فائو در جدیدترین گزارش خود بررسی کرد
ضرب‌آهنگ قیمت جهانی غذا
براساس این گزارش، شاخص قیمت روغن‌های نباتی فائو در ماه آوریل نسبت به ماه پیش از آن 7/ 5درصد کاهش داشته است، به‌طوری‌که حدود یک‌سوم از افزایش قیمت این گروه کالایی در ماه گذشته را خنثی کرده است. براساس گزارش فائو، این کاهش قیمت عمدتا به‌دنبال کاهش قیمت‌های جهانی روغن‌های پالم، آفتابگردان و سویا اتفاق افتاده است. کاهش تقاضای وارداتی به‌دنبال افزایش هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز ضعیف تقاضای چین از عوامل کاهش قیمت جهانی روغن پالم شمرده شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، با این‌وجود نااطمینانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از ذخایر صادراتی اندونزی، بزرگ‌ترین صادرکننده روغن پالم جهان، از کاهش بیشتر قیمت جلوگیری کرده است. از سوی دیگر، کاهش در قیمت‌های جهانی روغن آفتابگردان و سویا عمدتا به‌دنبال سهمیه‌بندی تقاضای این کالاها به علت افزایش قیمت در ماه‌های گذشته بوده است، با این‌وجود قیمت‌های جهانی روغن کلزا در این دوره افزایش داشته است.
به گفته ماسیمو توررو کولن، اقتصاددان ارشد فائو، این کاهش اندک در شاخص قیمت تسکین خوبی به‌خصوص برای کشورهای کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌درآمدی است که با کمبود مواد غذایی روبه‌رو هستند، با این وجود قیمت‌های مواد غذایی همچنان بالا هستند، این مساله گویای وجود کمبود در بازار است و چالشی برای امنیت غذایی آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود.
شاخص قیمت غلات فائو نیز در ماه آوریل با 4/ 0درصد کاهش نسبت به ماه گذشته روبه‌رو بوده که علت اصلی آن کاهش 3درصدی قیمت‌های جهانی ذرت بوده است. عرضه فصلی این کالا از سوی آرژانتین و برزیل به کاهش فشار قیمتی بازارها کمک کرده است. قیمت‌های جهانی ذرت خوشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای (سورگوم) هم در این دوره با کاهش مواجه بوده است، با این‌وجود قیمت‌های جهانی گندم که تا حد زیادی تحت‌تاثیر تعطیلی بنادر اوکراین و نگرانی‌ها از شرایط کشت در آمریکا بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، با صادرات بیشتر از سوی هند و صادرات بیش از انتظار از سوی روسیه تا حدی تعدیل شده و تنها 2/ 0درصد افزایش قیمت داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. قیمت‌های جهانی برنج نیز در ماه مارس به‌دنبال تقاضای بالا از سوی چین و کشورهای شرق‌نزدیک با افزایش 3/ 2درصدی نسبت به ماه گذشته روبه‌رو بوده است. در همین حال، شاخص قیمت شکر فائو 3/ 3درصد نسبت به‌ماه گذشته افزایش داشته است. این افزایش قیمت به رشد قیمت‌های اتانول و افزایش نگرانی‌ها از شروع برداشت 2022 برزیل، بزرگ‌ترین صادرکننده شکر جهان، نسبت داده شده است.
شاخص قیمت گوشت محاسباتی فائو نیز در این دوره 2/ 2درصد نسبت به ماه گذشته افزایش داشته و رکورد جدیدی را ثبت کرده است. براساس این گزارش قیمت‌های جهانی گوشت مرغ، خوک و گاو در این دوره افزایش داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. علت اصلی افزایش قیمت مرغ در این دوره محدودیت عرضه جهانی به‌دنبال اختلال در صادرات از سوی اوکراین و شیوع آنفلوآنزای پرندگان در نیمکره‌شمالی عنوان شده است. حجم بالای صادرات از سوی برزیل سبب شده قیمت جهانی گوشت گاو با افزایش اندکی در این دوره مواجه باشد؛ این در حالی است که قیمت‌های جهانی گوشت گوسفند تا حدی در این دوره کاهش داشته است. شاخص قیمت لبنیات فائو نیز در این دوره 9/ 0درصد نسبت به‌ماه گذشته افزایش داشته است، چراکه تولید شیر در اروپای‌غربی و منطقه اقیانوسیه همچنان کمتر از حد فصلی خود بوده و عرضه آن با کمبود مواجه بوده است.
قیمت‌های جهانی کره بیشترین افزایش را داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که تحت‌تاثیر افزایش تقاضای این کالا به‌دنبال کمبود روغن آفتابگردان و مارگارین بوده است.
رصد قیمت غذا از نگاه بانک جهانی
کاهش شاخص قیمت جهانی مواد غذایی فائو در ماه آوریل درحالی رخ داده است که قیمت کالاهای پایه از جمله محصولات کشاورزی، به‌دنبال اثرات تنش‌ها میان روسیه و اوکراین و رشد تقاضا، با افزایش مواجه بوده است. نگرانی‌ها بابت اثرات مختل‌کننده جنگ بر عرضه کالاهای پایه در ارتباط با کالاهایی که اوکراین و روسیه از صادرکنندگان بزرگ آنها هستند پررنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر بوده است، به‌طوری‌که این تحولات به افزایش در قیمت کالاهای پایه افزوده است؛ افزایشی که از اواسطه 2020 در پی بالاگرفتن نگرانی‌ها از شیوع بیماری کرونا و اوج‌گیری تقاضا، ایجاد شده بود. تقاضا برای کالاهای پایه با بهبود اقتصاد جهانی از اثرات کرونا بازگشت، درحالی که تولید کالاهای پایه به‌دنبال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری ضعیف در تولیدات جدید و اختلال در زنجیره عرضه، رشد کندتری داشته است.
جدیدترین گزارش بانک جهانی از تغییرات قیمت کالاهای پایه گویای افزایش قیمت‌های جهانی گندم و روغن‌های نباتی است. در میان محصولات کشاورزی، قیمت‌های جهانی گندم در سه‌ماهه ابتدایی سال با افزایش قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای روبه‌رو بوده است، به‌طوری که در ماه مارس (ماه گذشته میلادی) با 30درصد افزایش نسبت به دسامبر 2021 مواجه بوده است. قیمت بیشتر روغن‌های نباتی نیز در این دوره افزایش قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که عمدتا به‌دنبال کمبود تولید در آمریکای‌جنوبی و اختلال در صادرات روغن آفتابگردان اوکراین بوده است، با این‌وجود قیمت‌های جهانی برنج به‌دنبال موجودی قابل‌ملاحظه این کالا نزد هند و چین، با افزایش اندکی مواجه بوده است. قیمت‌های کود نیز در سه‌ماهه نخست سال‌جاری میلادی افزایش قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که تا اندازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای منعکس کننده افزایش در قیمت‌های جهانی گاز طبیعی و زغال‌سنگ بوده که از نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اصلی تولید کود هستند.
طبق پیش‌بینی بانک جهانی قیمت‌های جهانی محصولات کشاورزی در سال‌جاری تا 18درصد افزایش خواهند داشت. این افزایش منعکس‌کننده اختلال عرضه مرتبط با جنگ میان روسیه و اوکراین و افزایش قیمت نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تولید از جمله سوخت، مواد شیمیایی و کود است. جنگ در حال‌حاضر صادرات از اوکراین را مختل کرده و تولید ذرت، جو و روغن آفتابگردان را تحت‌تاثیر قرار داده است. از سوی دیگر، کاهش دسترسی به نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تولید کشاورزی، چون دانه و تجهیزات کشاورزی، می‌تواند به کاهش تولیدات کشاورزی در روسیه منجر شود.
