دنیای اقتصاد: تبلت‌ها، پدیده‌های اخیر و پرطرفدار دنیای تکنولوژی و محصولات دیجیتال شخصی که در سال‌های اخیر رشد خوبی در بازار داشته و حتی بازار جهانی کامپیوترهای شخصی را هم به رکود کشانده‌اند، این روزها بازار چندان پر رونق و داغی ندارند. برخلاف اغلب خبرهایی که در این سال‌ها از بازار تبلت‌ها منتشر شده است، خبر از رشد نزولی و منفی بازار این محصولات می‌رسد و به همین دلیل توجه بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار را به خودش جلب کرده است. اشباع بازار

در واقع تبلت‌ها و به ‌خصوص مدل‌های هیبریدی تبدیل شونده به لپ‌تاپ آنها، خیلی زود توانستند نظر خریداران کامپیوترهای شخصی را به خودشان جلب کرده و تغییر بدهند. با این حال اما مطابق روال همیشه بازار محصولات دیجیتال شخصی، بازار تبلت‌ها هم دیگر رونق گذشته را ندارد. در واقع معمولا محصولات دیجیتال شخصی جدید در ابتدای ورودشان به بازار مورد توجه قرار گرفته و فروش خوبی هم در بازار به‌دست می‌آورند، اما مدتی بعد و با اشباع بازار میزان فروش و صادرات آنها رو به کاهش می‌گذارد. با این اوصاف حالا بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار معتقدند که اتفاقی مشابه برای بازار تبلت‌ها افتاده است.

در همین راستا آخرین بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی IDC در این زمینه نشان می‌دهد که صادرات جهانی تبلت و به‌خصوص مدل‌های هیبریدی تبلت- لپ‌تاپ در اولین فصل از سال ۲۰۱۴ با کاهشی نسبی به ۴/۵۰ میلیون دستگاه رسیده است. به این ترتیب صادرات جهانی تبلت‌ها در فصل اول سال ‌جاری میلادی نسبت به فصل قبل خود، یعنی فصل چهارم سال ۲۰۱۳ کاهش ۷/۳۵ درصدی داشته و در مقایسه با فصل اول سال ۲۰۱۳ یعنی یک سال گذشته تنها رشد ۹/۳ درصدی را تجربه کرده است.

این کاهش نسبی در بازار جهانی تبلت‌ها در تمام سیستم ‌عامل‌ها و پلت‌فرم‌ها و حتی تمام اندازه‌های مختلف نمایشگرها احساس شده است و مربوط به انواع خاصی از تبلت‌ها نبوده است که این نشان از روند رو به اشباع بازار جهانی تبلت دارد. با این اوصاف شرکت‌های بزرگ تولیدکننده تبلت‌ها در سال ۲۰۱۴ چالش‌های مختلفی برای طراحی و تولید و حضور پر رنگ در بازار جهانی خواهند داشت.

«تام مینیلی» یکی از کارشناسان و تحلیلگران IDC در این زمینه می‌گوید: «رشد بازار موبایل‌های هوشمند با صفحه نمایش بزرگ از طرفی و کاربرانی که ترجیح می‌دهند به تبلت فعلی‌شان وفادار مانده و فعلا فکر تعویض آن را ندارند از طرف دیگر عوامل مهمی در کاهش میزان فروش و رشد بازار انواع تبلت‌ها هستند. علاوه ‌بر اینها، رشد بازار تجاری تبلت‌ها هم نتوانسته است تا اندازه‌ای که انتظار می‌رفت پیش برود و بتواند از رشد بازار مصرفی تبلت‌ها پیشی بگیرد.»

فقدان معنادار نوآوری

حتی تحلیلگران موسسه Morgan Stanley هم پیش‌بینی‌های خودشان از روند رشد بازار جهانی تبلت‌ها را تغییر داده‌اند. «کیتی هوبرتی» یکی از کارشناسان این موسسه تحقیقاتی در این مورد می‌گوید: «ما پیش‌بینی خودمان از رشد بازار جهانی تبلت‌ها در سال ۲۰۱۴ را از ۲۶ درصد به ۱۲ درصد کاهش داده‌ایم. در واقع معتقدیم که با توجه به اشباع بازار و کاهش ورود مدل‌های جدید رشد این بازار به سمت کاهش پیش می‌رود.»

او معتقد است که این اتفاق تاثیر زیادی بر بازار کامپیوترهای شخصی داشته و می‌تواند فشار رکود را از روی آن بردارد: «روند کاهش رشد بازار جهانی تبلت‌ها طبیعتا تاثیر مثبتی بر میزان تقاضا برای خرید کامپیوترهای شخصی می‌گذارد. با این حال اما الگوی ما برای بازار جهانی کامپیوترهای شخصی همچنان ثابت و بدون تغییر باقی می‌ماند و ما فکر می‌کنیم این بازار در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ با متوسط نرخ رشد ۵- درصد پیش می‌رود.»

تحلیلگران Morgan Stanley معتقدند که اشباع بازار از طرفی و فقدان معنادار نوآوری و خلاقیت در این بازار تاثیر مهمی بر کاهش میزان صادرات جهانی و فروش تبلت‌ها داشته‌اند. براساس بررسی‌های اخیر انجام‌شده توسط این موسسه، تعداد بسیار کمی از تولیدکنندگان می‌توانند در سال جاری میلادی یک بار دیگر به روند رشد و رونق گذشته‌شان برگردند. در این میان اما گویا تبلت‌های اندرویدی اوضاع بهتری نسبت به آی‌پدهای مبتنی بر iOS دارند که این به‌خاطر قیمت ارزان و طیف متنوعی از مدل‌ها و امکانات در آنها است.

این در حالی است که مدتی پیش بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده انتظار داشتند تبلت‌های بزرگ کاملا بازار نوت‌بوک‌ها را ببلعند. در واقع بعد از آنکه آی‌پد‌ها به‌صورت رسمی توسط اپل وارد بازار شدند و رشدی بسیار سریع‌تر از آی‌فون را در پیش گرفتند، بسیاری فکر می‌کردند که آی‌پدها یا شاید تبلت‌ها جهان را تسخیر خواهند کرد. حالا اما به نظر می‌رسد این اتفاق با چنان سرعتی که تصور می‌شد، رخ نمی‌دهد.

در واقع معمولا واکنش مردم به تکنولوژی‌های جدید همین‌طور است. آنها فکر می‌کنند محصولاتی با یک تکنولوژی جدید به سرعت همه چیز را تغییر می‌دهد؛ در حالی که این اتفاق در واقعیت در دوره زمانی طولانی‌تری رخ می‌دهد و اصلا شاید به همین دلیل هم هست که تب تند خرید محصولات جدید در بازار محصولات دیجیتال خیلی زود سرد می‌شود. شاید به همین دلیل هم هست که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار دیجیتال معتقدند که در آینده‌ای نه چندان دور تبلت‌ها جایگزین کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ‌ها می‌شوند؛ اما این اتفاق در طول سال‌های آینده و به مرور رخ می‌دهد. با این همه اما بعضی‌ها معتقدند مهم‌ترین دلیل برای کاهش فروش و صادرات جهانی تبلت‌ها این است که این ابزارها هنوز کارآیی مشخصی نداشته و نمی‌توانند کاری را انجام بدهند که یک لپ‌تاپ از انجام آن عاجز است. در واقع این عده فکر می‌کنند که تبلت‌ها نتوانستند در میان نیازهای روزانه افراد جایی برای خودشان باز کنند.

کاهش فروش آی‌پد

بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار فکر می‌کنند که کاهش نسبتا کم میزان فروش تبلت‌های آی‌پد شرکت اپل نشان از رکود کل بازار تبلت‌ها دارد. در واقع ازآنجا که اپل با بیشترین سهم از بازار جهانی تبلت، حاکمیت مطلق این بازار را در اختیار دارد به‌عنوان مهم‌ترین بازیگر این عرصه هم شناخته می‌شود و روند رشد و فروش آن در بازار شرکت‌های تولیدکننده دیگر را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. اپل اما با وجود کاهش رشد سالانه توانسته است در فصل اول سال ۲۰۱۴ صادرات ۴/۱۶ میلیون دستگاهی را برای خودش به برساند.

این در حالی است که میزان صادرات جهانی تبلت‌های اپل در فصل چهارم سال ۲۰۱۳ برابر ۲۶ میلیون دستگاه و در فصل اول سال ۲۰۱۳ هم برابر ۵/۱۹ میلیون دستگاه بوده است تا به خوبی نشان دهد که میزان فروش آی‌پدها کاهش قابل توجهی داشته است. با این حال اما این شرکت با در اختیار داشتن سهم ۵/۳۲ درصدی از بازار جهانی تبلت‌ها، در صدر جدول پنج شرکت تولیدکننده برتر این بازار قرار گرفته است.

شرکت سامسونگ یک بار دیگر شاهد افزایش سهم بازار خودش بوده است و سهم آن از ۲/۱۷ درصد از فصل چهارم سال ۲۰۱۳ به ۳/۲۲ درصد در فصل اول امسال رسیده است. این شرکت کره‌ای همچنان به تلاش خود برای کسب سهم بیشتر از بازار جهانی تبلت‌ها ادامه می‌دهد. بعد از سامسونگ به ترتیب شرکت‌های Asus با سهم بازار پنج درصدی، شرکت Lenovo با سهم بازار ۱/۴ درصدی و شرکت Amazon با سهم بازار ۹/۱ درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. یکی از تحلیلگران موسسه IDC در این مورد می‌گوید: «با حدود دو سوم سهم بازار، اندروید همچنان بیشترین سهم بازار تبلت‌ها را از نظر سیستم‌عامل‌ها در اختیار دارد. اگرچه سهم ویندوز از بازار تبلت‌ها همچنان کم است، اما تلاش خودش را برای افزایش این سهم ادامه می‌دهد.»

بازار تبلت اشباع شده است؟