محمدحسین باقی:
برای اولین از زمان تاسیس اسرائیل، پروندهای حقوقی علیه این رژیم به جرم نسلکشی در غزه به جریان افتاده است. بانی این اقدام حقوقی بینالمللی هم آفریقای جنوبی است. اما چرا آفریقای جنوبی؟ شاید این پرسش برای بسیاری از ایرانیان پیش آمده باشد که آفریقای جنوبی به دلیل پرستیژ چنین کرده یا به دنبال بازی سیاسی و کسب امتیاز از آمریکا و اسرائیل است یا به دلایل دیگر این کار را انجام داده است؟
اکنون که حکم موقت دیوان دادگستری بینالمللی (ICJ) در پرونده نسلکشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل را شنیدهایم، میتوانیم با اطمینان بگوییم که نظم جهانی جدیدی در راه است. این دادگاه جهانی اتهام آفریقای جنوبی براساس کنوانسیون نسلکشی مبنی بر اینکه «اسرائیل در اقدامات نسلکشی علیه فلسطینیها در غزه مشارکت داشته، در حال مشارکت است و خطر دست زدن به اقدامات نسلکشی بیشتر علیه مردم فلسطین در غزه وجود دارد» را «قابل قبول» دانست. این دادگاه همچنین حکم داده است که اسرائیل باید «تمام اقدامات» را برای جلوگیری از اقدامات نسلکشی در غزه انجام دهد. البته دادگاه از درخواست آتشبس فوری و دائمی که قبلا توسط اکثریت مطلق کشورهای جهان خواسته شده، کوتاه آمده است. با این حال، اکثر «اقدامات موقت» که توسط جمهوری آفریقای جنوبی درخواست شده، توسط دادگاه تایید شده است. بهسختی میتوان درک کرد که اسرائیل چگونه میتواند این اقدامات را اجرا و به تعهدات خود تحت کنوانسیون نسلکشی بدون موافقت با آتشبس عمل کند.
دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) روز جمعه ۲۶ژانویه [۶بهمنماه] ۶دستور به اسرائیل در خصوص لغو بمباران غزه صادر کرد؛ هرچند از درخواست آتشبس کامل خودداری کرد. این اقدامات اضطراری در حالی اعلام شد که دیوان، بررسیهای خود را در مورد پرونده نسلکشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل آغاز کرد که در اوایل ماه جاری شواهدی برای آن شنید. آفریقای جنوبی اقدامات اسرائیل در غزه را نسلکشی توصیف کرده؛ اما اسرائیل این ادعا را رد کرده و مدعی است فعالیتهای اسرائیل در غزه ناشی از «دفاع از خود» است و برای ریشهکن کردن حماس ضروری است. اسرائیل افزود: تا زمانی که این هدف محقق نشود، جنگ نمیتواند پایان یابد.
دادگاه عالی سازمان ملل روز جمعه به اسرائیل دستور داد تا تمام تلاش خود را برای جلوگیری از مرگ، ویرانی و هرگونه اقدام نسلکشی در حمله نظامی خود به غزه انجام دهد؛ اما از دستور آتشبس خودداری کرد. در تصمیم پیشبینیشده که توسط هیاتی متشکل از ۱۷قاضی اتخاذ شد، دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) دستور ۶اقدام موقت برای حمایت از فلسطینیان در غزه را صادر کرد. این اقدامات با اکثریت قاطع قضات تصویب شد. یک قاضی اسرائیلی به دو رأی از ۶رأی، رأی مثبت داد. اما قاضی اوگاندایی، جولیا سبوتینده، تنها قاضیای بود که به همه آنها رای منفی داد.