خاوری: الصاق برگه‌ به چک‌ فاقد‌موجودی قانونی نیست

رییس شورای عالی هماهنگی مدیران‌عامل بانک‌های دولتی، الصاق برگه‌هایی به چک‌های فاقد موجودی برای ممانعت از برگشت زدن آنها را به دلیل جلوگیری از ضایع شدن حقوق مشتریان خوش حساب عنوان کرد و گفت: این روش‌ها قانونی نیست و تنها برای حل و فصل خصومت و جلوگیری از ایجاد دعاوی اعمال می‌شود. محمودرضا خاوری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در مورد نحوه برخورد برخی از شعب بانک‌ها در مواجهه با چک و به کارگیری شیوه‌های جدید برای جلوگیری از برگشت زدن چک‌ها گفت: چک برگشتی یک پدیده ناپسند است که اقتصاد کشورمان از آن رنج می‌برد.

وی تصریح کرد: بانک‌ها همواره در تلاش هستند تا با اتخاذ تدابیری مانع صدور چک‌های برگشتی شوند، علاوه بر آن قوه قضائیه نیز در فکر چگونگی کاهش حجم چک‌های برگشتی است، زیرا هرچه حجم چک‌های برگشتی افزایش یابد، بار قوه قضائیه سنگین‌تر می‌شود.

جرم‌زدایی از چک

وی با بیان اینکه قوه قضائیه در درجه اول به دنبال جرم‌زدایی از چک است که هنوز به نتیجه نرسیده است، افزود: برای این منظور هم‌اکنون روی لایحه جدید صدور چک مطالعاتی انجام شده و مطالعات و بررسی‌های دیگری نیز قرار است انجام شود.

خاوری اضافه کرد: مطالعات به این منظور است که هم چک قدرت و قوت پیدا کند و هم اینکه بار سنگینی برای رسیدگی قضایی و ایجاد دعاوی در جامعه ایجاد نشود.

الزام بانک‌ها به صدور گواهی عدم پرداخت چک

وی در مورد صادر نشدن گواهینامه عدم پرداخت چک اظهار داشت: بانک‌ها دستور قانونی مبنی بر عدم صدور گواهی عدم پرداخت چک در صورت خالی بودن موجودی که چک آن به بانک ارائه شده است، ندارند و گواهینامه عدم پرداخت باید صادر شود.

مدیرعامل بانک ملی در مورد الصاق برگه‌هایی با مضامین «برگشت خوردن» به چک‌ها و در پاسخ به اینکه آیا این برگه‌ها به دلیل پایین آوردن میزان چک‌های برگشتی بانک‌ها است؟ اظهار داشت: بعضا ممکن است الصاق برگه به صورت مذکور اتفاق افتاده باشد یا بیافتد که این اتفاق در شرایطی است که بانک با حساب مشتری خوش‌سابقه خود مواجه باشد. وی ادامه داد: در صورتی که رییس شعبه تشخیص دهد که مشتری خوش‌حساب است، اما در زمان ارائه چک به بانک برای نقد شدن، حساب فاقد موجودی باشد، بانک می‌تواند با یک تلفن موضوع را به مشتری اطلاع داده تا پول چک را پرداخت کند.

روش‌های مسالمت آمیز برای وصول چک‌ها

خاوری این روش را روشی مسالمت‌آمیز برای حل مشکل قبل از تبدیل آن به یک دعوای حقوقی یا جزایی عنوان و بیان کرد: اما چنین روشی قانونی نیست، بلکه روشی است برای حل و فصل خصومت و جلوگیری از ایجاد دعاوی.

وی خاطرنشان کرد: این روش گرچه پسندیده است، اما به عنوان یک مدیر اجرایی و اداری نسبت به انجام چنین کاری توصیه نمی‌کنم.

رییس شورای عالی هماهنگی مدیران عامل بانک‌های دولتی همچنین در پاسخ به این مطلب که در برخی از موارد نیز بانک‌ها چک‌ها را به دلیل «خرابی سیستم» با الصاق برگه‌ای و نه فرم‌های مربوطه برگشت می‌زنند، تصریح کرد: ممکن است در لحظه ای که قرار است چک پاس شود، سیستم مخابراتی پاسخگو نباشد. وی اضافه کرد: اگر این چک توسط بانک برگشت بخورد و برای آن گواهینامه عدم پرداخت صادر شود، به ضرر مشتری صادرکننده چک خواهد بود، زیرا ممکن است حسابش دارای موجودی باشد، اما به دلیل اینکه باید به «کلر» پاسخی بدهد، بانک اطلاع می‌دهد که چنین اتفاقی افتاده است، بنابراین فرد مراجعه‌کننده می‌تواند صبر کند تا مشکل حل شده و اگر پول در حساب مشتری باشد، پرداخت شود.

خاوری خاطرنشان کرد: این‌گونه موارد اصل و ملاک نیست و ممکن است در مورد مشتریان خوش حساب اتفاق بیافتد یا در لحظه مراجعه، قطعی سیستم اتفاق افتاده باشد و برای اینکه حق فردی ضایع نشود، این کار صورت گیرد، اما این روش و کار توصیه نمی‌شود، مگر اینکه قطعی سیستم اتفاق افتاده باشد. لایحه جدید صدور چک با همکاری بانک مرکزی و قوه‌قضائیه تهیه و برای تصویب به هیات دولت ارائه شده است.