هفته عقب‌گرد شاخص

گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار در حالی امروز (شنبه) فعالیت خود را از سر خواهد گرفت که در هفته گذشته شاخص با عقب‌گردی سنگین به سطح خود در ابتدای سال نزدیک شد. در هفته گذشته بازگشایی نماد فولاد مبارکه موجب شد تا ۹/۵درصد از بازدهی بورس در سال جاری کاسته شود.

این امر در شرایطی رخ داد که نماد مبارکه تنها یکی از نمادهای بزرگ محسوب می‌شود که تحت تاثیر افت بهای مواد اولیه در بازارهای جهانی قرار گرفته است. در حال حاضر بازار در مقابل دو تجربه مجزا قرار دارد. تجربه بازگشایی نمادهای کشتیرانی و فولاد مبارکه که پس از افت قیمت قابل ملاحظه با صف‌های خرید مواجه شده‌اند و در برابر نمادهایی نظیر چادرملو، گل‌گهر، امید ومعادن و فلزات هستند که بدون افت قیمت، صف‌های فروش فوق‌العاده‌ای را تجربه می‌کنند. این دو تجربه نشان‌دهنده برتری اصل آزادی بازار است؛ امری که می‌تواند دوران بحران را در بورس به دلیل اصلاح سریع قیمتی، زودگذر کند. اصلاح سریع قیمت‌ها همچنین از وارد آمدن فشار روانی به معامله‌گران جلوگیری می‌کند. کارشناسان بازار در حال حاضر خواستار بررسی دقیق‌تر فرآیند اصلاح قیمتی در بازار هستند؛ امری که در هر شرایط تحقق آن غیرقابل اجتناب است.

در این شرایط تشکیل نخستین جلسه هیات مدیره شرکت بورس نیز این امیدواری را ایجاد کرده است که تصمیم جمعی بزرگان بازار به سویی گرایش پیدا کند که به صلاح کل بازار در میان مدت و نه شرایط کوتاه مدت رقم بخورد.

در بازار سرمایه همچنان مهم‌ترین موضوع مورد توجه معامله‌گران وضعیت بازارهای جهانی است. در آخرین معاملات روز جمعه بازارهای جهانی همچنان پس از یک بازگشت متعاقب کاهش یک درصدی نرخ بهره در ایالات‌متحده رو به کاهش نهاد. نگرانی در مورد رکود در اقتصاد جهانی همچنان موضوع تحت‌نظر کارشناسان است که در این میان هر آماری که به نفع رکود یا عدم‌رکود منتشر می‌شود، بازارهای ناپایدار را با تلاطم شدید مواجه می‌سازد. در بازارهای جهانی بهای فلزات همچنان ضعیف است. بهای مس در حد ۴هزار دلار (در معاملات SPOT خارج از بورس لندن)، آلومینیوم یک هزار و ۹۷۷دلار، روی یک هزار و ۷۲دلار و سرب یک هزار و ۴۵۳دلار رقم خورده است. بهای نفت نیز تحت‌تاثیر در حد ۶۱دلار در برنت دریای شمال رقم خورده است و بهای بیلت فولادی در شرق دور در حد ۲۵۰دلار و در بازار مدیترانه ۲۶۰دلار رقم خورده است تا شرایط همچنان به نفع تولیدکنندگان نباشد. در کنار تحولات بازارهای جهانی در مسائل سیاسی معامله‌گران با دقت روند انتخابات ایالات‌متحده در آخرین هفته رقابت‌ها را شاهد هستند. روز سه‌شنبه انتخابات آمریکا برگزار خواهد شد که نتایج آن تاثیر مهمی می‌تواند بر بحران مالی جهانی و همچنین مسائل سیاسی جهان داشته باشد. غلبه هر یک از دو کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند برای بورس تهران نیز جالب توجه باشد به ویژه آنکه برخی معامله‌گران پیروزی اوباما را که هم‌اکنون با ۶درصد آرا بیشتر در نظرسنجی‌ها مواجه است، به لحاظ روانی تقویت‌کننده بورس تهران ارزیابی می‌کنند. کاندیدای دموکرات‌ها با تاکید‌بر گفت‌و‌گو با تهران می‌تواند آرامش نسبی را در مسائل سیاسی بین‌المللی ایجاد کند. در تحولات سیاسی داخلی نیز بحث استیضاح وزیر کشور همچنان مورد توجه کارشناسان است.

در صورت انجام این استیضاح صحنه سیاسی کشور در شرایطی که رقابت‌های سیاسی برای انتخابات در حال پررنگ‌تر شدن است، تاثیر عمیقی می‌تواند به همراه آورد.

در صحنه اقتصاد داخلی، کارشناسان بازار روند تغییرات دلار را به عنوان بازار موازی با سهام دنبال می‌کنند. افزایش ارزش دلار در صحنه بازارهای جهانی و همزمان افت بهای نفت خام که شبهه کمبود بودجه را در اقتصاد کشور ایجاد کرده، موجب شده است سرمایه‌های سرگردان بازار ارز را ارزیابی کنند. به دلیل احتمال کمبود بودجه، کارشناسان انتظار دارند بانک مرکزی با کاهش ارزش ریال بتواند کسر بودجه دولت را سامان دهد. دولت در ۶ ماه اول به‌‌رغم قیمت فوق‌العاده نفت با کسری بودجه مواجه بود امری که اینک در شرایطی که قیمت نفت ایران در کمتر از ۶۰ دلار است (در مقایسه با نرخ تقریبی ۸۵ دلاری هر بشکه در بودجه پس از تعدیلات و متمم‌های بودجه) چشمگیر است. در بازار ارز بهای دلار با عبور از مرز یک هزار تومان جلب توجه می‌کند. با جذب نقدینگی به سوی بازار ارز معامله‌گران جریان اندکی از خروج نقدینگی از این بازار را در سایه رکود موجود در بازار سهام تجربه می‌کنند. از سویی رکود در اقتصاد کشور نیز به ویژه در حوزه ساختمان با فرا رسیدن فصل پاییز پررنگ‌تر شده است. در این بخش معامله‌گران در انتظار تعیین تکلیف مسکن مهر هستند.

امری که می‌تواند بازار املاک را با تغییر مواجه کند. در حوزه بازار سرمایه نیز در کنار صف‌های خرید و فروش، معامله‌گران در انتظار تعیین تکلیف عرضه‌های اولیه احتمالی هستند. در شرایطی که عرضه‌های عمده‌ای نظیر پالایشگاه اصفهان به دلیل شرایط بازار و نبود انگیزه در میان خریداران با تاخیر مواجه شده است، احتمال عرضه اولیه سهام به ویژه سه بانک تجارت، صادرات و ملت بیش از گذشته کمرنگ شده است. به نظر نمی‌رسد بازار سرمایه در حال حاضر بتواند چنین عرضه‌هایی را تحمل کند. در همین حال نیاز روز افزون بازار به تزریق نقدینگی به شرکت‌های سرمایه‌گذاری به چشم می‌خورد. رکود چند هفته اخیر در کنار خروج نقدینگی از بازار، انگیزه تزریق نقدینگی جدید را از میان برده است که همین امر تزریق هدفمند نقدینگی را اجباری می‌کند.

در بازار چه خبر بود؟

در بازار چهارشنبه بازگشایی نمادهای سرمایه‌گذاری امید و معادن و فلزات به صف‌های فروش بی‌سابقه در این نماد‌ها منجر شد. متعاقب افت نمادهای سنگ‌آهنی و بدبینی معامله‌گران نسبت به آینده، افت قیمت نمادهای سرمایه‌گذاری امید و معادن و فلزات قابل پیش‌بینی بود که با تشکیل صف‌های فروش، تحقق آنها دور از ذهن نیست. در گروه معدنی روز چهارشنبه مجمع فوق‌العاده توسعه معادن روی به برتری مجموعه مهر اقتصاد ایرانیان منجر شد که پس از سال‌ها تغییر مدیریت در این شرکت را به همراه آورد. در گروه فلزی نماد فولاد خوزستان روز چهارشنبه مجددا در شمول رفع گره‌های معاملاتی قرار گرفت. در این گروه قطعات فولادی نیز همچنان در این ضوابط درگیر بوده و با افت قیمت مواجه شد.

در گروه خودرویی به دنبال عدم حضور بازارگردان سایپا، بازارگردان ایران خودرو نیز برای ساعاتی در بازار حضور نداشت تا صف فروش در این نهاد برای ساعتی تشکیل شود و در نهایت به ۴/۱۵میلیون سهم معامله منجر شد. در حال حاضر معامله‌گران با دقت روند تحولات نمادهای خودرویی را دنبال می‌کند. نمادهایی که با توجه به P/E پایین و تقویت احتمال افزایش سود- پس از افت بهای فولاد- شرایط به نسبت بهتری را تجربه می‌کنند. در گروه حمل‌ونقل صف خرید کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به تقویت گروه حمل‌ونقل منجر شده است. در کنار حمل‌ونقل پتروشیمی، حمل‌ونقل توکا نیز با صف خرید همراه شده است.

در گروه برقی کابل‌های شهید قندی پس از گزارش اخیر خود با عرضه‌های فوق‌العاده‌ای مواجه شد. کابل‌های شهید قندی در ۶ماهه، تحقق سود خود را صفر اعلام کرده است. در این گروه همچنان نمادهایی نظیر نیرو ترانس، پارس سوئیچ الکتریک خودرو شرق و کنتورسازی در سایه افت بهای مس و مواد اولیه مورد اقبال معامله‌گران هستند، هرچند که این تاثیر با ابهام مواجه است و معامله‌گران در انتظار گزارش‌های جدیدی از این نمادها هستند که بتوانند مساله موجودی قبلی و بازار فروش آتی این شرکت‌ها را در فضای کنونی تصور کنند.

در گروه بانکداری معاملات این نمادها همچنان با حجم قابل ملاحظه‌ای در جریان است، هرچند که پس از یکسان شدن نرخ سود سپرده در بانک‌های خصوصی و دولتی و انتشار خبرهایی در مورد اعطای مجوز به شماری از بانک‌های جدید، معامله‌گران در انتظار خبرهای جدیدتری از وضعیت این شرکت‌ها هستند. در گروه مخابرات معامله‌گران همچنان روند شایعات در مورد مجمع آتی شرکت را دنبال می‌کنند. مخابرات همچنین سرویس GPRS خود را فعال کرده است که درآمد این شرکت را می‌تواند افزایش دهد. در گروه کانی غیرفلزی ستاد اجرایی فرمان امام(ره) واگذاری ۱۲درصد سهام پارس سرام را اعلام کرده است.

درمجموع بازار چهارشنبه بازاری همچنان به دور از رشد بود که در آن شاخص ۲/۴۸ واحد افت کرد.