واردات از چین از مرز 2 میلیارد دلار گذشت

گروه بازرگانی - اعلام رسمی گمرک کشور در مورد «واردات ۲ میلیارد دلاری ایران از چین طی چهار ماه نخست امسال» بهانه‌ای شد تا پرونده مبادلات تجاری ایران با این کشور خاور دور را بازخوانی کنیم تا دریابیم، ادعای متولیان این مبادلات در داخل در مورد سنگین‌تر بودن کفه صادرات ایران به چین نسبت به واردات از چین، در ترازویی که دو کفه آن به طور مداوم در حال نوسان است، تا چه حد صحت دارد. بر اساس اعلام گمرک، در چهار ماه نخست سال جاری، از میان ۲۰ کشور عمده مبدا واردات، کشورهای فرانسه، سنگاپور، بلژیک و مالزی با وجود کاهش وزن، افزایش ارزش واردات را تجربه کردند. این در حالی است که کشور چین هم در وزن و هم در ارزش واردات، افزایش نشان می‌دهد.

در طول چهار ماهه نخست سال جاری، چین ۹۶۳ هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و ۹۹ میلیون دلار به کشور وارد کرده و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که این میزان ۸۷۲ هزار تن به ارزش هزار و ۶۵۵ میلیون دلار بوده، با ۴۸/۱۰ درصد افزایش به لحاظ وزنی و ۸۰/۲۶ درصد افزایش به لحاظ ارزشی مواجه هستیم. مروری بر روابط تجاری دو کشور ایران و چین که بیش از ۴۰ سال از عمر آن می‌گذرد، حاکی است که شاید چهل سال پیش که ایران روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری خلق چین آغاز کرد، کسی تصور چنین آینده‌ای را نه برای چین و نه برای ایران نداشت.

چین این روزها در رتبه دوم اقتصاد جهان قرار دارد و بسیاری از کارشناسان اقتصادی، جایگاه اول اقتصادی جهان را نیز برای این کشور دور از ذهن نمی‌دانند؛ چرا که طبق آمار بین‌‌المللی، رقم تجارت خارجی چین در ۷ ماه گذشته سال‌جاری میلادی، با رشد ۲۵ درصدی، از مرز دو هزار میلیارد دلار فراتر رفت.

اما حجم مبادلات تجاری ایران با این کشور که تا پایان سال ۲۰۱۰ میلادی، به حدود ۳۰ میلیارد دلار رسید و طبق اعلام مسوولان دو طرف، قرار است تا پایان سال‌جاری میلادی، به ۴۰ میلیارد دلار برسد، در حالی به رشد خود ادامه می‌دهد که متولیان تجارت با این کشور از جمله رییس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین، مدعی هستند در مسیر مبادلات ایران و چین، کفه صادرات به چین، در صورت احتساب صادرات نفتی، سنگین تر از کفه واردات به ایران است؛ به طوری که طبق گفته اسد‌ا... عسگراولادی، در حال حاضر، با احتساب صادرات نفت و پتروشیمی، سهم صادرات از ایران به چین، ۶۲ درصد از کل مبادله تجاری این دو کشور است و ایران هم‌اکنون بعد از آنگولا، دومین صادرکننده بزرگ نفت خام به چین محسوب می‌شود.

این در حالی است که اگر ترازوی مبادلات تجاری ایران و چین را بدون احتساب مبادلات نفتی در نظر بگیریم، کفه واردات کالاهای مصرفی ایران از چین به مراتب سنگین‌تر از کفه صادرات این کالاها از ایران به چین است و شاهد مثال این امر نیز خود بازار است. البته رییس اتاق ایران و چین این موضوع را رد می‌کند و می‌گوید: حتی اگر نفت و صنایع پتروشیمی را هم از چرخه مبادلات تجاری ایران و چین حذف کنیم، سهم صادرات ایران به چین، از ۶۰ درصد به ۴۵ درصد کاهش پیدا می‌کند و سهم واردات به ۵۵ درصد می‌رسد که آن گونه که در مورد آن بزرگنمایی می‌کنند، نیست و معقول است. او البته دست از دفاع از «مبادلات معقول ایران و چین» برنمی‌دارد و با اشاره به تجارت غیرمستقیم ایران با چین از طریق کشورهایی چون امارات و افغانستان نیز می‌افزاید: با در نظر گرفتن تجارت غیرمستقیم با چین، حتی صادرات غیرنفتی ما هم به آن کشور، از واردات پیشی می‌گیرد؛ به طوری که در برابر ۴ میلیارد دلار صادرات، ما ۳ میلیارد دلار واردات از چین داریم.