90، سال نرم‌افزارهای موبایل

م.ر.بهنام رئوف

استفاده از نرم افزارهای کاربردی روی تلفن همراه این روزها بیشتر از قبل مورد توجه کاربران تلفن همراه قرار گرفته است. اگر سری به مراکز فروش تلفن همراه زده باشید حتما با شعارهای تبلیغاتی زیادی روی شیشه مغازه‌ها روبه‌رو شده‌اید که انواع و اقسام پیشنهادهای نصب نرم‌افزار را با قیمت‌های مختلف به کاربران ارائه داده‌اند. اما آیا نرم افزارهای ارائه شده از سوی این افراد قابلیت‌های ادعا شده را دارند؟ آیا این نرم‌افزارها واقعا نیازهای کاربران ایرانی را برآورده می‌کنند؟ چه نرم‌افزارهایی از سوی کاربران ایرانی با استقبال مواجه می‌شود؟ این‌ها سوالاتی است که شاید ذهن کاربران تلفن همراه و تولیدکنندگان برنامه‌های ایرانی را به خود مشغول ساخته است. چند ماهی است که با حمایت وزارت صنایع و معادن، سندیکای تولیدکنندگان نرم‌افزار تلفن همراه کار خود را آغاز کرده است. بر همین اساس گفت‌وگویی با سعید رسول اف، مدیرعامل شرکت ایده‌پرداز ژوبین و رییس هیات‌مدیره سندیکای تولیدکنندگان نرم‌افزار تلفن همراه انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

برای شروع بحث در مورد شکل‌گیری سندیکا توضیح دهید؟

با توجه به عمر کوتاهی که نرم‌افزارهای تلفن همراه دارند از چند سال پیش فعالان نرم‌افزار تلفن همراه در کشور به دنبال ایجاد تشکلی بودند که بتوانند در کنار یکدیگر نیازهای بومی بازار کشور را فراهم سازند. در حالی که این بحث پیش زمینه فکری اکثر فعالان نرم‌افزار تلفن همراه بود، خوشبختانه وزارت صنایع و معادن نقش محوری را ایجاد کرد تا ما بتوانیم دور هم جمع شویم و از مهر ماه فعالیت‌های اولیه برای راه‌اندازی این تشکل آغاز شد.

تقریبا از دو ماه پیش تا به حال توانستیم نخستین جلسه مجمع را برگزار و انتخابات را هم از بین افرادی که حضور داشتند، برگزار کردیم.

اهم وظایفی که این سندیکا برای خود در نظر گرفته و برنامه‌هایی که درنظر دارد آن را دنبال کرده و به آن برسد چه چیزهایی است؟

گوشی‌های تلفن همراه وارد فاز جدیدی شده‌اند. امکاناتی که این گوشی‌ها برای کاربران فراهم آورده اند شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که از این به بعد این نرم‌افزارهای کاربردی هستند که می‌توانند به مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان تبدیل شوند. یکی از برنامه‌های سندیکا همفکری فعالان این صنعت روی مباحث تکنولوژیک است. در کنار این مساله یکی از خلأ‌هایی که همواره از سوی تولیدکنندگان نرم‌افزارهای تلفن همراه احساس می‌شود، شیوه بازاریابی و فروش محصولات تولید شده است. در بیشتر کشورهای دنیا این کار از سوی اپراتورهای تلفن همراه انجام می‌شود؛ اما متاسفانه این پروسه در ایران بسیار ضعیف دنبال می‌شود. ما می‌خواهیم بستر مناسبی برای توزیع و فروش محصولات اعضای سندیکا، چه به صورت مستقیم از سوی تولیدکنندگان و چه از طریق تعامل با اپراتورهای تلفن همراه فراهم کنیم.

با توجه به فعالیت‌هایی که تا به حال داشته‌اید، آماری دارید که چند نفر از کاربران تلفن همراه در کشور از برنامه‌های کاربردی تلفن همراه استفاده می‌کنند؟

آمار دقیقی در این بخش نمی‌توان ارائه داد. اما شواهد از حضور تولیدکنندگان در نمایشگاه‌های کشوری و استانی نشان می‌دهد که این فرهنگ در بین کاربران تلفن همراه ایجاد شده است که کاربران بتوانند از گوشی‌ای که در اختیار دارند به عنوان وسیله‌ای فراتر از گوشی استفاده کنند.

یعنی بتوانند از این گوشی با توجه به امکاناتی که اپراتور برای آنها فراهم آورده است نیازهای مورد نیاز خود را برآورده سازند.

اگر نگاهی به شرایط موجود در بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات بیندازیم در می‌یابیم که هم‌اکنون کاربران تلفن همراه به سمت استفاده از گوشی‌های هوشمند رفته‌اند. گوشی‌هایی که دارای صفحه نمایش بزرگ، لمسی و مجهز به فناوری وایرلس برای اتصال به شبکه‌های اینترنتی بی‌سیم هستند.

برآیند تمام این عوامل نشان‌دهنده این مساله است که علاقه استفاده از فناوری‌های جدید در بین کاربران تلفن همراه ایجاد شده است. حال نوبت ما تولیدکنندگان است تا بتوانیم نیازهای آنها را بهتر شناسایی کرده تا به کمک روش‌های آسان برای عرضه محصولاتمان بتوانیم آنها را تشویق کنیم تا از محصولات ما استفاده کنند. خیلی از شرکت‌های تولیدکننده گوشی هم‌اکنون در این بخش مشغول سرمایه‌گذاری در ایران هستند. به این ترتیب که این شرکت‌ها به دنبال آن هستند تا علاوه بر گوشی‌ای که در اختیار کاربر ایرانی قرار می‌دهند بتوانند نرم افزارهای بومی شده مورد نیاز آنها را نیز فراهم کنند. این کار علاوه بر ایجاد زمینه رقابتی در بین برندهای مختلف موجود در بازار نیازهای کاربران را نیز مرتفع می‌سازد.

مهمترین مشکلی که پیش روی تولیدکنندگان ایرانی است فرهنگ استفاده از نرم‌افزار در قالب بحث کپی رایت است. با توجه به اینکه بسیاری از نرم‌افزارهای قفل شکسته با نازل‌ترین قیمت در بازار وجود داشته و عموما هم از سوی فروشگاه‌هایی که گوشی می‌فروشند در اختیار خریداران قرار می‌گیرد، فکر می‌کنید تا چه اندازه‌ای نرم‌افزارهای ایرانی با توجه به قیمت تمام شده‌ای که دارند می‌توانند با استقبال روبه‌رو شوند؟

این مساله شاید یکی از بزرگترین معضلات پیش روی تولیدکنندگان باشد. در این زمینه مرکز توسعه فناوری اطلاعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی صدور شناسنامه و پروانه انتشار برای نرم‌افزارها است و از طرفی هم طی چند سال گذشته فعالیت‌های خوبی از سوی این مرکز در مبارزه با ارائه غیرقانونی نرم‌افزارهای دارای کپی رایت صورت گرفته است. اما به شکل کلی این مشکل وجود دارد و تنها راه‌حل پیش روی آن هم فرهنگ‌سازی است. کاربران ما باید دریابند که استفاده از یک نرم‌افزاری که در اختیار دارند هزینه‌های زیادی را برای شرکت تولیدکننده به همراه داشته است و فکر می‌کنم استفاده از این نرم‌افزارها هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ شرعی مشکل دارد.

اما از سوی دیگر همانطور که می‌دانید هم‌اکنون نرم‌افزارهای تلفن همراه از سوی اپراتورها در تمام کشورها با قیمت‌های بسیار پایینی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد یا با تخفیف‌های مناسبی از سوی اپراتورها ارائه می‌شود. فکر می‌کنم اگر بتوانیم واقعا بستری مناسب مانند اپراتورها را برای عرضه و انتشار نرم‌افزارها فراهم سازیم در کنار بحث فرهنگ‌سازی بتوانیم این معضل را حل کنیم.

در حال حاضر چند شرکت عضو سندیکا شده‌اند؟

در فاز اول ۱۵ شرکت در سندیکا عضو شده‌اند و با توجه به نوپا بودن تشکل ما فکر می‌کنم به زودی بتوانیم به ۳۰ شرکت برسیم.

به شکل کلی توان فارغ‌التحصیلان رشته نرم‌افزار را برای تولید برنامه‌های تلفن همراه را در چه اندازه‌ای می‌بینید؟

خوشبختانه به لحاظ دانش فنی بچه‌های ایرانی وضعیت بسیار خوبی را دارند و به جرات می‌توان گفت که روی تمام بسترهای موجود و سیستم‌عامل‌های فعلی در بخش

تلفن همراه می‌توانند به راحتی فعالیت داشته باشند. تنها مشکلی که هم‌اکنون وجود دارد تجاری‌سازی نرم‌افزارهای تولید شده در کنار توجه بیشتر به بخش گرافیکی نرم‌افزارها است که فکر می‌کنم با حل شدن این دو موضوع بتوانیم توان رقابتی خوبی در بین رقبای خارجی داشته باشیم. به نظر می‌رسد سال آینده سال نرم‌افزارهای موبایل باشد.