متحول می‌شوید - ۲۹ بهمن ۸۶
آخرهای شب است و می‌خواهید توی رختخواب بروید، احساس سنگینی می‌کنید، حال و حوصله ندارید که سمت دستشویی و چوب مسواک روید.
هر جوری شده خود را مجاب می‌کنید و بر شیطان هزار لعنت.
روبه‌روی آینه ایستاده‌اید و خمیری روی چوب و رقص مسواک در دهان. ماموریت سنگین مسواک زدن پایان می‌یابد. احساس سبکی می‌کنید، آرامش خاصی بر وجود شما حکمفرما می‌شود وبعد خوابی رویایی.
اما مسواک زدن تنها برای شب است؟ و چرا افراد زیادی، هنوز حال و حوصله مسواک زدن ندارند؟
نیازی که می‌تواند زندگی شما را متحول کند؛ چه از نظر روحی و جسمی و چه از نظر اجتماعی.
به هر حال، اگر مسواک نمی‌زنید یا اگر هم این عمل جزو زندگی روزانه شماست، بد نیست تا آخر گزارش را بخوانید. بدون شک متحول می‌شوید.
دهان و دندان از جمله بخش‌های بسیار مهم بدن آدمی هستند که در صورت سلامت، می‌تواند از بسیاری بیماری‌های جسمی و روحی جلوگیری کند. برای سلامت دهان و دندان، ابزاری وجود دارد که می‌توان در قالب فرآورده‌های دهان و دندان گروه‌بندی کرد.
فرآورده‌های دهان و دندان به طور کلی به فرآورده‌هایی گفته می‌شود که برای تمیز کردن دندان‌ها و محیط اطراف آنها، تمیزی و تازه کردن داخل دهان و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان به کار می‌رود. انواع فرآورده‌های دهان و دندان عبارتند از: خمیر دندان، خمیر دندان مایع، پودرهای دندان و دهان‌شویه‌ها که از این موارد با توجه به مصرف آنها در کشور ما به خمیردندان و دهان‌شویه‌ها پرداخته می‌شود.
خمیردندان چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت خمیردندان فرآورده‌ای است که برای تمیز کردن سطوح دندان از باقی‌مانده‌های مواد غذایی و سایر مواد چسبنده به آنها، براق و سفید کردن مینای دندان، کاستن بوی بد دهان، حفظ سلامت لثه‌ها و دندان‌ها، همچنین ایجاد حالت تمیزی و تازگی در دهان به کار می‌رود.
اجزای تشکیل‌دهنده خمیردندان
ساینده‌ها: پودرهایی با خاصیت سایندگی متوسط که بدون آسیب به مینای دندان باعث براق شدن سطح دندان‌ها شوند.
پاک‌کننده‌ها: این مواد که باعث ایجاد کف در موقع مسواک زدن می‌شوند به همراه ساینده‌ها سبب جدا شدن لایه‌های چسبیده به دندان‌ها و تمیزی آنها می‌شوند.
رطوبت‌دهنده‌ها: این مواد جلوی خشک شدن خمیردندان را می‌گیرند.
مواد ژل‌کننده: باعث پایداری و به هم چسباندن ذرات جامد خمیر دندان می‌شوند.
سایر افزودنی‌ها: شامل مواد طعم‌دهنده (باعث ایجاد مزه خوب و ایجاد خنکی و تازگی در محیط دهان شده و بوی بد دهان را از بین می‌برد)، رنگ، مواد محافظ، مواد سفیدکننده و ... است.
انواع خمیردندان‌های موجود
شاید در خرید یک خمیردندان با اصطلاحاتی از قبیل خمیردندان‌های ضدپوسیدگی، خمیردندان‌های ضد جرم، خمیردندان‌های ضد پلاک و خمیردندان‌های ضد حساسیت برخورد کرده باشید به همین منظور برای آشنایی با این مفاهیم، به توضیح مختصری درباره آنها می‌پردازیم.
1 -خمیردندان ضدپوسیدگی: در این خمیردندان‌ها از ترکیبات فلوراید به عنوان ماده ضدپوسیدگی استفاده می‌شود، این ماده باعث استحکام دندان‌ها و افزایش مقاومت آنها در باکتری‌های مضر درون دهان می‌شود.
۲ -خمیردندان‌های ضد جرم: این نوع خمیردندان‌ها باعث پیشگیری یا کند شدن تشکیل جرم روی دندان‌ها می‌شود. به عبارت دیگر بعد از تشکیل جرم تنها راه از بین بردن آن مراجعه به دندانپزشک است و استفاده از این خمیر دندان‌ها، برای از بین بردن جرم مفید نیست.
3 -خمیردندان‌های ضدپلاک: بد نیست بدانیم پلاک چیست. پلاک لایه نازکی است که به طور معمول با چشم دیده نمی‌شود و حاوی باکتری‌ها، بزاق و ... است که روی سطح دندان‌ها تشکیل می‌شود. این باکتری‌ها با تولید اسید باعث پوسیدگی دندان، قرمزی و خونریزی لثه‌ها می‌شوند. درمان نشدن این حالت‌ها ممکن است به افتادن دندان منجر شود.
۴ - خمیردندان‌های ضدحساسیت: بعضی از افراد دندان‌های حساس دارند که با خوردن غذاهای شیرین، ترش یا مواد سرد و گرم احساس درد ایجاد می‌کنند. این نوع خمیردندان‌ها این‌گونه حساسیت‌ها را کاهش می‌دهد.
خصوصیات یک خمیردندان خوب
۱. باید دارای مجوزهای بهداشتی لازم (شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت، آدرس کارخانه، اجزای تشکیل دهنده، تاریخ تولید و انقضا و در صورت لزوم، هشدارهای بهداشتی لازم بر روی کالا درج شده باشد و در صورت استفاده از انواع خارجی دارای برچسب فارسی از وزارت بهداشت (شامل مجوز ورود بهداشتی، تاریخ تولید و انقضا، سری ساخت، شرکت و کشور تولیدکننده) باشد.
2. دارای قدرت تمیزکنندگی خوب باشد بدون این که هیچ آسیبی به مینای دندان برساند و به سادگی از دهان شسته شود به نحوی که ذراتش در دهان باقی نماند.
۳. ساختار آن به طور مناسبی نرم باشد تا به راحتی از تیوپ خارج شده و برروی مسواک پخش شود.
4. با پوست و مخاط دهان سازگار باشد، مزه خوبی داشته باشد و فضای دهان را تازه و خوشبو کند.
۵. بسته‌بندی مناسب و ظاهر زیبا داشته و در مدت زمان مصرف کیفیت خود را حفظ کند.
6. دارای قیمت مناسب باشد.
نکاتی در مورد خمیردندان
بسیاری بر این باورند که بدون خمیردندان نظافت دندان‌ها امکان‌پذیر نیست. این گروه برای خمیردندان‌ها تاثیری معجزه‌آسا قایل بوده، علت خرابی دندان‌ها را مربوط به خمیردندان‌ها و استفاده نکردن از آن می‌دانند.
شاید باور نکنید ولی نظر دندان‌پزشکان غیراز این است. باید بدانیم که خمیر دندان یک وسیله کمکی محسوب می‌شود به عبارت دیگر عامل تمیز شدن دندان‌ها عمل مسواک بر روی دندان‌هاست.
پس فایده خمیردندان چیست؟
برای پاسخ به این سوال لازم است از ترکیب و مواد موجود در خمیردندان آگاهی داشته باشیم. به طور کلی هر خمیردندان شامل مواد زیر است:
1 - مواد ساینده
۲ - آب
3 - مواد کف‌کننده
۴ - مواد خوش‌طعم‌کننده
5 - ترکیبات درمانی
فایده خمیردندان در درجه اول افزایش اثر تمیزکنندگی و جلادهندگی مسواک است. آنها به کمک مواد ساینده و کف‌کننده خود به برداشته‌شدن رسوبات رنگی که بر اثر مصرف موادی مثل چای، قهوه، سیگار و ... بر روی دندان‌ها تشکیل می‌شود، کمک می‌کند.
همچنین مواد خوش‌طعم‌کننده آن مسواک‌کردن را دلپذیرتر ساخته و سبب مطبوع‌‌تر شدن تنفس می‌شود.
تعدادی از خمیردندان‌ها به علت داشتن بعضی ترکیبات شیمیایی دارای اثرات درمانی خاصی هستند. فلوراید یکی از آن مواد است.
وجودفلوراید در خمیردندان‌ها میزان پوسیدگی دندان‌ها را به مقدار 17 تا 30درصد کاهش می‌دهد.
همچنین افرادی که دندان‌های سالم ولی حساس به سرما و گرما دارند با مصرف خمیر دندان‌های مخصوصی که اصطلاحا ضدحساسیت هستند می‌توانند این حساسیت را برطرف کنند.
شرط موثر بودن خمیردندان در نظافت دهان آن است که تماس نزدیکی با دندان‌ها داشته باشد. قراردادن خمیردندان بر روی موهای مسواک منجر به افتادن قسمت بیشتر آن در شروع مسواک‌زدن می‌شود.
گاهی مشاهده شده که بعضی از مردم با استفاده از خمیر دندان‌های به اصطلاح ضد جرم یا سفیدکننده Somkors قصد سفیدکردن یا جرم‌زدایی دارند، باید متذکر شویم که این خمیردندان‌ها نه تنها این خاصیت‌ها را ندارند بلکه به علت داشتن مواد ساینده زیاد باعث تخریب مینای دندان می‌شود.
همچنین، اگرچه خمیردندان‌ها قادر به پاک‌کردن رنگ‌های ناشی از مواد غذایی مختلف هستند؛ ولی نمی‌توانند در رنگ زرد طبیعی دندان‌ها تغییری ایجاد کنند.(سایت علیرضا اسدی، دندانپزشک)
دهان‌شویه
یکی دیگر از انواع فرآورده‌های دهان و دندان، دهان‌شویه‌ها هستند. استفاده از دهان‌شویه‌ها قدمت چندانی ندارد ولی امروزه به طور روز‌افزونی از آنها استفاده می‌شود.
این فرآورده که بیشتر به صورت مایع وجود دارد به تنهایی و بدون استفاده از مسواک به منظور تمیز کردن داخل دهان، آبکشی دهان و انتقال ذرات آلودگی به خارج از دهان، ایجاد بوی مطبوع در دهان، سالم و تمیز کردن هوای تنفسی و احساس تازگی در دهان به کار می‌رود. البته امروزه بعضی انواع دهان‌شویه‌ها حاوی موادی اثرات دارویی هستند که باعث پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان می‌شود مثل فلوراید و مواد ضد جرم.
دهان‌شویه حاوی فلوراید
دهان‌شویه‌های معمولی دهان را خنک می‌کنند ولی دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید دندان‌ها را با فلوراید می‌پوشاند تا در مقابل پوسیدگی مقاوم شود. یک یا دوبار استفاده از آن در روز برای کودکانی که مستعد پوسیدگی دندان هستند، سودمند است. البته کودک باید آموخته باشد که چگونه بعد از استفاده، آن را به بیرون تف کند و نخورد.
طریقه مصرف
همانطور که گفته شد این مواد بدون مسواک و به تنهایی به کار می‌روند به این صورت که مقدار مناسبی از آن به داخل دهان ریخته شده و با حرکت‌دادن آن در دهان به صورت قرقره استفاده می‌شود سپس از دهان بیرون ریخته می‌شود. به طور معمول، از دهان‌شویه در فواصل بین مسواک‌زدن استفاده می‌شود و جانشینی برای مسواک محسوب نمی‌شود.
نکاتی درباره مسواک و نخ دندان
شاید بتوان گفت نقش عمده در تمیزی دندان‌ها را مسواک بر عهده دارد و خمیر دندان نقش کمکی و جهت تسریع در تمیزی دهان و دندان دارد.
مسواک زدن صحیح خطر پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد بنابراین سعی کنید طریقه مسواک زدن صحیح را حتما بیاموزید.
* برای پاک کردن کامل ولی ملایم دندان باید از مسواک نرم استفاده کرد. مسواک سخت به مرور باعث سائیده شدن لثه‌ها می‌شود.
* مسواک بچه‌ها نیز باید دارای موهای نایلونی نرم باشد و اندازه آن طوری باشد که به راحتی در دهان او حرکت کند و به تمام دندان‌ها نیز دسترسی داشته باشد.
* هر ۶ماه یک بار یا هنگامی که مسواک فرسوده شد باید آن را تعویض کرد. اگر مسواک زودتر از ۳ تا ۶ماه فرسوده می‌شود ممکن است به علت به کاربردن فشار بیش از حد هنگام مسواک زدن باشد.
چگونه مسواک بزنیم
*مسواک را با زاویه ۴۵درجه نسبت به لثه بر روی دندان قرار دهید و به صورت ملایم مسواک را بالا و پایین حرکت دهید.
* سطوح بیرونی و داخلی را مسواک کنید.
* با استفاده از قسمت جلویی مسواک سطح داخلی دندان‌های جلو را به صورت بالا و پایین کردن مسواک انجام دهید.
* زبان خود را نیز مسواک بزنید تا باعث جدا شدن باکتری‌ها و مطبوع شدن دهان شود.
نخ دندان
با نخ کشیدن روزانه، پلاک و ذرات غذایی از میان دندان‌ها و محل اتصال دندان به لثه پاک می‌شود.
باید دانست حتی بهترین خمیر دندان و مسواک‌ها هم نمی‌توانند باقی مانده‌های غذا و باکتری‌های مضر و پلاک را به طور کامل از بین ببرند بنابراین استفاده از نخ دندان ضروری است و حتی می‌تواند به رفع بوی بد دهان کمک کند.
نخ کشیدن صحیح: حدود 45سانتی‌متر نخ دندان را دور انگشتان وسط خود بپیچید و یک قسمت 5/2سانتی‌متری آن را محکم نگه دارید. نخ دندان را ما بین دندان‌های خود برانید و با چند حرکت بالا و پایین، آن قسمت را تمیز کنید. همیشه پشت دندان آخر را نخ بکشید برای هر دندان از قسمت‌های تمیز نخ استفاده کنید.
توصیه‌ها
1 - بعد از استفاده از خمیر دندان حتما در آن را ببندید تا جلوی خشک شدن مواد درون گرفته شود.
۲ - حداقل ۲ بار در روز و به مدت ۲ دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید در کودکان و بزرگسالان توصیه می‌شود.
3 - میزان استفاده از خمیر دندان در بچه‌ها نباید زیاد باشد. کودکان زیر 6 سال به اندازه یک نخود خمیر دندان حاوی فلوراید برروی مسواک خود قرار بدهند.
۴ - به کودکان خود بیاموزید بعد از استفاده از خمیر دندان، آن را از دهان خود بیرون بریزند و آن را نخورند؛ چرا که باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.
5 - در کودکان زیر 3 سال، تمیز کردن و ماساژ لثه‌ها قبل از رویش دندان به تمیز کردن و رویش دندان‌ها کمک می‌کند. استفاده از مسواک به کودک، زمانی توصیه می‌شود که والدین بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. در این گروه سنی استفاده از خمیر دندان توصیه نمی‌شود.
۶ - بهتر است مسواک خود را هر ۳ ماه یک بار عوض کنید.
7 - حداقل سالی 2 بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌های شما را معاینه کنند. دندانپزشک می‌تواند بهترین نوع مراقبت دهان و دندان را به شما ارائه دهد.
مسواک برقی یا معمولی
ورود مسواک‌های برقی به بازار در کنار مسواک‌های معمولی، موجب شده سوال‌های مختلفی در ذهن افراد مبنی بر این که کدام یک بهترند پیش آید که دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد.واقعیت این است که هر کدام از این مسواک‌ها، در صورت کاربرد ناقص ممکن است وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد. به هر حال کاربرد مناسب مسواک مهم‌تر از نوع آن است.
مزایا و معایب
بعضی افراد از مسواک زدن با مسواک‌های برقی لذت می‌برند و همین امر باعث می‌شود زمان بیشتری را به مسواک زدن اختصاص دهند و دفعات آن را بیشتر کنند. در نتیجه بهداشت دهان این افراد بهبود می‌یابد. برای افرادی که توانایی بدنی کمی دارند (مثلا مبتلا به آرتریت هستند) نیز استفاده از این مسواک‌ها، بسیار راحت‌تر و قابل قبول‌تر است. یکی دیگر از مزیت‌های مسواک‌های برقی این است که بعضی انواع آنها مجهز به زمان‌سنج هستند و زمان مسواک زدن فرد را مشخص می‌کند. اما در کنار این مزیت‌ها، باید به قیمت بالای این نوع مسواک‌ها اشاره کرد که باعث می‌شود عده زیادی نتوانند از آنها استفاده کنند و اما مسواک‌های دستی ... هم ارزان هستند و هم به راحتی قابل تحمل‌اند. در ضمن، بعضی از آنها در قسمت انتهایی، دارای زبان پاک‌کن هستند. همچنین نیازی به باتری و یا شارژ کردن هم ندارند.
منبع: سایت سلامتیران
ارسال نظر