وعده های آقای رییس کل

یک ازروزها دریکی از برنامه های رادیویی شنیدم که از مردم می پرسید شما برای انقلاب چکارکردید؟ به یاد دوران گذشته وآن زمان که درسمت رییس سازمان برنامه و بودجه در دواستان آذربایجان غربی و همدان بودم افتادم. درآذربایجان غربی عملکرد سازمان طی چهارسال متوالی اول شد واستان همدان درسال ۱۳۶۹ برنامه سال ۱۴۰۰استان را تدوین کردم. سال‌ها بعد که معاون سازمان مدیریت شدم برنامه ۱۴۰۰ایران را نوشتم که طراحی آن بعد از آمدنم آنقدر طول کشید که برنامه ۱۴۰۴نام گرفت وامروز درصنعت بیمه به دنبال تقویت فضای موجود هستم، پیشرفت تدریجی است و از اول نمی توان ایده آل بود، باید پذیرفت که صنعت بیمه همپای سایر صنایع پیش نرفته و در مواردی به ویژه انتقال دانش روز دنیا و داشتن نیروی متخصص کمبود جدی دارد. اما همین رشد هم خوب است، وقتی می بینم شرکت‌های بیمه درصدد تغییر مسیر جدی از عمومی کارکردن به سوی تخصصی بودن هستند ،خوشحال می شوم و به عنوان رییس کل هرکاری باشد برای تسهیل فعالیت درفضای رقابتی سالم انجام می دهم...

این ها بخشی از گفته های دکترفرشباف ماهریان رییس کل بیمه مرکزی ایران بود که درمصاحبه اختصاصی با دنیای اقتصاد عنوان شد.

رییس کل بیمه مرکزی ایران دراین گفت و گو به مباحث روز بیمه ای کشور اشاره و اخبار جدیدی را اعلام کرد که درادامه می آید:

دکترفرشباف،خبر تازه چه دارید؟

شورای عالی بیمه با جدیت دستورجلسه های خود را دنبال می کند و برنامه های خوبی برای صنعت بیمه دارد. ازهفت فازآزاد سازی رشته های بیمه ای پنج فازاجرایی شد ودستورالعمل فازشش که مربوط به تعرفه بیمه های درمان است برای آمادگی شرکت‌های بیمه به آنان ابلاغ شد ؛ تنها حذف تعرفه بیمه‌های عمرو اجباری شخص ثالث به سال ۹۰ موکول شد.

بیمه مرکزی شرایط ورود صندوق های خود بیمه گر نهادها و سازمان های بزرگ به بازار بیمه تجاری را تسهیل کرد و به شرط پذیرش ضوابط بیمه مرکزی آنان می توانند در کنسرسیوم های صنعت بیمه و پوشش طرح های بزرگ مشارکت کنند.

ودیگر اینکه ایده ارایه بیمه های پایه همراه با بیمه مکمل درمان وارد صنعت بیمه بازرگانی شود و بیمه گذاران درصورت دلخواه بیمه پایه درمان خود را به جای سازمان تامین اجتماعی ازشرکت بیمه بازرگانی که بیمه مکمل درمانی را عرضه می کنند خریداری نماید.

آقای فرشباف،این مطلب همان خواسته مقام معظم رهبری در سیاست های کلی اصل ۴۴ و گسترش بیمه های سلامت است؟

دقیقا، ایشان خواستار بازاررقابتی برای درمان هستند وبرنظام تامین اجتماعی تاکید دارند.

۶۳درصد ازحق بیمه های واریزی به تامین اجتماعی براساس حداقل حقوق است.زیرا نحوه سرویس دهی تامین اجتماعی به پرداخت کننده حداقل وحداکثرحق بیمه تفاوتی ندارد وبیمه گذارانی هستند که برای کسب خدمات برتر راضی به پرداخت حق بیمه متناسب با حقوق خود باشند. بدین ترتیب ضریب نفوذ بیمه نیز افزایش می یابد.

درخصوصی سازی دیدیم که بانک ها جزو سهامداران عمده بیمه های مشمول اصل ۴۴ شدند و برخی در صدد تاسیس شرکت های بیمه جدید هستند، چرا بانک ها به داشتن سهام شرکت های بیمه تمایل دارند؟

بانک و بیمه دو بنگاه بازرگانی هستند که در خیلی از موارد هم پوشانی دارند و می توانند تهاترخدمات داشته باشند.

اما این نکته که درهیچ زمانی به این اندازه از سهام شرکت های بیمه استقبال نشده است، حقیقت دارد. این مطلب نیز به خاطر آن است که سرمایه گذاری درصنعت بیمه توجیه اقتصادی دارد و آن طور هم که پیش از این اعلام شده سود سرمایه گذاری در صنعت بیمه از ۱۴ به ۱۷درصد افزایش می یابد.

آیا یکی از دلایل این امرانتقال ریسک مطالبات معوق به صنعت بیمه نیست؟

با این گفته شما موافق نیستم و برای آن هم دلیل دارم، اول اینکه بحث مطالبات معوق به گذشته برمی‌گردد و تاثیری درقرارداد های آتی ندارد. امروز بانک ها به دلایل رشد مطالبات معوق پی برده و بدیهی است مانند گذشته به هرشخص حقیقی و حقوقی بدون توجیه طرح و رتبه اعتبار وی وام نخواهند داد.

آقای دکتر، وزیراقتصاد از عدم عرضه بیمه‌های اعتباری دربازاربیمه انتقاد کردند، درحالی که براساس آمارهای بیمه مرکزی رشته اعتبارطی سال های گذشته بیشترین ضریب خسارت را داشته و گزارش ها حاکی از آن است که صنعت بیمه هرگاه وارد این قراردادها شده زیان سنگینی را متحمل شده است ، نظرشما دراین خصوص چیست؟

توجه داشته باشید که امروز رویکرد صنعت بیمه تغییر کرده و بانک ها نیز درانعقاد قراردادها انعطاف پذیرشده اند. شورای عالی بیمه نیزدراصلاح آیین نامه بیمه های اعتباری سقف پوشش را افزایش می دهد و فرانشیز ۲۵درصد را برای تمامی قراردادها تصویب می‌کند.

دربرنامه جدید بانک و موسسات خود بیمه گذار خواهند بود و نمونه بارزآن را درقرارداد بانک صادرات ایران با کنسرسیوم بیمه مشاهده کردید که همه چیز طبق ضوابط صورت گرفته است و بانک صادرات بیمه‌گذار است و تمامی قراردادهای تسهیلات را تحت پوشش قرارداده است، بدین ترتیب ریسک مشتری به بیمه ها منتقل نمی شود وخود بانک برای وصول مطالبات خود تدابیر خاص خود را دارد.

از این گذشته به این نکته توجه داشته باشید که وقتی یک بانک سهامدار یک شرکت بیمه می شود و سهام قابل توجه آن را خریداری می کند، هیچ گاه ریسک های پرخطر را به آن شرکت منتقل نمی کند و درحین انعقاد قرارداد تمام جوانب را درنظر می گیرد. این درواقع منافع مشترک است.

دراصلاح آیین نامه سرمایه گذاری به رشد سودآوری صنعت بیمه توجه شد؟

سرمایه گذاری های صنعت بیمه باید متناسب با بیمه نامه ها وکاهش ریسک صنعت بیمه باشد. تاکنون سرمایه گذاری که بازده اقتصادی آن مربوط به صنعت بیمه باشد از شرکت های بیمه مشاهده نشده است.درواقع مدیریت منابع در صنعت بیمه نداریم . خرید ساختمان وگران شدن آن که سرمایه گذاری نشد و خلاقیتی در آن نیست از بیمه گران توقع دیگری می‌رود که درفعالیت هایی که در نهایت منجربه کاهش ریسک و ضریب خسارات می شوند مشارکت داشته باشند.

آقای فرشباف ، دردومین کنفرانس بهبود فضای کسب و کار در۲۸بهمن ماه امسال برگزارمی شود، لطفا درخصوص لزوم ایجاد نهادها ی پشتیبان صنعت بیمه توضیح دهید.

تحقق برنامه های صنعت بیمه به ایجاد نهادهای پشتیبان نیاز دارد و جای خالی آنان درمباحث مهمی چون مسایل حقوقی،ارزیابی خسارت،آموزش نیروی انسانی،مدیریت ریسک و آکچوئری، بازاریابی و جذب مشتری به چشم می خورد.

صنعت بیمه برای توسعه و تحول ناگزیر به استفاده از ابزارهای نوین در راستای ارایه خدمات مطلوب به مشتریان است.

آنچه بیش از همه خود را نشان می دهد نبود دانش فنی و تخصصی درصنعت بیمه است . نیروی انسانی متخصص نداریم وحتی در دانشگاه ها هنوز کتاب های بیمه ای مربوط به ۳۰ سال پیش و اساتید نیز مربوط به همان دوره هستند. تحول صنعت بیمه بدون استفاده از دانش روز دنیا میسر نخواهد شد. بنابراین بیمه مرکزی از پژوهشکده بیمه خواست تا با ترجمه متون بیمه ای ، ترجمه کتاب و دعوت از اساتید و کارشناسان بیمه خارجی وآموزش نیروی انسانی مسیر ورود این دانش را هموار سازد.

آقای دکتر، تقسیم بازار میان دو بخش دولتی و خصوصی موجب شد تا باردیگربحث انتقال پرتفوی مطرح شود ، نظرشما دراین خصوص چیست؟

چنانچه پرتفوی بیمه‌های دولتی به بخش‌خصوصی منتقل شود ، اشکالی ندارد ومی‌توان از ظرفیت موجود به عنوان پشتیبان شرکت‌های بیمه‌خصوصی استفاده کرد و بخش دولتی می تواند مسوول تحقیق و توسعه بازارباشد.

بخش‌خصوصی توان هزینه تحقیق و توسعه بازار را ندارد و بهتر این است که پرتفوی شفاف فعلی که ضریب خسارت روشنی دارد به بخش‌خصوصی واگذار شود و بیمه ایران به دنبال گسترش کیک پرتفوی باشد.

حذف تعرفه ها نرخ حق بیمه را کاهش داده است و بیمه‌گذار بیمه‌نامه ارزان قیمت اما با سرویس مطلوب را طلب می کند که این همان هدف نهایی بیمه مرکزی ایران است.

شما سال گذشته درراستای اجرای برنامه تحول صنعت بیمه ،چهاراستراتژی برای صنعت بیمه تدوین کردید، لطفا بگویید چه میزان ازاین برنامه ها محقق شد؟

استقرار و نهادینه شدن یک نظام تنظیم هوشمند در صنعت بیمه نخستین استراتژی برنامه تحول بود ، که مباحثی از قبیل ارزیابی و رتبه بندی شرکت ها، مکانیزه شدن سیستم ها، گسترش نظام مند، مطلوب و سازمان یافته فناوری اطلاعات در صنعت بیمه و طراحی ساز و کارهای هوشمند، ایجاد بانک‌های اطلاعاتی روزآمد و سازمان یافته در بیمه مرکزی از جمله برنامه های اجرایی در چارچوب همین استراتژی است.

در شرکت‌های بیمه باید سیستم‌های نظارت داخلی گسترش معناداری پیدا کند تا در بازاررقابتی بدون تعرفه بتوانند با فعالیتی اصولی و فنی از پشتیبانی‌های مناسبی برخوردارباشند و بیمه مرکزی نیز برای اطمینان از اجرای نظارت داخلی ، نظام نظارت مالی را آغازکرده است .

گسترش پوشش‌های بیمه‌ای در جامعه به نحوی که به طور افقی، همه اقشار جامعه را در برگیرد،دومین استراتژی است. سازماندهی باید طوری باشد که با حداقل نرخ و حداقل شرایط، حمایت‌ها و پوشش‌های گسترده‌ای در سراسر کشور ایجاد شود و در این راستا علاوه بر طرح بیمه تازه که توسط هیات دولت به تصویب رسید برنامه‌هایی مانند گسترش بیمه‌های گروهی، پوشش‌های گسترده بیمه ساختمان و کیفیت ساختمان در دستور کار قرار گرفت.

سومین استراتژی صنعت بیمه، بحث گسترش عمقی بیمه ها به مفهوم ایجاد تنوع بیمه‌ای و ایجاد رشته‌های مختلف به ویژه در کارخانجات و ساختمان هاست و در این خصوص آیین نامه‌ای تنظیم و به کمیسیون اقتصادی هیات دولت تقدیم شد.

مواردی مانند گسترش بیمه‌های اعتباری، بیمه سرمایه ها، بیمه واردات و صادرات در همین چارچوب مطرح و تحقیقات و مطالعات مقدماتی آن برای استخراج راهکارهای مناسب برای توسعه عملیات بیمه‌ای در اختیار بیمه مرکزی و صنعت بیمه قرار گیرد.

همچنین افزایش تعاملات بین‌المللی و تقویت آن به ویژه با توجه به شرایط موجود و تمرکز بر کشورهای منطقه و دیگر کشورهایی که آمادگی برقراری تعامل و روابط دوجانبه دارند و استفاده از فرصتهایی که ایجاد می‌شود، از سیاست‌های صنعت بیمه و در راستای اجرایی شدن برنامه تحول در صنعت بیمه است.

آقای دکتر، چرا ضریب خسارت درسال ۸۸ نسبت به سال های قبل رشد کرد؟

این رشد به خاطرسرعت درپرداخت خسارات است ، همانطور که می دانید شرکت های بیمه درگذشته با استفاده از قانون مجازات اسلامی ازفرصتی ۲ساله برای پرداخت خسارات و دیات استفاده می کردند اما درسال ۸۸ طبق قانون جدید بیمه شخص ثالث پرداخت خسارات سرعت بیشتری گرفت و ضریب خسارت را دراین سال افزایش داد.