مودیلیانی، تحلیلگر بزرگ بازارهای مالی

فرانکو مودیلیانی اقتصاددان بزرگ ایتالیایی/ آمریکایی ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۳ در ۸۵ سالگی درگذشت. او در سال ۱۹۸۵ به‌خاطر «اثر پیشگامش در زمینه تحلیل پس‌انداز و بازارهای مالی»، جایزه نوبل اقتصاد را (مشترکا با مورتون میلر) دریافت کرد. فرانکو مودیلیانی در سال ۱۹۱۸ در شهر رم ایتالیا و در خانواده‌ای یهودی متولد شد. پدر او پزشک بود و از پسرش خواست راه او را ادامه دهد. بنابراین مودیلیانی در دانشگاه رم به تحصیل پزشکی پرداخت. اما وقتی که متوجه شد توان مشاهده خون را ندارد، به رشته حقوق گرایش پیدا کرد. او همچنین برای کسب درآمد، مقالات اقتصادی را از آلمانی به ایتالیایی ترجمه می‌کرد. مسابقه ملی مقاله نویسی با موضوع کنترل قیمت، علاقه وی را برانگیخت؛ چراکه مقالات زیادی درباره این موضوع ترجمه کرده بود. مودیلیانی وارد این مسابقه شد و نه‌تنها مقاله او رتبه اول را کسب کرد، بلکه داوران تحت‌تاثیر مقاله وی قرار گرفته و به او گفتند که می‌تواند به اقتصاددان برجسته‌ای تبدیل شود.

مودیلیانی پس از دریافت مدرک خود در رشته حقوق در سال ۱۹۳۹ ایتالیا را به دلیل داشتن عقایدی مخالف دولت فاشیست موسولینی ترک کرد. او بعد از اقامت کوتاه در فرانسه به ایالات‌متحده مهاجرت کرد و در برنامه دکترای علوم اجتماعی نیواسکول ثبت‌نام کرد. نیواسکول دانشگاه تبعیدی‌ها لقب گرفته بود؛ چراکه محل تجمع فرهیختگانی شده بود که طی دهه ۱۹۳۰ و اوایل دهه ۱۹۴۰ از حکومت‌های استبدادی اروپا گریخته بودند. او در این دوره در کلاس اقتصاد کلان ژاکوب مارچاک شرکت کرد و تحت‌تاثیر افکار او قرار گرفت. مارچاک علاوه بر اقتصاد کلان، اهمیت تدوین فرضیه‌های اقتصادی قابل آزمون را به مودیلیانی آموزش داد. مودیلیانی بعد از دریافت مدرک دکتری در سال ۱۹۴۴ به تدریس اقتصاد در همان دانشگاه مشغول شد. اوج کار مودیلیانی تحقیقات او در زمینه پس انداز بود. وی با همکاری مورتون میلر، در سال ۱۹۵۸ نظریه‌ای درباره امور مالی شرکت‌ها ارائه داد که براساس آن، ارزش شرکت‌ها در بازار به چگونگی ثبت توزیع سهام و اوراق آنها در ترازنامه‌هایشان ارتباطی ندارد، بلکه سرمایه گذاران بیش از هر چیز به آتیه شرکت‌ها نظر دارند و بر این اساس نسبت به خرید و فروش سهام شرکت‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. این برداشت در تحلیل‌های مربوط به امنیت سرمایه‌گذاری، نقشی موثر داشته و در محافل اقتصادی پذیرفته شده است. او بعد از تدریس در دانشگاه‌های مختلف در سال ۱۹۶۲ به دانشگاه ام‌آی‌تی رفت و تا بازنشستگی در آنجا ماند. او در سال ۱۹۷۶ به ریاست انجمن اقتصاد آمریکا برگزیده شد. مودیلیانی با انتشار مقالاتی، آغازگر مکتب انتظارات عقلایی بود. او در سال ۱۹۵۴ در مقاله‌ای مشترک با گرومبرگ اعلام کرد که افراد می‌توانند سیاست‌های خاص دولتی را پیش‌بینی کرده و مطابق آن عمل کنند.