حسابداری مالی از تئوری تا عمل

مصطفی رضایی*

هر ساله تعداد زیادی از فارغ التحصیلان حسابداری وارد بازار کار می‌شوند و بدون مهارت پشت درب‌های بنگاه‌های اقتصادی می‌مانند.

دانشجویان ایرانی به خصوص در رشته حسابداری از لحاظ تئوریک قوی بوده ولی از لحاظ عملی فاقد کارآیی لازم برای بسیاری از موسسات و شرکت‌ها هستند. فاصله تئوری تا عمل برای رشته حسابداری بسیار زیاد است و در حرفه اعم از دانشگاهیان و مسوولان اجرایی باید به منظورکاهش این فاصله دست به دست هم دهند تا بتوانند با راهکارهای مناسب، فاصله تئوری حسابداری، به خصوص حسابداری مالی را با عملیاتی کردن آن کمتر کنند. نگارنده، با تدریس شیوه جدیدی در چندین ترم به منظور دستیابی به این هدف در دروس میانه ۱ و۲ و صنعتی ۱ و۳ پیرامون فصول گزارشگری سالانه و میان‌دوره‌ای شرکت‌های سهامی مروری بر حسابداری مربوط به دروس ارشد مدیریت اقدام به برگزاری پژوهش‌های کاربردی کرده است به طوری که برای ایجاد انگیزه نمره پایان ترم به این مقوله تخصیص داده شده است، به نحوی که در اول ترم با آشنایی دانشجویان با سایت CODAL.IR که مربوط به ناشران بورس اوراق بهادار است دانشجویان محترم را ترغیب می‌کند تا به منظور کسب این نمره به این سایت مراجعه و با انتخاب یک شرکت در بورس یا فرا بورس، موضوع درس را از ابتدا تا انتهای ترم و همچنین مطالب تدریس شده را در این شرکت‌های انتخابی ردیابی کرده و در آخر ترم در گروه‌های سه نفره با تقسیم وظایف مشخص، این شرکت‌ها برای سایر دانشجویان توضیح داده می‌شود و با توجه به مطالب درسی طول دوره راجع به ابعاد مختلف شرکت واقعی بحث و بررسی صورت می‌پذیرد. بحث‌های بسیار جالب در دو سه جلسه آخر کلاس پیش می‌آید که به تعدادی از آن فهرست وار اشاره می‌شود:

۱) دانشجویان با مراجعه به این سایت که سرشار از منابع مالی واقعی است آشنایی عمیق و اطلاعات کافی پیدا می‌کنند و از طرفی با کار گروهی و به منظور دفاع و اثبات نقاط مثبت یا منفی یا متوسط شرکت انتخابی، فضای مجمع عمومی عادی تا حدودی به دانشجویان معرفی می‌شود.

۲) در این سایت، کلیه اطلاعات آن توسط موسسات عضو جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی مورد بررسی و حسابرسی قرار گرفته است بنابراین، دارای کمترین اشتباه استانداردی است و از طرفی چون هر شرکت توسط کارشناسان خبره بورس تحت نظارت مداوم قرار دارد از ضریب اطمینان اطلاعات بالایی برخوردار است و مطمئنا فضای مناسبی را به منظور تقویت فن بیان تخصصی دانشجویان مهیا می‌کند افزون بر این، این اطلاعات از آخرین سال مالی حسابرسی شده شرکت‌ها استخراج شده است.

۳) انتخاب آخرین سال مالی حسابرسی شده شرکت‌های بورسی توسط دانشجو و تطابق آن با یک مثال واقعی علاوه بر یادگیری مستقیم در کلاس، احساس رضایت کامل دانشجویان را به دنبال دارد.

۴) مباحثی مانند: گزارشگری مالی، یادداشت‌های پیوست، مباحث موجودی کالا، دارایی‌های ثابت، نسبت‌های مالی، گزارش‌های حسابرسی مستقل، شرکت‌های سهامی عام موضوعات گزارش‌های مالی تلفیقی، افزایش سرمایه، بودجه نویسی و پیش بینی درآمد، بهای تمام شده کالای فروش رفته به صورت کامل قابل طرح و درک است و در افزایش شناخت حرفه و فضای کاری دانشجو تاثیر بسزایی دارد.

۵) مباحث مختلف در گزارش‌ها و یادداشت‌های پیوست صورت‌های مالی شرکت‌ها، باعث ایجاد بحث‌های روز اقتصادی کشور و ارائه دیدگاه‌های کاربردی بین دانشجویان می‌شود و آنان از معضلات و محاسن اقتصادی به خصوص بنگاه‌های اقتصادی آگاهی پیدا می‌کنند.

۶) انتخاب شرکت‌ها در قالب تولیدی، خدماتی، بازرگانی یا شرکت‌هایی که دارای فعالیت‌های مختلط اقتصادی هستند، دیدگاه دانشجو را در تفاوت و شباهت این بنگاه‌ها به صورت عملیاتی و کاربردی ارائه می‌دهد.

نظر به اینکه اینجانب اجرای این روش را چندین ترم، در کارنامه تجربی تدریس خود دارم و نتایج آن قابل رصد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک است، به سایر همکاران گرانقدر همین توصیه را می‌کنم و تصمیم بر این است که در آینده در صورت موافقت یکی از مجلات تخصصی، این روش تدریس و مراحل انجام آن برای یک دوره به طور مشروح و به تفصیل به رشته تحریر درآید. به امید روزی که ایران مهد تولید فرضیه‌های جدید حسابداری شود.

*حسابدار رسمی، مدرس دانشگاه و کارشناس رسمی دادگستری

Rezaee MOSTAFA@Yahoo.com