مانند بازارگردانی، صندوق تثبیت بازار و اصلاح قوانین و مقررات خرید و فروش سهام برای حقوقی‌ها انجام شد.
پیش‌شرط کارآیی بازار
ابوالفضل شهرآبادی/ پیشکسوت بازارسرمایه
حال که رئیس سازمان بورس در سِمت خود ابقا شد، این مدیر در فقره شفافیت چه اقداماتی باید انجام دهد؟ در ابتدا باید مشخص شود که منظور از شفافیت چیست. یکی از کارکردهای بازار سرمایه و بورس، تعیین قیمت درست و منصفانه برای دارایی‌‌‌های مالی است. آنچه بر قیمت اوراق بهادار در بازار اثر می‌‌‌گذارد، اطلاعات مربوط به قیمت اوراق بهادار است. پس اطلاعات در تعیین قیمت اوراق نقش اساسی دارد.
از مشارکت تا سرگردانی در بازار سرمایه
سید محسن موسوی /فعال بازارسرمایه
وظیفه سازمان بورس چیست؟ سازمان بورس ملزم به پایبندی به قانونی است که برای بلندمدت وضع می‌کند. این نهاد نباید برای هر موقعیت تازه‌ای دست به ابداع و اختراع جدیدی بزند؛ چرا که آزمون و خطا و هزینه دادن مدام برای تغییر قوانین، بازار را غیرشفاف می‌‌‌سازد. قاعده‌‌‌گذاری نباید به این شکل باشد که روندها بنا به آن در موقعیت‌‌‌های مختلف تغییر کنند. در عین حال این نهاد به کمک ثبات قوانین و تسریع در طراحی ابزارها و نهادهای جدید و کاربرد مستمر آنها در جلب مشارکت مردم، وظیفه خود را به‌خوبی انجام داده است.