پایانی نامعلوم!

تحولات بازار پتروشیمی در سال ۹۱ بیشتر به افت و خیز نرخ دلار گره خورد تا عرضه و تقاضا، قیمت جهانی و میزان مصرف کارخانه ها. نگاهی به روزها، هفته‌ها و ماه‌های پیشین نشان می دهد که روال بازار پتروشیمی بیشتر ناشی از هیجانات مسائل سیاسی و متاثر از مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ بود و کم و بیش در مسیری درست و منطقی حرکت کرد. از این رو نوسانات قیمت ارز توانست بازار پتروشیمی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و روند صعودی قیمت‌ها را تشدید کند. از سوی دیگر علاوه بر رشد قیمت‌ها، در فصل‌های بهار و تابستان بازار پتروشیمی با التهابات گسترده‌ای روبه رو بود که تا زمستان هم ادامه یافت. پس از تعطیلات فروردین رشد قیمت دلار فرصتی شد تا فعالان این حوزه نرخ‌های محصولات خود را افزایش دهند. البته در این ماه زمزمه افزایش صادرات محصولات پتروشیمی با توجه به رشد قیمت دلار در بازار و نگرانی از رشد ادامه دار قیمت دلار و محصولات پتروشیمی و همچنین انتظار برای مذاکرات ۱۳ آوریل سبب شد تا معامله‌گران با تردید بیشتری به انجام مبادلات در فروردین ماه اقدام کنند. البته در پایان ماه فروردین مثبت بودن مذاکرات هسته‌ای بازار محصولات پتروشیمی را نزولی کرد، به طوری که اکثر کالاها با ۱۰۰ تومان افت در هر کیلو مواجه شدند. پیش از برگزاری مذاکرات ۱+۵ قیمت دلار هم تا مرز یک هزار و ۸۸۰ تومان پایین آمد. در همین حال با توجه به ادامه دار شدن ۳ درصدی رقابت‌ها در رینگ پتروشیمی با ورود به ماه اردیبهشت، اختلاف قیمت بسیاری از محصولات پتروشیمی در بورس و بازار به حداقل خود رسید، از این رو خرید واسطه‌ها نیز کاهش یافت و بیشتر معامله‌گران پیش‌بینی کردند در ماه اردیبهشت اکثر کالاها در رینگ پتروشیمی با نرخ پایه خریداری شده یا وارد زمان مچینگ شوند. البته نوسان نرخ دلار در این ماه افزایش یافته و حتی بهمنی، رییس بانک مرکزی هم اعلام کرد که نمی‌توان نرخ ثابتی برای دلار عنوان کرد. از این رو بازار پتروشیمی هم متاثر از نوسان قیمت دلار، در حال افت و خیز قیمت‌ها بود. در هفته پایانی ماه اردیبهشت خبر عدم تغییر نرخ‌های پایه در رینگ پتروشیمی معامله‌گران را با تحرک بیشتری روبه رو کرد و در نتیجه برخی از محصولات با رشد قیمت مواجه شدند، همچنین محدوده نوسان ۳ درصدی در بورس کالا به ۵ درصد افزایش یافت. البته نوسان دلار در روزهای پایانی به دلیل عدم خوشبینی به نتایج مذاکرات هسته‌ای افزایش یافت. اما خرداد با انتظارها برای اعلام نتایج اجلاس روز سوم شروع شد، به طوری که بیشتر معامله‌گران بازار پتروشیمی از مبادلات خودداری کردند. البته یک روز پیش از اعلام نتایج اجلاس نرخ دلار با نوسان بیشتری همراه شد، به طوری که به یک هزار و ۶۸۱ تومان در این روز رسید و حتی در برخی از ساعات روز هم یک هزار و ۶۹۵ تومان شد و متاثر از این نوسان قیمت دلار، تحرک هم در بازار پتروشیمی آغاز شد. در این ماه موضوع کاهش قیمت اکثر محصولات پلیمری در بازارهای جهانی حتی تا مرز ۷۰ دلار در هر تن هم سبب شد تا بیشتر معامله‌گران در انتظار افت قیمت‌های پایه توسط بازرگانی پتروشیمی باشند و در سردرگمی و بلاتکلیفی به سر برند. در همین حال بیشتر معامله‌گران بازار پتروشیمی در این ماه در مقابل افت قیمت‌ها در بازار داخل به بهانه‌های مختلف مقاومت کردند. البته در پایان ماه یعنی ۲۲ خرداد نرخ دلار به مرز یک هزار و ۸۲۰ تومان رسید، اما بازار پتروشیمی همچنان در رکود به سر برد و بیشتر خریداران در حد نیاز روزانه خود اقدام به خرید کردند. رشد قیمت دلار در ماه تیر ادامه پیدا کرد و از این رو بازار پتروشیمی با روند صعودی قیمت‌ها شروع به کار کرد. به عقیده معامله‌گران در این ماه نرخ برابری دلار و ریال میزان تقاضا را مشخص کرده و در نتیجه تضعیف ریال در برابر دلار سبب افزایش قیمت محصولات پتروشیمی شد. در این ماه نرخ دلار در مرز ۲ هزار تومان قرار گرفت و نتیجه آن التهاب گسترده بازار پتروشیمی بود، به طوری که برای کالاهای یکسان از سوی تاجران نرخ‌های یکسانی اعلام نمی‌شد. البته در این ماه کمبود گریدهای متفاوت پلی پروپیلن در بازار داخل و عدم بارگیری پتروشیمی مارون با توجه به شروع صادرات در این مجتمع از دلایل عمده رشد قیمت این کالاها عنوان شد. با شروع مرداد و قرار گرفتن در ماه رمضان، بازار پتروشیمی وارد فاز جدیدی از رکود شد. از این رو در هفته ابتدایی ماه مرداد بازار با کاهش تحرکات و ثبات قیمت‌ها همراه بود. البته با ورود به هشتمین روز مردادماه نرخ دلار به یک هزار و ۹۷۰ تومان رسید و تاجران را به تکاپو واداشت و آنها را متقاعد کرد که ذخیره محصولات پتروشیمی به مراتب بهتر از نگهداری پول نقد است؛ چرا که در رینگ پتروشیمی و در ماه‌های گذشته رقابت ۵ درصدی در هر هفته و همچنین نوسان رو به بالای قیمت دلار، نرخ‌ها را در بازار پتروشیمی همواره با رشد روبه رو کرد. بازار پتروشیمی در آخرین ماه تابستان با رکود دنباله دار مواجه شد. البته رشد قیمت‌ها همچنان ادامه دار بود و با رسیدن نرخ دلار به مرز ۲ هزار و ۲۰۰ تومان، انتظارها برای افزایش قیمت‌ها در بازار پتروشیمی بیش از پیش شد. در پایان این ماه دلار به ۲ هزار و ۶۰۰ تومان هم رسید، اما متاثر از نشست ارزی نمایندگان با رییس‌جمهور تا مرز ۲ هزار و ۴۷۰ تومان نزول پیدا کرد. از این رو شدت رشد قیمت‌ها در بازار پتروشیمی افزایش یافت و بسیاری از معامله‌گران به روند رو به رشد قیمت‌ها در آینده اطمینان کرده و در نتیجه در هفته آخر شهریور ماه قیمت اکثر محصولات پلیمری ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان در هر کیلو رشد قیمت را تجربه کردند. پاییز با شایعه لغو محدودیت‌های رینگ پتروشیمی متاثر از تشدید فاصله قیمتی در بورس و بازار آغاز شد. از این رو بازار آزاد پتروشیمی تحت تاثیر این خبر با آشفتگی بیشتر روبه رو شد و در نتیجه بازاریان تغییر موضع دادند؛ چرا که به عقیده این گروه لغو محدودیت‌ها در رینگ پتروشیمی قیمت‌ها را باز هم افزایش می‌داد. البته در این ماه شایعه فروش خوراک مجتمع‌های پتروشیمی با دلار آزاد نیز مطرح بود و همین موضوع هم بر التهاب بازار پتروشیمی افزود. از سوی دیگر شروع به فعالیت اتاق معاملات ارزی هم سبب شد تا بیشتر معامله‌گران نرخ اعلامی این اتاق یعنی ۲۴۰۰ تومان را رسمی بدانند و در نتیجه انتظار برای رشد دوباره نرخ‌ها افزایش یافت. در مبادلات روز پنجم مهر بالاخره شایعه لغو محدودیت‌ها در رینگ پتروشیمی اندکی به واقعیت نزدیک شد و به این ترتیب عرضه‌کننده‌ها اجازه یافتند که میانگین قیمت‌های هفته گذشته را ۵ درصد افزایش داده و بر تابلوی بورس به عنوان قیمت پایه ثبت کنند. علاوه بر آن معامله‌گران هم اجازه یافتند تا ۵ درصد به هنگام خرید محصولات پتروشیمی رقابت کنند و این موضوع به گفته بسیاری از کارشناسان بازار یعنی افزایش چشمگیر قیمت‌ها در آینده‌ای نزدیک. به این ترتیب بازار پتروشیمی فصل سرد را با تشدید نگرانی‌ها در خصوص قیمت‌ها آغاز کرد، بیش از هر چیزی در ماه‌های پایانی سال موضوع فروش خوراک و محصولات با نرخ ارز مبادله‌ای مطرح بود، به این ترتیب محصولات پتروشیمی در بورس کالا با ارز مبادله‌ای در شهریورماه جایگزین شده و بازار باز هم با موجی افزایشی روبه رو شد. البته در ماه‌های مهر و آبان قیمت‌های اعلامی از سوی تاجران آنقدر نوسان داشت و به صورت لحظه‌ای تغییر می‌کرد که به گمان بسیاری از فعالان این حوزه، نرخ‌ها غیرواقعی بودند. همچنین در فصل زمستان با توجه به توقف تولید پی وی سی ۶۵ در پتروشیمی بندرامام و عدم عرضه این کالا در بورس، نرخ این کالا از سوی تاجران اعلام نشد. با این حال با ورود به ماه‌های آخر سال یعنی دی و بهمن گرچه تاثیر پذیری بازار ارز بر مبادلات پتروشیمی‌ها کمتر از پیش شد، اما این موضوع نتوانست نرخ محصولات پلیمری را کاهش دهد و همچنان بازار روندی صعودی داشت، تا اینکه فشار بر ممنوعیت صادرات که نتیجه آن انباشت کالا در مجتمع‌های پتروشیمی بود، بازار را به رکود برد؛ گرچه برخی از کالاها در آخرین ماه سال جاری اندکی روندی نزولی پیدا کردند، اما فروشنده و خریداری در بازار وجود نداشت و از این رو بسیاری از فعالان این بازار احتمال دادند که بازار پتروشیمی وارد تعطیلات زود هنگام شود. به این ترتیب گر چه در پایان سال اندکی نرخ‌ها افت کرد، اما این موضوع سبب تحرک بازار پتروشیمی نشد و همچنان سکوت دنباله دار شد. البته در ماه اسفند بیشتر تاجران معتقد بودند با توجه به کاهش حجم مبادلات متاثر از تردیدها در بازار داخل، نرخ‌های اعلامی از سوی تاجران واقعی نیست. در همین حال عده زیادی از تاجران هم در ماه اسفند از اعلام نرخ‌ها خودداری کرده و ترجیح دادند در انتظار آغاز سال جدید باقی بمانند؛ به همین دلیل بیشتر معامله‌گران نرخ‌های اعلامی در این ماه را واقعی نمی‌دانستند. از سوی دیگر با ورود زودهنگام بازار پتروشیمی به تعطیلات نوروز بیشتر معامله‌گران مطمئن شدند که تا روزهای پایانی نوروز اتفاقی در بازار پتروشیمی رخ نخواهد داد و به این ترتیب خود را برای آغاز مبادلات در سال جدید آماده کردند.

پایانی نامعلوم!