گشایش نخستین مجلس شورای ملی

نخستین جلسه دوره اول مجلس شورای ملی در روز ۱۴ مهرماه سال ۱۲۸۵ ‏ه.ش برابر با ۷ اکتبر ۱۹۰۶ در کاخ گلستان و در حضور مظفرالدین شاه قاجار گشایش یافت.

نخستین مجلس موقت برای نوشتن نظامنامه انتخابات مجلس شورا و مجلس سنا در روز ۲۶ مرداد همان سال شکل گرفته بود. نمایندگان این دوره مجلس، به موجب ماده شش نظامنامه انتخابات از بین طبقه اشراف، شاهزادگان، تجار، مالکان، روحانیون و اصناف انتخاب شدند. در مراسم مذکور، شاه علیل و مریض را با زحمت آوردند و بر کرسی نشاندند.

وی که روزهای آخر عمر را می‌‏گذراند، با صدای ضعیف و لرزان گفت: «۱۰ سال است آرزوی این روز را داشتم، الحمدلله که به مقصود خود رسیدم.» پس از آن، انتخابات داخلی مجلس انجام گرفت و کار آن آغاز شد. نمایندگان این مجلس در دومین جلسه که روز بعد برگزار شد، مرتضی‌قلی‌خان هدایت، داماد مظفرالدین‌شاه را به ریاست خود و وثوق‌الدوله را به‌عنوان نایب او برگزیدند.

یحیی دولت‌آبادی در این باره می‌نویسد: «قرار است روز پانزدهم شعبان که عید مولود صاحب‌الزمان است روز افتتاح رسمی مجلس شورا باشد ولی به دو ملاحظه تاخیر می‌شود؛ یکی به ملاحظه تمام شدن انتخابات و دیگر آنکه روز افتتاح مجلس عید مخصوص باشد و با عید مذهبی تداخل نشود.»

پارلمان نوپا در جلسه سوم خود رای به انتشار روزنامه مجلس و خرید یک مطبعه (چاپخانه) برای آن داد که از سوم آذرماه همان سال با هشت صفحه کار انتشار خود را آغاز کرد. این مجلس، قانون اساسی ایران را که مشتمل بر ٥١ اصل بود در تاریخ ٨ دی ماه ١٢٨٥ به توشیح مظفرالدین‌شاه و پس از فوت وی متمم قانون اساسی را در ١٥ مهرماه ١٢٨٦ به امضای محمد علی شاه رساند.

مجلس اول در ٢ تیرماه ١٢٨٧ (٢٣ جمادی‌الثانی ١٣٢٦) به توپ بسته شد.