در حالی که دیروز نتایج آزمون متمرکز دکتری از سوی سازمان سنجش اعلام شده است، بار دیگر شیوه انتخاب و پذیرش دانشجویان و همچنین نحوه و کیفیت گذراندن این دوره مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است. هر چه انتخاب دانشجو به شیوه بهتری انجام بگیرد، بیشتر به روند رو به رشد کشور کمک می‌کند. اگر چه مکانیزم انتخاب دانشجویان دکتری تمام رشته‌ها حائز اهمیت است، اما در این پرونده درخصوص دوره دکتری اقتصاد تمرکز می‌کنیم.دانشجویان دوره دکتری اقتصاد چگونه در دانشگاه‌های داخلی پذیرش می‌شوند؟ آیا مکانیزم پذیرش دانشجویان دوره دکتری اقتصاد در دانشگاه‌های داخلی بهینه است؟ نقاط قوت و ضعف این مکانیزم در قیاس با مکانیزم‌های رایج در دانشگاه‌های برتر اروپا و آمریکا چیست؟ شاه بیت این پاسخ‌ها بر ضرورت «حذف آزمون متمرکز و چهارگزینه‌ای دوره دکتری» و لزوم سپردن امور دانشکده‌ها به دانشکده‌ها تمرکز دارد. در خلال این پاسخ‌ها تجربه کشورهای اروپایی ازجمله انگلیس، آلمان و ایتالیا و همچنین ایالات‌متحده آمریکا در پذیرش دانشجویان دوره دکتری اقتصاد نیز مورد اشاره قرار گرفته است. در این کشورها که میزبان برترین دانشگاه‌های جهان هستند، دو شیوه سیستم پژوهش-محور (Research-Based) و سیستم آموزش-محور (Course-Based) رایج است. در پرونده پیش رو، نقاط قوت وضعف هر یک از این سیستم‌ها و سیستم حاکم در ایران بررسی شده است.با توجه به دیدگاه‌های ارائه شده لزوم تجدید نظر اساسی در مکانیزم انتخاب دانشجو و همچنین برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دوره‌های دکتری اقتصاد در ایران ضروری به نظر می‌رسد. متاسفانه اکنون به‌ویژه در علوم انسانی فاصله‌ای شگرف با دانشگاه‌های برتر جهان وجود دارد و کاهش این شکاف جز با تجدیدنظر اساسی در برنامه‌های موجود امکان پذیر نیست.