منزل بیست و ششم از قریه زیارت  به استرآباد

گروه تاریخ و اقتصاد: روز بعد راه متدرجا پست شد تا آنکه به دره رسیدیم که از وسط آن رودخانه می‌گذشت، نیم فرسنگ از کنار این رودخانه پای کوهی رسیدیم که قریه زیارت حسن‌رود در بالای آن بنا شده است، این ده قریب هشتاد خانه دارد که همه از گِل و چوب ساخته شده است و از سفال مسقف گشته، رعایای این ده همه با مکنت هستند.

گوسفند و گاو زیاد دارند و به علاوه زنبورعسل دارند که عسل مصفا می‌دهد و سالی مبالغی از عسل فروشی منفعت می‌برند. قریه زیارت در یکهزار و سیصد ذرع واقع شده و یک چشمه آب گوگردی دارد. از آنجا به شهر استرآباد دو ساعت و نیم راه است. در فصل تابستان تجار و اهل شهر استرآباد زیاد به آنجا می‌روند.

رودخانه حسن‌رود دو فرسنگ از وسط جنگل انبوه می‌گذرد. تا آنکه به صحرا می‌رسد.

از آنجا یک نهر بزرگ از این رودخانه جدا کرده‌اند که به سمت دهات شرقی استرآباد می‌رود. و خود رودخانه به طرف استرآباد می‌رود و از سمت غربی شهر می‌گذرد و بعد داخل دریا می‌شود، در این روز دو ساعت قبل از ظهر وارد شهر استرآباد شدیم. در زمان حرکت از قلهک الی ورود به شهر استرآباد سی و یک روز در راه بودیم.

سفرنامه لیوتنان کلنل برسفرد لوات، ترجمه محمد حسن خان اعتمادالسلطنه، به کوشش خدیجه اعتصامی.