بازرگانان و پیشآگهی انقلاب
دومین نطق تجاری امینی تکمیل موضع اجمالی اولین نطقش بود. او در این جلسه گفت: «سلامت اقتصاد کشور بر اساس توازن واردات و صادرات و همچنین توازن بودجه و نیز توان پرداخت‌ها استوار است. روی اصل سیاست غلط درهای باز، توازن بودجه و نیز توازن پرداخت‌ها به‌هم خورده؛ زیرا برخی مساله تورم ارزی را مطرح کرده و واردات بی‌قید و شرط را آزاد گذاشتند و در نتیجه واردات چندین‌برابر صادرات شده‌است، از این‌رو از سیزدهم خرداد ۱۳۴۰ پورهمایون سرپرست وزارت بازرگانی از ماده‌‌‌‌‌‌ای که در فهرست سهمیه سال۱۳۴۰ گنجانده شده‌بود استفاده کرد و چون دولت در مضیقه ارزی بود، تصمیم بر آن شد که از فروش ارز برای کالاهای غیرضروری خودداری شود.»
در ادامه او بازرگانان را ترغیب کرد از طریق اتاق بازرگانی نظرات خود را به دولت ارائه کنند، اما در پاسخ مهدی لاری به‌جای انتقال نظرات تجار فهرست بلندی شبیه صورتحساب به نخست‌‌‌‌‌‌زیر ارائه داد؛ از جمله تقاضای تسریع در پرداخت دیون سازمان برنامه و سایر وزارتخانه‌‌‌‌‌‌ها به موسسات و اشخاص، اعطای اعتبارات ویژه فصلی برای برداشت و فرآوری محصولات قابل صدور و البته یک قلم متفاوت مبنی‌بر الغای معافیت‌های گمرکی اعم از حقوق و عوارض و سود بازرگانی به‌نحوی‌که میان واردکنندگان تبعیضی نباشد.
وقایع سال۱۳۴۰ که مربوط به اتاق بازرگانی است پرشمار است و هرکدام از آنها را می‌توان موضوع یک مقاله کرد. ادامه شرح نظرات نخست‌وزیر به اندکی بعد موکول می‌شود تا به مساله‌ای که در یکی از اسناد اشاره‌ای جزئی به آن شده‌است، پرداخته شود؛ اشاره جزئی است اما تاثیرات آن بزرگ بوده‌است.
در این سند می‌‌‌‌‌‌خوانیم: در جلسه مورخ ۲۳ خرداد ۱۳۴۰ اتاق بازرگانی تهران به ساخت مسجد هامبورگ اشاره شد و اینکه اتاق مبلغ ۵۰۰هزار ریال به این امر کمک کرده‌است.
مسجدی که اکنون همه می‌‌‌‌‌‌شناسند: قرارگاه آیت‌الله سید‌محمد بهشتی حسینی، یکی از مهم‌ترین معماران انقلاب ایران از سال۱۳۴۴. در عرف عام ساخت این مسجد را به اذن آیت‌الله بروجردی مربوط می‌کنند که هرچند صحیح است، اما مبالغ هنگفت ساخت این بنای ۴هزار متری در یکی از لوکس‌‌‌‌‌‌ترین محلات یکی از لوکس‌‌‌‌‌‌ترین شهرهای اروپا را تجار همین اتاق بازرگانی پرداخت کردند. در داستان‌هایی که عمدتا به نقل از مردم و بیشتر شفاهی است، چنین ذکر شده که آیت‌الله بروجردی «پس از درخواست جمعی از متدینین هامبورگ، به‌صورت بسیار جدی پی‌‌‌‌‌‌گیر بودند و سفارش کردند بهترین موقعیت را برای مسجد درنظر گیرند.»
همچنین نقل است که آیت‌الله بروجردی در ابتدای کار گفته بودند: شنیده‌‌‌‌‌‌ام، زمین خریدارى‌شده در موقعیت مناسبى قرار ندارد و این براى جامعه‌‌‌‌‌‌ای که ارزش را در زیبائى ظاهرى مى‌‌‌‌‌‌بیند، صلاح نیست. از ایشان پرسیدند: آقا! یعنى مى‌‌‌‌‌‌فرمایید در بالاى شهر هامبورگ و در کنار دریا، زمین تهیه کنیم؟ آنجا خیلى گران است. ایشان فرمودند: بله، زمین مسجد را در جاى مناسبی تهیه کنید، من هزینه‌اش را تامین مى‌‌‌‌‌‌کنم. فرستاده آیت‌الله بروجردی ۱۰هزار‌تومان به خرید این مکان کمک کرد که علاوه‌بر کمک ۵۰هزارتومانی اتاق، ۶۰هزار‌تومان تامین شد؛ اما واضح است برای خرید ۴۰۰۰ متر‌مربع زمین در لوکس‌‌‌‌‌‌ترین جای این شهر در منطقه«Sohonen Aussicht» کنار دریاچه آلستر کفایت نمی‌کرد و این شد که تاجری نامی رقم خیره‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌ای را یکجا به این مرکز داد و نیم‌میلیون‌تومان صرف خرید زمین آن شد؛ در واقع آیت‌الله بروجردی با واسطه حاج قاسم همدانیان تاجر آهن و یکی از بازرگانان معروف ایرانی هزینه خرید زمین را به‌طور کامل به مبلغ ۲۵۰هزار مارک معادل نیم‌میلیون‌تومان آن روز تامین کرد.
کل هزینه ساخت این بنا ۲میلیون مارک آلمان، ۴میلیون تومان برآورد شد.
با تبعید آیت‌الله بهشتی، قدرتمندترین نیروی فکری و تشکیلاتی جبهه اسلامی انقلاب ایران به قلب اروپا و استقرار او در جایگاهی مناسب برای سازماندهی نیروهای انقلابی و با حمایت مالی اتاق بازرگانی و حمایت معنوی آیت‌الله بروجردی، قدم‌‌‌‌‌‌های نخستین عملی برای انقلاب ایران برداشته شد، اما دکتر علی امینی به باور تاریخدانان حرکتی اساسی‌‌‌‌‌‌تر برای پیروزی انقلاب اسلامی برداشت و آن تکه تکه‌کردن اراضی کشاورزی بود. در همین سال۱۳۴۰ دولت او لایحه اصلاحات اضی را ارائه کرد تا ارسنجانی، وزیر کشاورزی کابینه او آن را به اجرا گذارد. این بحثی بسیار عمیق و محتاج تخصص تاریخی و اقتصادی است، اما تا جایی‌که به اتاق بازرگانی مربوط است، در همین سال۱۳۴۰ بحث درباره تاسیس اتاق صنایع بالا می‌گیرد و هیچ التفاتی به کشاورزی مشاهده نمی‌شود، درحالی‌که در اسناد همین دوره می‌بینیم که بسیاری از مباحث اتاق بازرگانی درباره صدور محصولات کشاورزی است.
