تورم

ایرنا: طبق گزارش مرکز آمار تورم ماهانه مواد غذایی اقشار کم‌درآمد جامعه (سه دهک درآمدی پایین) در بهمن‌ماه به کمترین رقم خود در ۵۲ ماه اخیر رسید.

درحالی‌که ایران پنجمین دهه متوالی از تورم مزمن را پشت سر می‌گذارد، سایر کشورهای جهان موفقیت خود در مهار تورم پساکرونایی را تجربه می‌کنند. سوال مهمی که درباره اقتصاد ایران وجود دارد این است که ابزارهای مهار تورم در سایر کشورها چه تفاوتی با ایران دارد و آیا ما می‌توانیم در مهار تورم از این ابزارها بهره ببریم؟ به نظر می‌رسد که اگر اهدافی مغایر با ظرفیت‌های ابزار پولی از سوی نهادهای فراتر از بانک مرکزی تحمیل نشود، ابزارهای متعارف سیاست پولی در ایران نیز بتواند با وجود ناترازی در سیستم بانکی، نرخ…

در انگلستان تیپ کنترل تورم از طریق نرخ بهره این‌گونه است که آتش تورم چهار‌درصدی را با نرخ بهره پنج‌درصدی خاموش می‌کنند؛ همان‌طور که در اصطلاح قدیمی که برای خاموش‌کردن حریق در پالایشگاه به‌کار می‌رود «آتش را با آتش خاموش می‌کنند.» در ایران نیز برای کاهش نرخ تورم حدود ۴۰‌درصدی باید نرخ بهره کوتاه‌‌‌‌‌مدت بیش از ۴۰درصد باشد تا نقدینگی کلان کشور در کنترل استراتژی‌های پولی بانک‌مرکزی قرار گیرد.

در اوایل دهه‌۷۰ میلادی، جنگ اعراب و اسرائیل که به افزایش قیمت نفت منجر شد، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان را به تقلا برای کنترل تورم واداشت؛ اقدامی که پس از گذشت یک‌سال و با پایدار‌شدن قیمت نفت باعث کاهش تورم شد. در همان مقطع بسیاری از کشورها با باور پایدار‌شدن قیمت‌ها، سیاست‌های کنترل تورم را به امید خروج از رکود کنار گذاشتند اما تنها شاهد بازگشت تورم بودند.

تورم سالانه روسیه در رقم ۷.۵۷‌درصد باقی مانده است و در سال ۲۰۲۴ به ۴.۵‌درصد خواهد رسید. وزارت توسعه اقتصادی روسیه در بررسی قیمت فعلی خود اعلام کرد که تورم سالانه در روسیه در دوره‌‌‌های هفتگی تورم از ۱۳ تا ۱۹ فوریه ثابت مانده است و در مجموع به ۷.۵۷‌درصد رسید.

بسیاری از کسانی که به سیاست‌‌‌های بانک مرکزی در باب مهار تورم و کل‌‌‌های پولی انتقاد می‌کنند، عمدتا از بی‌‌‌توجهی به ابزار بهره و اثری که بر مهار سرعت گردش نقدینگی و ایجاد ثبات در بازار پول دارد، اشاره می‌کنند.

با وجود اهمیت بالای نرخ بهره برای کنترل تورم در بیشتر اقتصادهای دنیا، کاربرد این ابزار در اقتصادهای با تورم بالا همانند ایران، به دلیل نوسانات بالای انتظارات تورمی محدود است.

یک روش مهم برای مقید کردن دولت‌ها و بانک مرکزی، تعهد آنها به یک لنگر اسمی مانند نرخ تورم، عرضه پول یا نرخ ارز است که سطح قیمت‌ها یا تورم را برای دستیابی به ثبات قیمت کاهش می‌دهد. به عنوان مثال یک کاندیدای ریاست‌جمهوری در تبلیغات خود اعلام می‌کند که قصد دارد تورم را ابتدا به نیم (در اینجا منظور نصف کردن نرخ تورم موجود است) کاهش دهد و سپس یک‌رقمی کند و برای رسیدن به این هدف نیز برنامه‌های مشخصی را ارائه می‌کند. در این صورت نرخ تورم هدف به یک لنگر اسمی تبدیل می‌شود.

در این مطلب سعی شده است رابطه میان تورم، رشد نرخ ارز و متغیرهای اسمی اقتصاد بر اساس تفکیک افق زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت بررسی شود. با توجه به رفتار و اثرات بازخوردی متفاوت این متغیرها در مقیاس‌های زمانی متفاوت، نمی‌توان از یک قاعده کلی برای رابطه علّی میان آنها استفاده کرد. در نظر گرفتن علّیت‌های یک‌طرفه (براساس تئوری‌های کلاسیک اقتصاد کلان) بین این متغیرها بدون در نظر گرفتن پویایی کوتاه‌مدت آنها می‌تواند سیاستگذاری اقتصادی را با چالش مواجه کند.

سخنی با نمایندگان دولت، تشکل‌های کارفرمایی کارگری در خصوص چالش تعیین حداقل دستمزد و مزایای ثابت کارگران:

دنیای اقتصاد: بر اساس آمارهای اعلامی از سوی رئیس سازمان برنامه در بهمن ماه امسال، نرخ تورم ماهانه به ۱.۴درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه به ۳۵.۸درصد کاهش یافته است. طبق آمارها، این پایین‌ترین سطح تورم ماهانه طی ۳۳ماه اخیر به شمار می‌رود. بر اساس برآوردها، اگر نرخ تورم ماهانه اسفندماه کمتر از ۲.۵درصد به ثبت برسد، نرخ تورم سال۱۴۰۲ به زیر ۳۳درصد خواهد رسید. پیش‌تر «دنیای‌اقتصاد» سطح خوش‌بینانه تورم۱۴۰۲ را ۳۳.۱درصد پیش‌بینی کرده بود.

رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی با اشاره به اینکه نرخ سود بانکی در حال حاضر منفی است، گفت: وقتی تورم بالای ۴۰درصد داریم و نرخ‌های سود بانکی نیز در محدوده ۲۰درصدی است، این قدرت خرید سپرده‌گذار است که تحلیل می‌رود و عملا سپرده‌گذار زیان می‌کند. نرخ سود منفی در اقتصاد نمی‌تواند منطقی باشد و به ضرر اقتصاد است. ولی‌الله سیف تاکید کرد: در این شرایط همواره سپرده‌گذار به نفع گیرنده تسهیلات متضرر می‌شود. هر گیرنده تسهیلات، فارغ از اینکه چه فعالیتی دارد، از بابت گرفتن تسهیلات منتفع خواهد بود و لذا منجر به…

محدثه علیزاده: به گفته تحلیلگران، صف‌فروش در بازارهای اوراق قرضه جهانی همراه با رالی بازارهای سهام در سال‌جاری میلادی نشانه آن است که دغدغه سرمایه‌گذاران نسبت به تورم و نرخ بهره در حال رفع‌شدن است. شاخص وال‌‌‌‌‌‌استریت برای بازارهای سهام توسعه‌یافته از ابتدای ۲۰۲۴ تا نیمه فوریه رشد ۳.۸‌درصدی را نشان می‌دهد؛ این درحالی‌‌‌‌‌‌است که شاخص اوراق قرضه جهانی به دلیل ناامیدی سرمایه‌گذاران از کاهش نرخ بهره، کاهش ۲.۸‌درصدی داشته‌است. این حرکات متفاوت، نشان از تغییر الگوی رفتاری این بازارها نسبت به…

گروه محتوا: یکی از اصلی‌ترین ریسک‌های ساخت‌وساز آپارتمان مشکلات مالی و اقتصادی است. شرایط اقتصادی نامطلوب، تورم و نوسانات بازار املاک به عدم پایداری در قیمت‌گذاری و بازار مسکن منجر شده و همچنین، مشکلات مالی در سازمان‌ها و تاخیر در پرداخت مطالبات، برطرف کردن هزینه‌های پروژه و بهره‌برداری به‌موقع از آن‌ها را دشوارتر کرده است.

نرخ تورم سالانه در قطر در ژانویه گذشته به ۲.۹۹درصد رسید؛ درحالی‌که در دسامبر گذشته ۱.۶۵درصد ثبت شده بود. قیمت کالاها در ماه ژانویه در قطر افزایش یافت؛ ماهی که این کشور شاهد برگزاری جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ و حضور بیش از یک میلیون هوادار بود. بر اساس آمارهای رسمی، شاخص قیمت مصرف‌کننده که نرخ تورم در قطر را اندازه‌گیری می‌کند، در ژانویه گذشته ۱۰۸.۵۵ واحد افزایش یافت تا تورم سالانه به ۲.۹در صد برسد. شاخص تورم شامل ۱۲گروه عمده کالاهای مصرفی شامل ۷۳۷کالا و خدمات است.

دنیای اقتصاد-گروه سیاستگذاری: محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک‌مرکزی، روز گذشته در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» که توسط گروه‌ رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» برگزار شده بود به سخنرانی پرداخت. فرزین محور صحبت‌های خود را چشم‌انداز و عملکرد اقتصاد ایران در حوزه پولی و بانکی از منظر بانک‌مرکزی عنوان کرد.

در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳»، سید حمید پورمحمدی، معاون پیشین سازمان برنامه و بودجه صحبت‏‏‌هایش را با تشریح عملیات فرا‏‏‌بودجه‏‏‌ای و ناترازی‏‏‌های مبنی بر رفتار مالی دولت، به عنوان مهم‌ترین بازیگر اقتصاد آغاز کرد. او در ابتدای سخنان خود اعلام کرد که روش‌های متعارف و نامتعارف تامین کسری دولت، مبانی حقوقی و نحوه اثرگذاری آن، ارتباط بودجه با تورم از منظر نیمه‌پنهان آن به نام عملیات فرابودجه‏‏‌ای و آثار عملیات فرابودجه‏‏‌ای بر تورم و پایه پولی از موضوعات اصلی این ارائه به شمار می‌رود.…

دنیای اقتصاد-گروه پول‌وارز: در پنل تخصصی رشد و تورم همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳»، اقتصاددانان و صاحب‌نظران اقتصادی به بررسی این موضوع پرداختند که رشد اقتصادی بلندمدت که تعیین‌کننده شرایط محیطی کسب‌وکارها و خانوار است رو به کدامین سو دارد؟ آیا اقتصاد ایران از شرایط رکودی وارد یک مرحله رونق و رشد بلندمدت و مستمر خواهد شد یا رکود همچنان با ما خواهد بود؟ انتظار می‌رود کدام بخش‌ها عملکرد بهتری داشته باشند؟ در چه صورتی تورم در سال پیش رو از سطوح بالای کنونی کاهش قابل‌ملاحظه‌ای خواهد یافت؟ در این پنل، فرهاد نیلی…

در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳»، احمدرضا جلالی نائینی، استاد اقتصاد و از اعضای پژوهشکده پولی و بانکی، به ارائه نظرات خود درباره علل تورم در ایران پرداخت. او با بیان اینکه اقتصاد ایران ۵جهش تورمی را تجربه کرده است، تصریح کرد: در چهار مورد، این جهش‌‌‌ها ناشی از جهش‌‌‌های ارزی بوده است و یک‌مرتبه نیز به انبساط پولی بازمی‌گردد. به گفته این اقتصاددان، در چهار مورد جهش ارزی، اقتصاد ایران وارد رکود تورمی شده و تورم آن به سمت عرضه بازمی‌‌‌گشت، نه تقاضا. جلالی نائینی تاکید کرد: سطح تورم بعد از…

دنیای اقتصاد: به جرات می‌توان گفت کمر خیلی از مردم ایران زیر بار تورم ۴۰ و ۵۰درصدی که هر سال هم تکرار می‌شود خم شده. به ساده‌ترین بیان، این یعنی اگر شما یک حقوق‌بگیر ساده باشید و سالی ۲۰درصد هم روی دستمزدتان برود، باز سالی ۲۰ تا ۳۰ درصد فقیرتر می‌شوید. دیگر داستان انبوه فاقدان شغل و کسانی که هزینه‌های جانبی از جمله بیماری و... دارند، به کنار. شرایط آن‌قدر سخت است که حتی مقامات ارشد دولتی هم نمی‌توانند آن را انکار کنند. در این شرایط، نفرت‌انگیزترین چیزی که می‌توانید بشنوید این است که یک فوتبالیست…

دنیای اقتصاد-حمید رجبی: تولید در ایران به دلیل موانع متعدد موجود، تبدیل به کار سخت و طاقت فرسایی شده است. در این خصوص می‌توان به مشکلاتی مانند افزایش نرخ ارز، وجود تورم بالا، قرار گرفتن بازارها در رکود و کاهش بالای خرید و فروش مناسب کالاها، فرسوده بودن خطوط تولید و... اشاره کرد. اما یکی از همین موانع که نقش اساسی و کلیدی در کاهش میزان و کیفیت تولید داشته و حالا تبدیل به بحران در میان صنایع مختلف تولیدی و به‌خصوص صنعت لوازم خانگی هم شده، دسترسی آسان و تهیه ارزان مواد اولیه با کیفیت است.

دنیای اقتصاد: آمارهای به‌روز‌شده بانک مرکزی نشان می‌دهد که در ده ماه ابتدایی سال جاری، سهم تامین سرمایه در گردش کسب‌وکارها از کل تسهیلات پرداخت‌شده شبکه بانکی به ۷۵درصد می‌رسد. این در حالی است که در این مدت، پرداخت وام خرد کمتر از ۳۰۰میلیون تومان از عدد یک‌میلیون میلیارد تومان عبور کرد و به بیش از ۲۳درصد رسید. ایجاد و توسعه کسب‌کار، در رده‌های بعدی بیشترین سهم از دریافت تسهیلات قرار دارند.

رایج‌ترین رویکرد ارزشیابی سهام، رویکرد نسبی یا بازاری است که پرکاربردترین آن استفاده از نسبت قیمت به سود یا همان P/E است.

اقتصاد در وضعیتی بهتر از انتظار ۲۰۲۳ را به پایان رساند. مهم‌تر از همه، تورم در خیلی نقاط رو به کاهش است و برخی بانک‌های مرکزی از کاهش نرخ بهره در طول ۲۰۲۴ خبر می‌دهند. در پایان سال ۲۰۲۳، اقتصاد جهانی از بسیاری جهات بهتر از حد انتظار عمل کرد. ایالات‌متحده نه‌تنها از رکود اقتصادی اجتناب کرد، بلکه با یک روند ثابت رشد کرده است. بیکاری کم بوده است و مهم‌تر از همه، تورم در بیشتر نقاط جهان در حال کاهش است. با این حال چشم‌‌‌انداز آینده اقتصاد، هنوز سرشار از نااطمینانی است. نرخ‌های بهره بالاتر راه خود…

لیلی زواره‌ای: شگفتی‌های بازار کار تمامی ندارد. گویا دوران پسا کرونا آن‌قدر برکت داشته که نه‌تنها آمار بیکاری به‌شدت تک‌رقمی شده که هیچ نیروی بیکاری برای کار در حوزه تولید و صنعت باقی نمانده و کارخانه‌های اصفهانی در شهرک‌های صنعتی به دنبال جذب نیرو هستند. بنرها و تابلوهای استخدام نیرو در کارخانه‌ها نه‌تنها گوش مناطق اقتصادی و صنعتی استان را پرکرده که کار به شبکه‌های اجتماعی هم کشیده و آگهی‌های رنگارنگ استخدام نیرو کانال‌ها و گروه‌های سکوهای اینترنتی را انباشته است. حالا که آمارها از رشد…

کتـــاب الکترونیکـی «تورم و اخلاق» نوشتهٔ اندرودیکسون وایت با ترجمهٔ سید حسن دیباج در انتشارات دنیای اقتصاد منتشر شده است. کتاب حاضر داستان تورم پولی فرانسه در دوران انقلاب فرانسه از زبان یکی از مورخان و سیاستمداران برجسته آمریکایی است. باوجود زبان ساده آن ازلحاظ تعدد مفاهیم و عمق مطالب مطرح‌شده یکی از خواندنی‌ترین و آموزنده‌ترین متون اقتصادی است.

داریوش مجد: در روزهایی که نرخ ارز دوباره در دالان صعودی قرارگرفته و کف قیمتی جدیدی را لمس کرده، در محافل اقتصادی در خصوص ایجاد ثبات یا رها‌سازی نرخ ارز مباحثی جریان دارد که لازم است درباره ابعاد گوناگون آن صحبت شود. به‌طورکلی نرخ ارز معلول بوده و مانند تب است. مجموعه‌ای رخدادها و فعل‌وانفعالات در درون بدن انسان رخ می‌دهد که باعث ایجاد تب می‌شود. برای کنترل تب هم باید عامل یا ریشه ایجاد تب را از بین برد. همان‌طور که نمی‌توان به‌صورت تصنعی، تب را کنترل کرد، کنترل نرخ ارز هم با بخشنامه ممکن نیست.

دنیای اقتصاد-گروه خودرو: بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال۹۶ تاکنون، تولید خودرو با رشد سنگین هزینه همراه بوده است. این در شرایطی است که به واسطه قیمت‌گذاری دستوری، خودروساز قادر به فروش محصولاتش مطابق تورم تولید نبوده است. بر این اساس بررسی قیمتی یک محصول پرتیراژ خودرویی نشان می‌دهد که از سال۹۶ تاکنون این محصول ۶۲۷درصد رشد قیمت داشته حال آنکه در همین بازه زمانی نهاده‌های تولید ۱۲۴۰درصد و دلار نیز ۱۲۲۵درصد افزایش را تجربه کرده است. با وجود رشد هزینه تولید و دلار، اما خودروساز مجوز تعیین قیمت خودرو بر اساس قیمت تمام‌شده را…