اخبار تاريخ و اقتصاد - روزنامه شماره ۵۹۶۷

• 

  پیش‌زمینه‌ نهادهای دموکراتیک

  نویسنده: دارون عجم اوغلو / مترجم: علی ارومیه‌ای

  شکست شیلی در پیش‌نویس قانون اساسی جدید (باوجود حمایت گسترده رای‌دهندگان)، نتیجه قابل پیش‌بینی مجوز دادن به احزاب و ایدئولوگ‌ها برای رهبری این روند است. همان‌طور که تاریخ سوسیال‌دموکراسی شمال اروپا نشان می‌دهد، نهادهای دموکراتیک با ارائه آنچه رای‌دهندگان عادی از دولت انتظار دارند و می‌خواهند، ساخته می‌شوند. الگوهای مناسب زیادی برای کمک به کشورهای در حال توسعه و صنعتی وجود دارد تا بتوانند نهادهای دموکراتیک بهتری بسازند؛ اما تلاش‌های ناموفق شیلی برای نگارش پیش‌نویس قانون اساسی جدید، درسی دارد برای اینکه بدانیم باید از چه چیزهایی اجتناب کرد.
• 

  از ماشین بخار تا هوش مصنوعی

  عیسی عبدی

  جهان به سرعت چهره عوض می‌کند. در قرون گذشته، اسب چهارنعل می‌تازید، فاصله‌های دور را با مشقت در می‌نوردید و ماه‌ها و سال‌ها سپری می‌شد تا از مبدایی به مقصدی برسد، اما دیری نپایید که با اختراع ماشین بخار، تاریخ سرعت گرفت. اسب تبدیل به اسب آهنی شد و به تدریج جای خود را به قطار و طیاره داد. زمان کوتاه‌تر و سال‌ها به ماه و ماه به روز تبدیل شد. بدین‌سان ساعت‌ها هم از شکل سنتی و مکانیکی به قالب ساعت‌های دیجیتال درآمدند. دقیقه‌ها و ثانیه‌ها در چراغ راه‌ها و... مهم و معنادار شدند. واحد زمان دقیق و مهم شد و کارها هم سنجش‌پذیر و ظریف! سرعت زمان با برآمدن رایانه‌ها و... شتاب بی‌سابقه‌ای پیدا کرد و زمان و مکان در هم تنیده و فشرده شد. دوره‌بندی و تفکیک متعارف تاریخی به هم خورد؛ زمان تاریخی دیگری برآمد که با قرون گذشته بسیار بسیار متفاوت بود. ذهنیت‌ها دگرگون و جوامع پیچیده‌تر شدند. دگرگونی‌های بنیادین همه‌جا نمایان شد.
• 

  بلوچستان و برنامه‌های استعماری بریتانیا

  به دنبال خیزش صنعتی غرب و نیاز آنها برای دستیابی به مواد اولیه و بازار مصرف کالاهای تولیدی‌شان، توجه غربی‌ها به مناطق شرق و جنوب شرقی ایران معطوف شد و این مناطق که از یک طرف به منزله دروازه ارتباطی شرق و غرب و از طرف دیگر به‌عنوان حائلی برای سایر مستعمره‌های غرب و به‌ویژه انگلیس شناخته می‌شد، میدان تاخت‌وتاز و عرصه قدرت‌طلبی استعمارگران رقیب قرار گرفت.