بهترین زمان برای اجرای تغییر

امین آذریان مدیر روابط عمومی و ارتباطات و آموزش کارگزاری بانک کشاورزی دامنه نوسان قیمت، سال‌ها است که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و کارآ‌ترین روش‌ها برای کاهش نوسانات قیمت سهام در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد دامنه نوسان قیمت از سال ۸۱ به شرح زیر به منظور کنترل نوسانات بازار صورت گرفت: در سال ۸۱ شرکت‌هایی با نسبت قیمت به درآمد (P/ E) بیشتر از۱۰، دامنه نوسان یک درصدی داشتند؛ درحالی که شرکت‌های با P/ E بین ۵/ ۷ تا ۱۰ نوسان ۵/ ۲ درصدی داشتند و شرکت‌هایی با P/ E کمتر از ۵/ ۷ دامنه نوسان ۵ درصدی را داشتند و در سال۸۴ بنا بر مصوبه سازمان کارگزاران، دامنه نوسان کلیه سهم‌ها ۵ درصد تعیین و ابلاغ شد، اما اواخر همان سال و با تغییر مدیریت سازمان بورس اوراق بهادار، این دامنه به ۲ درصد تغییر یافت.

سه سال بعد، سال ۸۷ دامنه نوسان به ۳ درصد و در سال ۸۸ به ۵/ ۳ درصد افزایش یافت.

نهایتا در تیر ۱۳۸۹ دامنه نوسان به ۴ درصد افزایش یافت و در بازار فرابورس نیز ۵ درصد افزایش یافت و در خرداد ماه ۱۳۹۴ با تغییر مدیریت سازمان بورس و اوراق بهادار و سیاست‌های جدید این دامنه در دو بازار بورس و فرابورس به ۵ درصد افزایش یافت.

حذف دامنه نوسان همیشه در اولویت درخواست‌های فعالان بازار سرمایه قرار گرفته و بارها از سوی کارشناسان و معامله‌گران و مدیران کارگزاری بر لزوم حذف یا افزایش دامنه نوسان تاکید شده است و با توجه به حجم معاملات و عملکرد بازار در یک ماه گذشته روی نموداری با تغییرات کم حرکت می‌کند، بهترین زمان برای تغییر دامنه نوسان زمانی است که هیجان از بازار دور است و از آنجا که کمترین دامنه نوسان در بورس‌های دنیا متعلق به بورس ایران است؛ بنابراین با اتخاذ این تصمیم بورس ایران نیز به استانداردهای بورس‌های جهان نزدیک می‌شود و به پارامترهای بورس‌های جهان نزدیک‌تر می‌شود.

دامنه نوسان در بورس تهران از سال ۱۳۸۱ با توجه به توضیحات بالا ۷بار تغییر یافت و از ۲ درصد، نهایتا به ۵ درصد کنونی رسیده است. این محدودیت در دهه‌های گذشته در بسیاری از بازارهای بورس بزرگ دنیا دیده می‌شده که سال‌ها است با رسیدن به زیرساخت‌های مناسب و بازاری کارآ این محدودیت در آنها دیده نمی‌شود.

همانطور که مدتی طول کشید تا بازار سرمایه با حذف معاملات «ددد» (معاملات گروهی) وتغییر سیستم ebs به جای سیستم pam و ... توانست جای خود را بین اهالی بازار باز کند مدت زمانی نیز طول می‌کشد تا اهالی بازار سرمایه با افزایش دامنه نوسان همسو شوند.

بازار سرمایه‌ای با کارآیی و پتانسیل قوی ملزوماتی همچون شفافیت اطلاعاتی، دسترسی کاربران با سرعت یکسان به اطلاعات، زیرساخت‌های نرم افزار و سخت افزاری پیشرفته (با توجه به سیستم‌های معاملاتی دنیا که بر پایه سیستم‌های الگوریتم صورت می‌گیرد باید تمامی زیرساخت‌ها ساماندهی شود) و دقت و سرعت تحلیلگران و کارشناسان را به همراه دارد. به‌نظر می‌رسد وجود محدودیت نوسان پنج درصد با تمام ضعف‌های موجود می‌تواند اقدامی در جهت نزدیک‌تر شدن بازار بورس اوراق بهادار تهران به بازارا‌های جهانی باشد.

انتظار اهالی بازار در صف‌های طولانی خرید و فروش را می‌توان از نتایج دامنه نوسان دانست. در بسیاری از موارد هنگام نزدیک شدن قیمت به محدوده نوسان شاهد افزایش سرعت معاملات هستیم و نشان می‌دهد این محدودیت می‌تواند باعث افزایش میزان معاملات شود.

به‌عنوان مثال قیمت سهام یک شرکت پیرو روند صعودی به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد، برای رسیدن ارزش سهام واقعی به قیمت تعادلی آن سهم نیازمند طی کردن زمان طولانی هستیم که این مهم در برخی شرایط همچون وضعیت فعلی بازار موجب تداوم روند منفی معاملات یا تشکیل صف‌های سنگین فروش سهام می‌شود. در حالی که که بازشدن محدوده دامنه نوسان می‌تواند از تداوم روند منفی قیمت سهام تحت‌تاثیر جو روانی و رفتار احساسی حاکم بر بورس

جلوگیری کند.

به‌رغم مشکلات و جوان بودن بازار سرمایه ما، مقایسه‌ای درخصوص حد نوسان قیمت در کشورهای مختلف و مطرح جهان نسبت به بازار سرمایه ایران در جدول مقابل آمده است.

بهترین زمان برای اجرای تغییر