ندا لهردی: استیو جابز زمانی به تماشای یک باغ سیب رفت در حالی که رژیم میوه‌خواری داشت. این باغ زیبا ایده خوبی برای انتخاب نام شرکتی که قرار بود او به همراه «استیو ووزنیاک» و «رونالد وین» تاسیس کنند، داد. جابز فکر می‌کرد این نام باعث می‌شود که شرکتش در حال تغییر، در دسترس و جالب توجه به نظر برسد. در نهایت محصولات محبوب و حرفه‌ای اپل کمک کرد تا این شرکت برای حدود پنج سال متوالی عنوان ارزشمندترین شرکت جهان را از آن خود کرده و در اختیار بگیرد. با این حال اما همزمان سوال‌هایی درباره عمر مفید اپل در حال شکل گرفتن و مطرح شدن است.
روز بیست و ششم ژانویه امسال اپل اعلام کرد سود حاصل از فروش ۴/ ۱۸ میلیارد دلاری محصولات این شرکت در فصل اخیرش یعنی در فصل چهارم سال ۲۰۱۵ بیشتر از سودی بوده است که تمام شرکت‌های جهان برای یک دوره سه‌ماهه به دست آورده‌اند. اگرچه این اخبار خوب به شدت در سایه و تحت الشعاع سقوط ناگهانی درآمد این شرکت در فصل اول سال ۲۰۱۶ قرار گرفت. سهام شرکت اپل در شش ماه گذشته تا بیش از ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده که این میزان بیش از دو برابر کاهشی بوده که در شاخص S&P ۵۰۰ اتفاق افتاده است. این کاهش قیمت سهام به دنبال ترس از فروش آی‌فون رخ داده که همیشه بیشترین درآمد و سود این شرکت را در اختیار داشته است. آیا تنها موضوع پشت پرده غلبه کردن شرکت مادر گوگل یعنی آلفابت (با ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار) بر اپل (با ارزش ۵۵۰ میلیارد دلار)، زمان است؟اپل در مسیر رشد و بزرگ شدنش اما بارها به ترس‌ها و نگرانی‌های میان سرمایه‌گذارانش که ناگهان به این نتیجه رسیدند که روزهای درخشش اپل به پایان رسیده است، بی‌اعتنایی و بی‌توجهی کرد. آخرین بی‌توجهی اپل به این موضوع به سه سال پیش برمی‌گردد؛ زمانی که نگرانی‌های جدی درباره افزایش رقابت در بازار به دنبال ظهور تولیدکنندگان جدید موبایل‌های هوشمند و تبلت‌ها به وجود آمده بود. با این حال هر بار اپل واکنشی به موقع نشان می‌داد و به قله‌های بالاتری صعود می‌کرد و این موضوع کارش را برای کسب موفقیت‌ها و پیشرفت‌های بعدی در آینده سخت‌تر می‌کرد.

پشت سر گذاشتن رقم ۲۳۱ میلیون دستگاه آی‌فونی که اپل در سال مالی منتهی به ماه سپتامبر گذشته به فروش رسانده، کار بسیار سخت و دشواری خواهد بود. بازار جهانی موبایل‌های هوشمند بیش از پیش اشباع شده است. بر اساس آمارهای ارائه شده توسط موسسه تحقیقاتی Strategy Analytics، امسال فروش جهانی گوشی‌های موبایل با قیمتی بیش از ۱۹۰ دلار تنها ۳ درصد رشد داشته است. این در حالی است که فروش این گوشی‌ها در سال ۲۰۱۱ رشد سالانه ۶۴ درصدی را تجربه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر متوسط قیمت فروش آی‌فون ۶۹۱ دلار است، اگرچه شرکت‌های خدمات‌دهنده ارتباطی معمولا با ارائه کمک هزینه خرید، آن را با قیمتی ارزان‌تر به کاربرانشان می‌فروشند. با این حال به نظر می‌رسد اقتصاد جهانی ـ و به خصوص چین که اپل برای رشد سهم فروشش به آن وابستگی زیادی دارد- در شرایط ضعف و شکنندگی قرار دارد. اخیرا شرکت‌های آسیایی تامین‌کننده قطعات اولیه خیلی جدی درباره کاهش سفارش قطعات اولیه گوشی‌های آی‌فون مانند تراشه‌ها و دوربین‌هایش، هشدار داده‌اند. تغییرات و نوسانات ارز هم باعث شده است که گوشی‌های آی‌فون به طرز چشمگیری در بعضی بازارها مانند ژاپن و استرالیا، قیمتی گران‌تر پیدا کنند و این موضوع هم آی‌فون‌ها را از سبد خرید خریداران جدید و بالقوه دور کرده است.

حالا کارشناسان و تحلیلگران بازار پیش‌بینی کرده‌اند که فروش گوشی‌های آی‌فون امسال تا حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا کند. اما بعد از آن‌چه اتفاقی می‌افتد؟ فراموش نکنیم که وفاداری کاربران اپل به این برند و محصولاتش بسیار زیاد است، تا جایی که شاید ۹۰ درصد از آنها دوباره برای خرید یک آی‌فون جدید دست به جیب شوند. بر اساس تحقیقی که اخیرا توسط موسسه Sanford C. Bernstein انجام شده است، اگر چنین کاربرانی هر دو سال یک بار آی‌فون قدیمی‌شان را با مدل جدید آن جایگزین کنند، تا سال ۲۰۱۷ اپل به آنها ۱۸۵ میلیون دستگاه آی‌فون دیگر می‌فروشد که این رقم فروش به کاربران و خریداران جدید را شامل نمی‌شود. مالکان اولیه گوشی‌های آی‌فون و بنابراین کاربران آی‌تیونز و دیگر سرویس‌های درآمدزای اپل به راحتی می‌توانند تا سال ۲۰۱۷ به ۵۳۴ میلیون نفر رشد کرده و افزایش یابند، که در این صورت این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۵ رشد ۱۳ درصدی خواهد داشت. آینده آی‌فون تا حد زیادی به این بستگی دارد که چقدر بتواند وجهه خود را تا ماه سپتامبر آینده در بازار حفظ کرده و توجه خریداران را به خودش جلب کند. نسخه‌های ارزان‌تر آی‌فون هم می‌توانند کمک بزرگی به افزایش فروش آن بکنند. آی‌فون ارزان قیمت ۵C که اپل آن را در سال ۲۰۱۳ معرفی کرد، به وجهه و جذبه اپل در چین تبدیل شد. «تیم باجارین» از شرکت تحقیقاتیCreative Strategies معتقد است که اپل احتمالا یک آی‌فون ارزان‌قیمت‌تر برای بازار هندوستان هم عرضه خواهد کرد. در حال حاضر هیجان زیادی در بازار هند درباره برنامه‌های اپل برای افتتاح فروشگاه‌هایش در آنجا وجود دارد. با این حال پیدا کردن مکان‌های مناسب و معامله با افراد محلی برای راه‌اندازی فروشگاه‌ها، کار ساده‌ای نیست. از همه مهم‌تر اینکه تنها بخش کوچکی از جمعیت هندوستان امکان خرید یک آی‌فون و حتی نسخه ارزان‌تر آن را دارند.

بنابراین اپل برای تولید یک محصول پرفروش دیگر تحت فشار قرار دارد. فروش آی‌پدها هم کاهش یافته است و ساعت هوشمند اپل که سال میلادی گذشته به بازار عرضه شده است، نتوانسته فروشی که پیش‌بینی می‌شد را به دست بیاورد. پاسخ اپل به بازار داغ و پررونق تلویزیون هم Apple TV بود؛ محصولی لوکس که برای کاربران ثروتمندی ارائه شده بود که به دنبال یک رابط کاربری جالب و متفاوت بودند و اهمیتی به اینکه برای دیدن یک فیلم تلویزیونی چقدر هزینه می‌کنند، نمی‌دادند. اپل حالا برای موفقیت در ساخت خودروی الکتریکی خودش که گویا قرار است تا سال ۲۰۲۰ تکمیل شود، هم با موانع زیادی مواجه است. آخرین مشکل در این روند هم «استیو زادسکی» مدیر پروژه خودروی الکتریکی اپل بوده که به تازگی این شرکت را ترک کرده است. از دیدگاه سرمایه‌گذاری، اپل به طرز عجیبی ارزان و کم‌خرج است. سهام آن در حدود ۴/۱۰ برابر درآمد پیش‌بینی شده‌اش معامله می‌شود، در حالی که این رقم برای شرکت‌هایی مانند آلفابت و فیس‌بوک به ترتیب برابر ۴/۲۱ و ۳۳ برابر است. دلیل این موضوع هم آن است که بسیاری معتقدند اپل به‌عنوان یک شرکت سخت‌افزاری آسیب‌پذیرتر است. اپل تلاش می‌کند این تصویر را تغییر بدهد و بیشتر به‌عنوان یک شرکت خدمات‌دهنده با درآمد بالا شناخته شود. بخش خدمات آن که شامل فروشگاه اپلیکیشن و موسیقی است، فروش بسیار بالا و در حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال دارد. این تجارت تنها با افزایش تعداد کاربران محصولات اپل رشد می‌کند و اکوسیستم اپل را گسترش می‌دهد. اپل تا زمانی که در چشمان کاربران تازه و به‌روز باشد، می‌تواند دوباره ثابت کند که افراد شکاک و بدبین به آینده این شرکت در اشتباهند.

منبع: اکونومیست

بازگشت آی‌فون از اوج