کرامت انسانی کارآفرینان

محمود اسلامیان *

از عارفی سوال کردم چگونه می‌شود به ایمان و نورانیت در دل رسید، آنگونه که حوادث روزگار بر آن خدشه‌ای وارد نسازد. تاملی کرد و فرمود راهی جز خدمت و محبت به خلق خدا وجود ندارد. پرسیدم چگونه است؟ فرمود آنگاه که محبتی از بنده خدا صادر می‌شود، پرتویی از حمایت الهی در دل او جا می‌گیرد و دل او نرم می‌شود. خدای در دل مهربان و رئوف است و از آن خارج نمی‌شود که نان حلال به اذن الهی بر سفره خلق او می‌گذارد. در مکاتبی، سودجویی انسان را علت اقتصادی بودن او می‌دانند. هرچند تامین رفاه بیشتر و نوعی تکامل در ذات هر انسانی نهفته است؛ لیکن آنگاه که با کارآفرینان همنشین می‌شوی درمی‌یابی که انگیزه عشق به مردم و کشور بسیار قوی‌تر و قابل فهم‌تر است. آدمی که عمر خود را در جهت برپایی کارگاهی، کارخانه‌ای، مجموعه اقتصادی صرف می‌کند و با خون دل خوردن ده‌ها و صدها و گاهی هزاران خانواده را به آرامش می‌رساند، انسان عاشقی است.

بسیار دیده‌ام که روابط کارآفرین و کارکنانش همچون یک خانواده و به‌صورت عاطفی است. گاه به علت مشکلات به‌صورت عقلی باید واحدی تعطیل شود، لیکن این حس خانوادگی که طی سال‌ها شکل گرفته، مانع می‌شود و با چنگ و دندان و تحمل سختی‌های فراوان در بقای واحد خود می‌کوشد.

اینها داستان نیست، هر کس ابهامی دارد می‌تواند به صورت اتفاقی به کارگاهی یا کارخانه‌ای رجوع کند و خود به آنچه باید برسد.

اینان کریمان جامعه‌اند. هر کشوری آنگاه به عزت و شکوفایی می‌رسد که کرامت آنان به صورت جدی ملاحظه شود. همیشه اعتقاد داشته و دارم که هرکس ولو یک شغل ایجاد کند باید دستش را بوسید و تکریمش کرد.

در اسلام مرز ثروت حرام و حلال، خدا و انفاق است. تولید ثروت مشروع همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرموده‌اند: نوعی جهاد است، زیرا «من لامعاش له لامعاد له.» با توسعه اقتصادی و ایجاد ثروت مولد در جامعه حاصل می‌شود.

۱- کارآفرین می‌خواهد کشور و جامعه او را به درستی بشناسند. می‌خواهد در مقابل کارآفرینی و خدمت به خلق خدا قدر او را بدانند، زیرا این امر باعث ایجاد ارزش‌هایی در جامعه می‌شود که به بهبود فضای کسب‌وکار و توسعه اشتغال و کاهش ناهنجاری‌ها، کمک می‌کند. مردم، بسیاری از هنرمندان و ورزشکاران را می‌شناسند که باید بشناسند و احترام کنند؛ اما کمتر کارآفرین بزرگی که منشا خدمات وصف‌ناپذیری بوده در جامعه شناخته می‌شود که گاه و متاسفانه تحت تاثیر تفکرات سوسیالیستی هنوز از او در رسانه‌ها تصویری غیرواقعی نشان داده می‌شود. کارآفرینان انتظار دارند رسانه‌ها خصوصا رسانه ملی ارزش‌ها را به درستی تعریف کنند.

۲- کارآفرین می‌خواهد منابع کشور در جهت تولید سامان داده شود. اگر مساله اول کشور وایضا همه دنیا، اشتغال باشد، اگر ریشه بسیاری از مشکلات در بیکاری است؛ بنابراین باید منابع کشور در جهت رفع آن بیشتر فعال شود. ایران سرزمینی بزرگ و با منابع انسانی و خدادادی عظیمی است که این توجه می‌تواند اشتغالی بسیار بیشتر از نیاز آن تامین کند. اگر زمانی به دلیل رکود یا مشکلاتی خارج از اختیارات تولیدگران، معوقات بانکی حاصل می‌شود، باید سره را از ناسره جدا ساخت. راحت‌ترین کار، دادن احکام کلی است؛ زیرا زحمت نمی‌خواهد. باید تفاوت فی‌مابین عاشقی که سال‌ها عمر خویش را مصروف به خلق خدا کرده با معدود آدم‌های فرصت‌طلب قائل شد. به کارآفرین کمک کرد تا اشتغالش را حفظ کند، فرصت‌طلب را به دادگاه معرفی کرد. تفکیک این دو بسیار کار راحتی است. ردگیری منابع زحمت کمی می‌خواهد.

۳- کارآفرین می‌خواهد کرامت انسانی او توسط مسوولان حفظ شود. فقدان یک سیستم اعتبارسنجی در کشور باعث بروز مشکلات فراوان و سوختن تر و خشک با هم شده است. گاهی پیش آمده است برای یک معوقه مالیاتی که یک میلیون تومان هست صدها نفر بدون اطلاع قبلی ممنوع‌الخروج شده‌اند. کسی که صدها شغل را مدیریت می‌کند و منشا خدمت برای میهن است در فرودگاه دیپورت می‌شود آیا این نوعی خود تحریمی نیست؟ نگارنده معتقد است مالیات بایستی به عنوان یک فریضه پرداخت شود، زیرا حق‌الناس است. کارآفرینان و کارمندان دولت هم دو گروهی هستند که تمام و کمال همراهی دارند، لیکن نوع برخورد باعث دلسردی است. حمایت و احترام به کارآفرینان ویترینی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی است.

۴- کارآفرین می‌خواهد قانون بهبود فضای کسب‌وکار توسط مجلس شورای اسلامی با درایت و سعه‌صدر و توجه به نیازهای جامعه و زدودن آثار و تاثیرات روشنفکری سوسیالیستی به تصویب برسد. قانون مذکور می‌تواند به عنوان سندی پرافتخار برای فضای کسب‌و‌کار کشور مورد توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی قرار گیرد. سرمایه همچون کبوتر بر سر بام است. با هر تحریکی ولو با نیت خیر بام خود را عوض می‌کند. خداوند متعال در قرآن کریم توسعه رزق و آبادی را منوط به نعمت آرامش و امنیت بیان فرموده‌اند. امنیت و آرامش در قانونمندی بر مبنای اهداف یک جامعه است. این قانون و اجرای درست آن می‌تواند میلیاردها دلار سرمایه ایرانیان مقیم کشورهای همسایه را به سمت کشور سرازیر سازد.

۵- کارآفرین می‌خواهد در تعاملات خارجی نقش موثرتری در توسعه اقتصادی داشته باشد و از امتیازات متقابلا در جهت رونق اقتصادی کشور استفاده کند. در سفرهای ریاست محترم جمهوری به سایر کشورها خصوصا آنانی که روابط اقتصادی موثری دارند، گروهی متناسب، ایشان را همراهی می‌نمایند. کارآفرینان انتظار دارند در سفرهای استانی نیز بتوانند با ریاست محترم جمهوری ملاقات و در باب حل مشکلات تعامل داشته باشند. در یک کلام آنان می‌خواهند با ارائه اطلاعات میدانی و با تحلیل شرایط، در بهبود فضای کسب و کار، دولت را یاری نمایند.

۶- کارآفرین می‌خواهد طرح تحول اقتصادی به صورت یکپارچه اجرا شود. همه نخبگان کشور با اسراف منابع بین‌نسلی مخالف هستند. همانگونه که قیمت انرژی به فوب خلیج‌فارس می‌رسد باید هزینه‌های مالی واحدهای اقتصادی نیز با طرح تحول در نظام بانکی کشور همسان‌سازی شود. در حالی که هزینه‌های مالی تولید کشور (نرخ بهره) ۳۰۰ درصد تا ۵۰۰ درصد بیشتر از عرف منطقه است، امکان رقابت‌پذیری کاهش می‌یابد. هر چند پیام‌هایی بر اصلاح ساختار نظام بانکی کشور به گوش می‌رسد، لیکن کاهش فاصله اجرایی اجزای طرح تحول خواسته تولیدگران کشور است.

۷ - کارآفرین می‌خواهد اصل ۴۴ قانون اساسی آنگونه که هدف قانون‌گذار طی یک دوره طولانی بوده است، مورد توجه قرار گیرد. نفس اجرای اصل ۴۴ و شکسته شدن تابوی اقتصاد دولتی قدم واقعا مبارکی است. لیکن انتظار دارد با به صحنه کشاندن مردم در اقتصاد و سپردن اقتصاد کشور به مردم، فضای رقابتی مناسب فراهم آید.

وقتی خوب نگاه می‌کنیم در باب اهداف کشور و خدمت به مردم همه اشتراک نظر دارند. آنچه گاه باعث بروز مشکلاتی می‌شود روش‌ها و تاکتیک‌هایی است که با اهداف می‌تواند همسویی نداشته باشد. تعاملات کارآفرینان و مسوولان و درک و تفاهم دوطرفه تنها راه نزدیک کردن خطوط اجرایی برمبنای توسعه اقتصادی و رفاه مردم عزیز ایران است، اما در توانمندی و قدرت میهن اسلامی و در نعمت‌های عظیم خدادادی کشور در نیروی انسانی خلاق و هوشمند ایرانی نبایستی تردید کرد.

آنچه می‌تواند این منابع را در خدمت شکوفایی و جهش اقتصادی قرار دهد، اتخاذ تدابیری است که در آن کارآفرینی و تولید در سرلوحه امور قرار گیرد و کارآفرین ارزش و کرامت انسانی واقعی خود را بیابد.

* رییس اتاق بازرگانی

و صنایع و معادن اصفهان