در روزهای سرد زمستانی
تامین گاز، بلای جان فولادسازان شده است
بر اساس روال سال‌های گذشته در روزهای سرد زمستانی که همواره میزان تقاضای محصولات فولادی فروکش می‌کرد، قیمت محصولات نیز سیر نزولی به خود می‌‌‌گرفت، این درحالی است که در سردترین ماه سال شاهد افزایش تقاضا و افزایش قیمت محصولات فولادی در بازار به دلیل کمبود عرضه هستیم.
مشکل فولادسازان از قطعی گاز تا افزایش تورم
جهاندار شکری مدیرعامل ذوب‌آهن بیستون درباره وضعیت این روزهای وضعیت بازار فولاد در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: این روزها فولادسازان و نوردکاران با مشکل تامین انرژی روبهرو شده‌‌‌اند. فولادسازان صد‌درصد و نوردکاران ۵۰درصد گاز آنها قطع شده، این درحالی است‌‌‌که با ۵۰درصد نمی‌توان خط تولید نوردکار را راه‌‌‌اندازی کرد، زیرا روش کار این‌‌‌گونه نیست که بتوان میزان کار را کاهش داد یا خط تولید را از کار انداخت، زیرا به راحتی نمی‌توان خط تولید را دوباره راه‌‌‌اندازی کرد.
شکری در ادامه با اشاره به افزایش میزان تورم و کاهش ارزش پولی عنوان کرد: در چنین شرایطی که فولادسازان با قطع شدن انرژی روبهرو هستند، شاهد ارزش ۲۵ تا ۳۰درصدی پول ملی طی دو هفته اخیر بوده‌‌‌ایم که حتی با توجه به چنین تورمی، شاهد افزایش قیمت محصولات فولادی در بازار نبوده‌‌‌ایم.
وی همچنین با اشاره به دستوری بودن قیمت‌ها در بازار عنوان کرد: مشکل دیگر فولادسازان دستوری بودن قیمت‌ها حتی در بورس کالاست. اینکه در هر کجا قیمت را مشخص می‌کنند، به معنای دستوری شدن خواهد بود.
مدیرعامل ذوب آهن بیستون در ادامه با اشاره به نوسان نرخ ارز عنوان کرد: زمانی که ارز گران می‌شود، سرمایه به سمت خرید و فروش می‌رود و بالطبع تقاضا نیز افزایش پیدا می‌کند. هم‌اکنون تقاضا در بازار وجود دارد، اما میزان تولید به دلایل عنوان شده در سطح پایینی قرار دارد. این روزها شاهد تقاضای ۴۰هزار تنی آهن اسفنجی در بورس کالا هستیم که به نوعی خود این میزان تقاضا کم‌‌‌سابقه بوده است. این روزها هم میزان تقاضا و هم قیمت‌ها در حال افزایش هستند. قیمت آهن اسفنجی نسبت به قیمت پایه در بورس کالا، شاهد افزایش ۴۵درصدی بوده است.
سه راهکار برای ثبات بازار فولاد
شکری در ادامه با اشاره به شرایط اقتصادی نامناسب و ارزهای مختلف در کشور عنوان کرد: قیمت ارز نیمایی حدود ۲۸هزار تومان و قیمت ارز متشکل ارزی حدود ۳۶هزار تومان است که این دو نوع ارز به واردات اختصاص پیدا می‌کند، این درحالی است که ارز آزاد به نزدیک ۴۱هزار تومان رسیده است. در چنین شرایط چگونه می‌توان در بازار کار کرد. وی در پاسخ به این پرسش که چه راهکارهایی برای بازار فولاد می‌توان ارائه کرد، گفت: نخستین راهکار ثابت نرخ ارز، دومین راهکار تامین پایدار انرژی‌برای فولادسازان و سومین راهکار نیز عدم‌دخالت دولت و پرهیز از دستوری کردن قیمت‌هاست.
تاثیر منفی قطعی گاز برای فولادسازان
همچنین مدیر کارخانه احیاء مستقیم فولاد غدیر ایرانیان ضمن ابراز گلایه از قطعی گاز صنایع طی ماه جاری بر تاثیرات منفی آن بر تولید فولاد کشور و آینده مبهم آن خبر داد. محمدرضا پاکسیما ضمن بیان اینکه آهن اسفنجی به عنوان یک کالای استراتژیک و به عنوان مواد اولیه کوره‌‌‌های تولید فولاد محسوب می‌شود، قطعی گاز این واحدها را باعث آسیب‌‌‌های جبران‌‌‌ناپذیر در روند تولید فولاد کشور برشمرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: ایجاد مشکل برای تولید آهن اسفنجی و فولاد علاوه بر اینکه باعث به‌‌‌هم خوردن تعادل بازار داخلی و افزایش قیمت‌ها می‌شود، سبب خواهد شد تا تعهدات صادراتی فولادسازان با مشکل روبهرو شود.
وی خاطرنشان کرد: فعالان در حوزه فولاد معتقدند باید تمام صنایع در محدودیت گاز سهیم باشند و قطعی گاز صنایع فولادی عادلانه نیست، ما بارها در سال‌های گذشته عنوان کرده‌‌‌ایم، اگر محدودیت را برای تمامی صنایع در نظر بگیرند، هر صنعتی با ۳۰درصد کاهش می‌تواند هم به تولید خود ادامه دهد و هم کسری گاز کشور تامین می‌شود.
پاکسیما با اشاره به محدودیت‌های مصرف در دیگر حامل‌‌‌های انرژی، تصریح کرد: قطعی برق در ماه‌‌‌های اولیه سال‌جاری نیز چالش‌های بسیاری را برای صنایع فولادی ایجاد کرد و اینک قطع گاز صنایع از جمله صنعت فولاد، خسارت‌‌‌های جبران‌‌‌ناپذیری را به‌‌‌وجود خواهد آورد.
وی تداوم قطعی برق و گاز در از دست دادن جایگاه تولید فولاد کشور در دنیا را بسیار تاثیرگذار برشمرد و یادآور شد: اگرچه میزان تولید فولاد در ماه‌‌‌های ابتدای سال‌جاری کاهش داشته است، ولی توانسته‌‌‌ایم همچنان رتبه دهم تولید فولاد جهان را حفظ کنیم، اما در صورت تداوم قطعی گاز جایگاه‌‌‌مان را از دست می‌‌‌دهیم.
کلام آخر
صنعت فولاد به‌‌‌‌‌‌‌‌‌عنوان یک صنعت گازمحور حدود ۳درصد گاز کشور را مصرف می‌کند. این در حالی است که ایران ۱۶درصد گاز طبیعی جهان را در اختیار داریم. مصرف گاز سالانه صنایع فولادی معادل ۱۱میلیارد مترمکعب است و پیش‌بینی می‌شود در ۴تا ۵ سال آینده میزان مصرف این انرژی تجدیدناپذیر دو برابر افزایش پیدا کند. در این میان ظرفیت‌‌‌های تولید فولاد به ۲۲میلیارد مترمکعب خواهد رسید که این میزان از تولید فولاد با تولید توسعه گاز در آینده تناسبی نخواهد داشت. برای تولید ۳۰میلیون تن فولاد ۳۵ تا ۴۰میلیون مترمکعب گاز در روز مصرف می‌شود که اگر قرار است که بر اساس چشم‌‌‌انداز افق سال ۱۴۰۴ به تولید ۵۵میلیون تن فولاد برسیم، باید ۷۰میلیون مترمکعب روزانه گاز مصرف کنیم. بنابراین مشکل تامین گاز همچنان برای فولادسازان باقی خواهد ماند. به این موضوع نیز باید مجوز ظرفیت‌‌‌های واحدهای جدید که در سال‌جاری مجوز آنها داده شده را باید اضافه کرد.
یکی از مسائلی که حل چالش تامین گاز را با چالش روبهرو کرده، این موضوع است که حوزه گاز در دست بخش خصوصی نیست، از این رو بخش خصوصی نمی‌تواند چندان اقدامی برای آن انجام دهد، در حالی که چالش تامین برق فولادسازان با ایجاد نیروگاه‌‌‌هایی در دست اقدام از سوی بخش خصوصی در حال برطرف شدن است. بدون شک تامین گاز فولادسازان نیازمند تعامل بخش دولتی و خصوصی است.
