نت‌های ممنوعه کنسرت‌های زمستانی

شایان ربیعی: درحالی‌که تغییر برخی سیاست‌های کلی وزارت ارشاد درباره موسیقی و برخی تصمیم‌ها و اتفاق‌های یکسال اخیر موسیقی موجب امیدواری اهالی این هنر و دوستداران آن شده بود و کنسرت‌های بین‌المللی با حضور چهره‌های مطرح جهانی ازجمله کیتارو عالم قاسم‌اف در کشور برگزار شد، برخی خبرها از لغو کنسرت‌ها، فضای رسانه‌ای را چنان به خود مشغول کرد که کمتر کسی انتظارش را داشت. پیش از این انتشار آلبوم‌های متعدد، کنسرت‌های پرشمار و استقبال گروه‌های مختلف به‌ویژه گروه‌های بانوان از جشنواره موسیقی فجر نویدبخش شکوفا شدن دوباره هنر موسیقی در ایران بود که به یکباره در چند هفته اخیر این اتفاق‌ها، جای خود را به خبرهایی در حوزه موسیقی دادند که به گفته داریوش پیرنیاکان باورکردنی نیست. چندی پیش پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی ارشاد از امضای تفاهم‌نامه‌ای با نیروی انتظامی برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی خبر داده بود؛ اما انگار با امضای این تفاهم‌نامه شرایط نسبت به گذشته نه تنها تغییری نکرده، بلکه دشوارتر هم شده است. «لغو یک کنسرت دیگر»؛ این عبارت سرآغاز خبری است که در یک ماه گذشته بیش از هر خبر دیگری درباره موسیقی گفته، شنیده یا منتشر شده است. هنوز یک ماه از انتشار خبرها و گزارش‌های متعدد رسانه‌ای در روزهای پایانی ماه صفر درباره ترافیک کنسرت‌های زمستانی نگذشته است که خبر لغو کنسرت‌های مختلف موسیقی در مناطق مختلف کشور یکی پس از دیگری در رسانه‌ها منتشر می‌شود. نخستین‌بار، خبر تجمع برخی از شهروندان بوشهری بود که در مخالفت با برگزاری کنسرت‌های موسیقی، مانع اجرای گروه لیان در این شهر شدند. این اتفاق به یک روز محدود نشد و اگرچه نیروهای انتظامی مانع تجمع مخالفان کنسرت شد؛ اما آنان که در رسانه‌ها به «دلواپسان» شناخته می‌شدند بار دیگر با تجمع در مقابل در ورودی سالنی که کنسرت خواننده بوشهری قرار بود در آن برگزار شود، موجب ایجاد ناامنی و حواشی گسترده برای گروه موسیقی و مخاطبانشان شدند. متعاقب این رویدادها، خبر رسید که کنسرت سیروان خسروی در این شهر نیز برگزار نخواهد شد. این در حالی بود که استانداری بوشهر و نیروهای انتظامی در بیانیه‌ها و خبرهای رسانه‌ای تجمع گروه‌های دلواپس را غیرقانونی اعلام کرده بودند. همزمان با این اتفاق خبر دیگری از بندرعباس رسید که برگزاری کنسرت «چرا رفتی» همایون شجریان و طهمورث پورناظری در این شهر برگزار نخواهد شد و ۲۴ ساعت بعد از این خبر نیز، همین گروه از اجرا در تهران هم بازماند. روز گذشته آخرین خبری که درباره کنسرت‌های موسیقی دهان به دهان می‌چرخد، خبری مربوط به کنسرت موسیقی به خوانندگی سالار عقیلی در شهرستان طرقبه بود؛ حریر شریعت زاده، نوازنده پیانو و دف و همسر عقیلی که قرار بود در کنسرت به صحنه برود، پس از اجرای یک قطعه از سن پایین آورده شد و دیگر اجازه حضور در صحنه را پیدا نکرد. رسانه‌ها این اتفاق عجیب در کنسرت عقیلی را به اجرای طرحی نانوشته به نام «ممانعت از حضور بانوان نوازنده در صحنه» مربوط دانستند که گویا از شهر اصفهان آغاز و در ۱۳ شهر دیگر به اداره‌های ارشاد استان‌ها تحمیل شده است.

پایان موسیقی بانوان؟

در حدود یکسال پیش داریوش پیرنیاکان که سمت عالی خانه موسیقی را در اختیار داشت در یک سخنرانی با انتقاد از محدودیت‌هایی که برای موسیقی بانوان وجود دارد، از مسوولان مربوط درخواست کرده بود تا هرچه سریع‌تر نسبت به حذف قوانین و الزام‌های دست و پاگیر این حوزه اقدام کنند. او پس از این سخنان از سمتش در خانه موسیقی بنا به علتی که بیان نشد، کناره گرفت.همچنین چندی پیش حسین علیزاده، نوازنده مطرح تار در گفت‌وگویی به کنایه از گروهش به عنوان «هم آقایان» نام برد؛چرا که گروهش در صورت حضور بانوان نمی‌تواند در شهرستان به صحنه برود. در همین رابطه محمدرضا کرمانی مدیر برنامه‌های سالار عقیلی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس ضمن اشاره به حاشیه‌های پیش آمده در اجرای کنسرت سالار عقیلی گفت: بعد از اجرایی که در شهر بجنورد داشتیم به پیشنهاد اداره کل ارشاد خراسان قرار شد کنسرتی را در شاندیز برگزار کنیم. یکشنبه شب این اتفاق رخ داد، اما بعد از اجرای قطعه اول یکی از مسوولان از ما خواست تا خانم شریعت‌زاده برای اجرای قطعات بعد دیگر روی سن نباشند. وی افزود: خانم شریعت‌زاده را همه می‌شناسند و او شخصیت مستقل هنری دارد و از بازماندگان استاد معروفی است. توقع ما این بود که با ایشان برخورد این چنینی نشود. کرمانی ادامه داد: همه مجوزهای لازمه برای اجرای این کنسرت و تایید همه نفراتی که در این اجرا حضور داشتند، از اداره ارشاد خراسان اخذ شده بود و مسوولان این اداره به ما قول این را داده بودند که برگزاری این کنسرت با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شود. خانم شریعت‌زاده حتی مشکل پوشش هم نداشتند و خودشان همواره در خصوص این موضوع حساسیت زیادی به خرج می‌دهند.

واکنش‌ها به این موضوع در میان آهنگسازان و موسیقیدانان بسیار گسترده و پرشمار بوده است؛ چند تن از این هنرمندان در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» نسبت به محدودیت‌های ایجاد شده در این زمینه، واکنش نشان داده‌اند.