یک کارشناس ارشد مسائل اقتصادی گفت: بورس کالا یک ابزار موثر برای اجرای سیاست‌های صحیح دولت در برقراری تعادل قیمت‌ها و تنظیم بازار است؛ البته این امر به معنای دخالت مستقیم دولت در معاملات نیست، بلکه نقش دولت در بورس کالای ایران همانند سایر بورس‌های دنیا باید نظارتی باشد.
شاهین شایان‌آرانی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه (سنا)، با اشاره به اینکه دولت هنوز از ظرفیت‌های بورس کالای ایران به طور کامل استفاده نکرده است، اظهار کرد: بورس فضایی قانونمند، متمرکز و مدیریت شده است که عرضه و تقاضا به طور متنوع و گسترده وارد آن شده و کشف قیمت محصولات در آن به صورت شفاف و عادلانه انجام می‌شود، این تعریفی جهانی برای بورس‌های کالایی است که بورس کالای ما نیز بر همین اساس و مبنا طراحی شده است. وی افزود: اگر در بورس‌های کالایی شمار عرضه‌کنندگان زیاد نباشد و تولیدکنندگان محدودی به فروش محصولاتشان بپردازند، انحصار ایجاد ‌شده و به دلیل امکان قیمت سازی در معاملات، بازار از عدالت خارج می‌شود. به عبارت دیگر بازار یک‌طرفه‌شده و عرضه‌کننده هر قیمتی که دوست دارد به خریدار تحمیل می‌کند.
به گفته وی، این موضوع در مورد بورس نفت و انرژی صادق است، برای مثال اگر فقط شرکت نفت بخواهد نفت خام را در بورس عرضه کند، بورس پویایی نخواهیم داشت؛ اما اگر چندین شرکت خصوصی دیگر و حتی شرکت‌های خارجی برای عرضه نفت در بورس اقدام کنند، قیمت‌ها واقعی می‌شود و آن زمان است که بورس معنا و مفهوم پیدا می‌کند.
شایان‌آرانی ادامه داد: این مشکل تا حدودی در بورس کشاورزی و فلزات در ابتدای فعالیت وجود داشت، به طوری که تنها چند عرضه‌کننده دولتی محصولاتشان را در بورس عرضه می‌کردند و بورس حالت یک‌طرفه داشت. البته این مشکل در بخش فلزات بیشتر بود و حتی قیمت کالاها را وزارت صنایع وقت به عنوان عرضه‌کننده تعیین می‌کرد.
این کارشناس تصریح کرد: اما از زمانی که بورس فلزات و کشاورزی ادغام شد و شرکت بورس کالای ایران به وجود آمد، با توجه به افزایش شمار عرضه‌کنندگان و پذیرش شرکت‌های خصوصی و به تبع آن افزایش خریداران، این مشکل تقریبا برطرف شده است. وی افزود: نکته‌ای که اکنون در روند خرید و فروش محصولات در بورس وجود دارد، این است که اگر قرار باشد دولت در معاملات یعنی قیمت‌ها و میزان عرضه و تقاضا دخالت کند، فلسفه وجودی بورس زیر سوال می‌رود.
وی در خصوص اعمال برخی محدودیت‌ها در معاملات بورس کالا از سوی دولت در بعضی مواقع حساس و خاص گفت: دولت به‌طور حتم باید بر اجرای قوانین و مقررات بورس نظارت کند، اما اگر قرار باشد که دولت در مواقع رونق یا رکود بازار، بر قیمت‌ها نفوذ کند و با محدود کردن حجم عرضه و تقاضا سعی در کنترل قیمت‌ها داشته باشد، نه تنها به بهتر شدن اوضاع کمک نکرده، بلکه با خارج کردن معاملات از روند طبیعی، عاملی برای ایجاد رانت می‌شود.
وی افزود: اگر این اصل را بپذیریم که «نقش دولت در معاملات بورس باید نظارتی باشد نه دخالتی»، متوجه می‌شویم که اعمال هرگونه محدودیتی در روند معاملات، نوعی دخالت محسوب می‌شود و این موضوع در تضاد با اصل ۴۴ و سند چشم‌انداز توسعه است. این کارشناس با بیان اینکه بهتر است وزارت صنعت، معدن و تجارت از ظرفیت‌های بورس کالا به عنوان یک نهاد قانومند، رسمی و حرفه‌ای برای کشف واقعی قیمت محصولات مرتبط با صنایع بیشتر استفاده کند، اظهار کرد: باید معامله‌گران و شرکت‌هایی که اکنون محصولاتشان را در بورس عرضه می‌کنند، تشویق و حمایت کرد تا همه به بورس بیایند و در بازاری شفاف به معامله بپردازند که این موضوع صد در‌صد به سود دولت نیز خواهد بود.
شایان‌آرانی به معاملات سلف بورس کالا به عنوان تامین مالی کوتاه‌مدت برای تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر تولیدکنندگان برای تولید محصولات خود به سرمایه در گردش نیاز دارند تا مواد اولیه را وارد چرخه تولید کنند، به این ترتیب کالاهایشان را به صورت سلف چند ماهه در بورس به فروش می‌رسانند و برای خود تامین مالی کوتاه‌مدت می‌کنند.