هیات نمایندگان و اصول راهبری اتاق

مهندس محمدمهدی راسخ رئیس کمیسیون امور اجتماعی و تشکل‌های اتاق بازرگانی تهران پس از پاسخ به سوال اول و دوم در رابطه با اتاق مطلوب و ویژگی‌های اعضای هیات نمایندگان، ضرورت دارد تا اصول راهبری اتاق بازرگانی و ضرورت پایبندی به این اصول از سوی هیات نمایندگان را برشماریم که شامل موارد زیر است: ۱- اصل اول، صداقت در امانت: هیات نمایندگان اتاق، باید در مقابل خواسته‌ها و انتظارات اعضای اتاق پاسخگو باشند؛ بنابراین تعهد و پایبندی هیات نمایندگان اتاق به انتظارات و انجام آنها، نیازمند داشتن صداقت و توان امانتداری بالا در خصوص موضوعات مرتبط با اعضا و انعکاس آنها براساس خواسته‌های آنان است. ۲- اصل دوم، توانایی ایجاد توان‌افزایی، همسویی و یکپارچگی بین خود با سایر اعضای هیات نمایندگان: قدرت و توانایی هیات نمایندگان ناشی از جمع توان تک تک اعضا هیات نیست، بلکه تجلی قدرت هیات نمایندگان و اتاق، یکی کردن آرای گوناگون و به شراکت گذاشتن دانش، تجربیات و رویکردهای همدیگر است. هیات نمایندگان باید با استفاده از رویکردهای جدید، توان تک تک اعضای خود را هم‌جهت و همسو کنند و از مناقشه بپرهیزند. چنانچه یکپارچگی در درون هیات نمایندگان وجود نداشته باشد، هر کدام از اعضا توان خود را در جهتی که علاقه‌مند هستند، به‌کار می‌گیرند و به جای ایجاد سینرژی، توان و انرژی اعضای هیات نمایندگان در جهت‌های مختلف به هدر می‌رود؛ بنابراین همسویی هیات نمایندگان در اخذ تصمیمات و سیاست‌گذاری‌ها ضروری است. ۳- اصل سوم، پایبندی و باور به چشم‌انداز مشترک اتاق: دستیابی به ماموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های محوری اتاق، حاصل یک فلسفه جمعی و تفکر گروهی است.

حاصلی که هیات نمایندگان به‌عنوان تیم راهبری اتاق در تدوین آنها نقش بسزایی دارد؛ بنابراین مشارکت مستقیم اعضای هیات نمایندگان در تدوین ماموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های محوری اتاق موجب پایبندی آنان به موارد فوق شده و چنانچه هرگونه تصمیمی اتخاذ کند، برمبنای آنها خواهد بود.

۴- اصل چهارم، کلان‌نگری هیات نمایندگان (تفکر سیستمی): تصمیمات کلان، کلیه سیاست‌های مرتبط با وظایف هیات نمایندگان را در بر می‌گیرد، بنابراین اولویت دادن هیات نمایندگان به موضوعات کلان اتاق از قبیل تدوین چشم‌انداز و ماموریت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و چنانچه موضوعات کلان اشاره شده به درستی تدوین و پیاده‌سازی شوند، می‌توان مطمئن شد که بقیه برنامه‌های عملیاتی به درستی طراحی و پیاده‌سازی می‌شود.

۵- اصل پنجم، کار هیات نمایندگان تبیین و تفویض است نه انفعال و تصویب: اعضای هیات نمایندگان به نقش خود در اتاق آگاهی کامل داشته و نقش سایر مدیران و کارکنان اتاق را در امر راهبری، مدیریت و هدایت شناسایی می‌کنند. اعضای هیات نمایندگان ترجیح می‌دهند که در هدایت و راهبری اتاق فقط به صورت زبانی مشارکت نکرده و از درگیری فعال استقبال می‌کنند، بنابراین اعضای هیات نمایندگان اتاق کل مسوولیت خود را تفویض نکرده و تدوین چشم‌انداز، استراتژی‌ها و اهداف کلان در نزد آنان از اهمیت کافی برخوردار است. از طرف دیگر اعضای هیات نمایندگان از دخالت در کارهای اجرایی و برنامه‌های عملیاتی پرهیز می‌کنند و وظایف حاکمیتی و عملیاتی را از هم تفکیک کرده تا مدیریت اجرایی اتاق به عملیاتی کردن موضوعات حاکمیتی مورد نظر هیات نمایندگان اقدام کنند.

۶- اصل ششم، تعیین هدف مهم ترین وظیفه در سیاست‌گذاری: تدوین جهت‌گیری‌ها و اهداف سازمانی اتاق از وظایف هیات نمایندگان است که با مشارکت دادن بقیه اعضای اتاق صورت می‌گیرد.

۷- اصل هفتم، تدوین و تبیین روشن فرآیندهای مربوط به وظایف هیات نمایندگان: هیات نمایندگان در قالب فرآیند سیاست‌گذاری، انتظارات خود را بیان می‌کند. تعیین و مشخص شدن نقش هیات نمایندگان در تحقق این انتظارات، از طریق چگونگی گردش کار در درون هیات نمایندگان روشن می‌شود و وظایف تک تک اعضا و کمیسیون‌های اتاق تدوین می‌شود.

۸- اصل هشتم، وجود روابط سالم و مبتنی بر تفویض اختیار هیات نمایندگان با مدیریت اجرایی: هیات نمایندگان با شناسایی وظایف خود که همانا ترسیم تصویر کلان اتاق است، مدیریت اجرایی را ترغیب می‌کند تا با استفاده از ابزارها، روش‌ها و فرآیندهای مختلف در تحقق تصویر کلان، تلاش بی‌وقفه داشته باشند. این رویکرد سبب عدم ایجاد سوءتفاهم بین مدیریت اجرایی و هیات نمایندگان می‌شود و از طرفی گردش کار طرفین را تسهیل می‌کند.

۹- اصل نهم، کنترل کار هیات رئیسه با توجه به ضوابط و سیاست‌های مصوب: هیات نمایندگان با داشتن یک سیستم اندازه‌گیری اثربخش، عملکرد اتاق را در سطح کلان ارزیابی می‌کند و براساس نتایج ارزیابی در سیاست‌گذاری‌ها بهبود ایجاد می‌کند تا هیات رئیسه براساس سیاست‌های بهبودیافته، عملیات اجرایی را نظارت کند.

۱۰- اصل دهم: پیشنهادها و ارائه راهکارهای هیات نمایندگان بر مبنای الگوهای کاربردی و علمی باشد و از سیاسی عمل کردن پرهیز کنند.

اتاق به سازوکاری کارآمد برای انتخاب و طراحی الگوی مناسب در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای ماموریت خود نیاز دارد؛ بنابراین تصمیمات و پیشنهادهای هیات نمایندگان باید تعامل و سینرژی را افزایش داده و سیاسی کاری را از بدنه اتاق دور کند. با این اقدام رمز بقا و توسعه اتاق که همانا ایجاد اتاق فکر و گسترش مطالعات استراتژیک است، فراهم می‌شود و با تزریق مستمر اندیشه‌نو به ارکان رهبری اتاق، پویایی لازم به‌دست می‌آید.