تصویب تاسیس بانک ملی

پس از استقرار مشروطیت، موضوع وام‌گیری ایران از روسیه و انگلیس باعث به هیجان آمدن احساسات عمومی و مخالفت قاطع نمایندگان مجلس اول با آن شد. از این رو طرح پیشنهاد تاسیس یک بانک ایرانی با سرمایه ایرانیان عنوان شد و در تاریخ پنجم آذر ۱۲۸۵ ش. نمایندگان مجلس، تاسیس یک بانک ملی را از دولت خواستار شدند تا به این وسیله به دولت وام دهند. سپس طی چند جلسه بحث و بررسی درباره آن، تاسیس بانک ملی برای بی‏نیاز شدن از دریافت وام خارجی در نهم آذر آن سال از تصویب نمایندگان گذشت، این تصویب در بیستم آذر ماه به اطلاع عموم رسید و به بانک ملی اجازه داده شد که به معاملات زراعتی، رهن املاک، خرید و فروش برات‏های تجاری داخلی و خارجی و قرض و استقراض مبادرت ورزد. همچنین قرار بر این شد که سرمایه‏ای معادل یکصد و پنجاه میلیون ریال به‌عنوان سرمایه اولیه به بانک ملی تعلق گیرد و حساب‏های دولتی که تا آن وقت در بانک شاهنشاهی وابسته به دولت انگلیس تمرکز داشت به بانک ملی انتقال یابد.

کوشش‏هایی که برای تاسیس بانک ملی صورت گرفت و استقبال بی‏نظیری که مردم برای ایجاد این بانک کردند با مخالفت‏های بیگانگان مواجه شد و تغییر ناگهانی وضع سیاسی ایران و انعقاد تقسیم ایران بین دولت‏های روس و انگلیس، طی قراردادی معروف به قرارداد ۱۹۰۷ همه این تلاش‏ها را ناکام گذاشت و بانک ملی در آن زمان به وجود نیامد. تاسیس بانک ملی هرچند با کارشکنی‏های بانک‏های خارجی و اقدامات محمدعلی شاه راه به جایی نبرد، اما جایگاه و اعتبار مجلس را در داخل و خارج برای همگان روشن ساخت. بانک ملی ایران در نهایت، ۲۲ سال بعد، در هفدهم شهریور ۱۳۰۷ ش رسما افتتاح شد و شروع به کار کرد.