دنیای اقتصاد - یک عضو شورای پول و اعتبار از تصمیم دولت برای تثبیت نرخ ارز در زمان اجرای قانون یارانه‌ها خبر داد؛ پیش از این، صاحبنظران اقتصادی همراه با فعالان بخش خصوصی با اشاره به تجربیات جهانی اصلاح قیمت‌ها خواستار آن شده بودند که اصلاح نرخ ارز و نرخ سود بانکی در بسته هدفمندی گنجانده شود و همزمان با هدفمندی یارانه‌ها، نرخ‌ها در بازار ارز و بازار پول نیز واقعی شود و تجربه موفق ترکیه را دلیل این درخواست عنوان کردند. اما به دنبال التهاب ارزی اوایل پاییز که با گمانه‌زنی‌هایی مبنی‌بر تایید این نظر از سوی دولت همراه شده بود، رییس‌جمهور صراحتا اعلام کرد که نرخ واقعی ارز پایین‌تر از نرخ‌های فعلی است و به بانک مرکزی دستور داده شده است که به سمت کاهش آن حرکت کند. بانک مرکزی پس از آن اعلام کرد که هیچ برنامه‌ای برای افزایش نرخ ارز در دستور کار نیست و نرخ ارز را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند، اظهارات دیروز عضو شورای پول و اعتبار نیز نشان از آن دارد که تثبیت نرخ ارز برای دوره آغاز هدفمندی قطعی شده است. تصمیم دولت برای نرخ ارز از زبان یک عضو شورای پول و اعتبار اعلام شد

تثبیت نرخ ارز در زمان هدفمند کردن یارانه‌ها

گروه بازار پول- پس از نوسان‌های اخیر در بازار ارز کشور، اظهارات متفاوتی از نرخ ارز در آینده ارائه شد که این اظهارات کاهش، ثبات یا افزایش نرخ ارز را شامل می‌شد.

رییس‌جمهور طلایه‌دار موافقان کاهش نرخ ارز، پیش از این اعلام کرد که از رییس کل بانک مرکزی خواسته‌ام که نرخ ارز را کاهش دهد. در این راستا نیز روز گذشته دبیر کل بانک مرکزی بر تعیین نرخ ارز با توجه به عرضه و تقاضای بازار و همچنین تامین نظر رییس‌جمهور تاکید کرد. البته معتقدان به کاهش نرخ ارز، بر اصلاح تعرفه‌ها نیز تاکید دارند تا اثر این کاهش برای صادرکنندگان خنثی شود.

در این میان جدیدترین اخبار مربوط به تعیین نرخ ارز مربوط به جهرمی مدیرعامل بانک صادرات و عضو شورای پول و اعتبار است که از نظر این شورا در خصوص تثبیت نرخ ارز در زمان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها حکایت دارد.

وی می‌گوید: تثبیت نرخ ارز ثبات اقتصادی را به همراه دارد و ثابت ماندن این نرخ نباید نگرانی خاصی برای صادرکنندگان ایجاد کند. این در حالی است که سیدکمال سیدعلی، رییس صندوق ضمانت صادرات بر افزایش منطقی نرخ ارز برای حمایت از صادرات تاکید دارد.

در این میان نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز با تاکید بر ضرورت در نظر گرفتن دیدگاه‌های منطقی در تعیین سیاست‌های ارزی کشور خاطرنشان کرد: برای تعیین سیاست‌های ارزی و نرخ ارز باید دیدگاه‌های سرداران اقتصاد ایران را جویا شد و نرخی را تعیین کرد که واقعی و به دور از هرگونه احساس و تصمیمات مقطعی باشد.

وی معتقد است: برای هر مفهوم اقتصادی یک نرخ اسمی و یک نرخ واقعی در نظر گرفته می‌شود که این دو مفهوم با هم متفاوت هستند؛ اما باید توجه داشت تا در تعیین نرخ واقعی ارز به عنوان یک مفهوم اقتصادی باید نرخ تورم را نیز در نظر داشت و نرخ ارز با ملاحظه تورم داخلی و خارجی تعیین شود.

نظر شورای پول و اعتبار

به هر حال جهرمی در مورد برنامه‌های دولت برای کنترل نرخ ارز ابتدا به بررسی این مورد در شورای پول و اعتبار اشاره و اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی به ویژه اجرای هدفمندکردن یارانه‌ها، تاکید شورای پول و اعتبار این است که فعلا نرخ ارز تغییرات فاحشی پیدا نکند و تثبیت شود. وی در گفت‌وگو با باشگاه خبری «توانا» ابراز امیدواری کرد: تثبیت نرخ ارز همان‌طور که مدنظر دولت و شورای پول و اعتبار است با توجه به پشتوانه و ذخایر ارزی بانک مرکزی، منجر به ایجاد یک ثبات اقتصادی در جامعه شود.

مدیرعامل بانک صادرات در واکنش به اظهارات صادرکنندگان مبنی بر بروز مشکلات برای این بخش با ثبات نرخ ارز گفت: نرخ ارز آن طور که صادرکنندگان می‌گویند ثابت نبوده و نخواهد بود؛ هم‌اکنون نرخ ارز ثبات نسبی دارد. این عضو شورای پول و اعتبار تاکید کرد‌: هرچه قدر نوسانات نرخ ارز کمتر باشد، هر فعال اقتصادی می‌تواند از برنامه‌ریزی کوتاه و میان‌مدت برخوردار شود.

جهرمی در پاسخ به برخی اظهار نظرها مبنی بر افزایش بیکاری، واردات و کاهش صادرات با کاهش نرخ ارز، گفت: تغییر نرخ ارز باید در کنار سیاست‌های واردات و صادرات پیش‌بینی شود.

مدیرعامل بانک صادرات، بیان کرد:‌ لزوما پایین آمدن نرخ ارز به معنای افزایش واردات نیست؛ به شرط اینکه تعرفه‌ها اصلاح شود.

نظر رییس‌جمهور

چندی پیش محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور در مصاحبه تلویزیونی با شبکه اول سیما در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها دولت آمادگی لازم را در صورت نوسان در بازار دارد، گفته بود:‌ کسانی که بخواهند ‌در موضوع هدفمندی یارانه‌ها از فضا و نوساناتی که به صورت طبیعی در اقتصاد ایجاد می‌شود بهره‌برداری سوء کنند، قطعا ضرر خواهند کرد؛ چرا‌که از رییس کل بانک مرکزی درخواست کرده‌ام قیمت ارز را واقعی کند. وی با بیان اینکه با توجه به ذخایر ارزی موجود باید پول ملی را تقویت و روند کاهشی قیمت ارز را ادامه دهیم، افزود: باید تلاش کنیم که پول ملی کشورمان قدرتمند شود و به آن سمت برویم. ممکن است ‌صادرات ‌با مشکلات روبه‌رو شود، چرا‌که صادرکنندگان قیمت تمام شده را در بازار برده و روی ارز حساب باز می‌کنند، به همین دلیل در طرح هدفمند کردن یارانه‌ها قیمتی برای جبران صادرکنندگان پیش‌بینی شده است. رییس‌جمهور با بیان اینکه صادرات غیر نفتی مرز ۲۸ میلیارد را گذرانده و تا پایان سال به ۳۰ میلیارد خواهد رسید، خاطرنشان کرد: حتما به شیوه‌های گوناگون از جمله تسهیلات ارزان قیمت و هم منابع غیرمستقیم از صادرکنندگان حمایت می‌کنیم. همچنین در این راستا و درپی جلسات مقامات ارشد اجرایی با مقامات بانک مرکزی، کمیته ویژه واقعی کردن نرخ ارز متشکل از کارشناسان این بانک، شورای پول و اعتبار و با همکاری مشترک کمیسیون اقتصادی و کارگروه تحول اقتصادی دولت تشکیل شده است. ناگفته نماند که محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی در مورد اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در کشور گفته بود: بانک مرکزی کاملا کنترل ارز را در دست دارد و با توجه به ذخایر ارزی قوی که در اختیار دارد اجازه نمی‌دهد بهای این نرخ از آن چیزی که مد نظر دولت است بالاتر برود. وی همچنین تاکید کرد: نرخ ارز را بازار عرضه و تقاضا تعیین خواهد کرد و مطمئنا نظر رییس‌جمهور را نیز در این زمینه مد نظر قرار خواهیم داد.

تامین نظر رییس‌جمهور

پس از گذشت ۳۰ روز از درخواست رییس‌جمهوری از بانک مرکزی برای اتخاذ سیاستی برای تداوم کاهش قیمت ارز، یک مقام مسوول در بانک مرکزی از مدنظر قرار دادن این درخواست خبر داد و در عین حال گفت: محدودیتی برای عرضه دلار به بازار نداریم.

پس از خواست احمدی نژاد وسکوت مقامات بانک مرکزی تا ۳۰ آبان‌ماه، محمود بهمنی رییس کل این بانک گفت: «قیمت واقعی ارز را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و اگر ارز با قیمت پایین‌تر وارد بازار شود، ذخایر کشور با قیمت بسیار ارزان از دست می‌رود.»