شفافیت معاملات و جلوگیری از فرار مالیاتی از مزیت‌های بورس کالاست

سنا: یک سال از عرضه ضایعات فلزی راه‌آهن در بورس کالا می‌گذرد؛ اقدامی که در کنار مزایای سرشاری که داشت منجر شد تا نام این شرکت به‌عنوان اولین‌ها در استفاده از ابزارهای نوین این بازار ثبت شود.مدیرعامل شرکت راه‌آهن عدم خواب پول خریدار در احجام بزرگ، تسریع در فرآیند فروش، شفافیت معاملات و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی خریداران را از جمله مزیت‌های اصلی حضور در این بازار می‌داند و معتقد است اطلاع‌رسانی بیشتر برای توسعه این بازار و معرفی مزایای آن قطعا منجر به جذب اکثر شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی به عرضه ضایعات در بورس کالا خواهد شد. گفت‌وگو با محسن‌پورسیدآقایی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن را در ادامه می‌خوانید.


شرکت راه‌آهن از مهر‌ماه سال گذشته اقدام به عرضه ضایعات فلزی در بورس کالا کرده است. آیا از عرضه و قیمت‌گذاری این محصول رضایت دارد؟

عرضه ضایعات حرکت مشترکی بود که با همکاری این شرکت و بورس کالا از سال 1392 آغاز شد و پس از طی جلسات مختلف مدیریتی و کارشناسی منجر به ایجاد بستر مناسبی برای معاملات ضایعات شد. از سال 1389 مجلس این مجوز را به کلیه شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی داده بود که فرآیند مزایده‌ها و مناقصه‌ها را یا از طریق بورس کالا انجام دهند یا از طریق آیین‌نامه مناقصه و مزایده دولتی. خوشحال هستیم که راه‌آهن توانست اولین شرکت دولتی بزرگی باشد که از این ابزار نوین استفاده کند. در مورد قیمت‌گذاری نیز عرض کنم شرایط بهتر از مدل سنتی شده است. زیرا در مدل قبلی مزایده‌ها فاصله زمانی طولانی از زمان قیمت‌گذاری پایه توسط کارشناس تا زمان برگزاری مزایده و نهایتا عقد قرارداد و تحویل کالا وجود داشت و بعضا این منجر به زیان یکی از طرفین معامله می‌شد. اما در مدل کنونی بورس کالا حداکثر این فاصله به یک هفته تقلیل یافته و لذا طرفین معامله کالا را به نرخ روز بازار معامله می‌کنند. همچنین با توجه به اینکه در بورس کالا هر کسی می‌تواند وارد این معامله شود، بنابراین طیف وسیع‌تری از شرکت‌ها را شامل شده و کشف نرخ در رقابت‌های بین خریداران به‌صورت شفاف صورت می‌پذیرد.


مزایای عرضه قراضه در بورس کالای ایران چیست و آیا می‌توان در صورت ورود سایر ارگان‌ها به این بازار، به شفاف شدن بازار قراضه در کشور و کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا برای این محصول (همچون بازار فولاد) امیدوار بود؟

قطعا همین‌طور خواهد بود و اساسا هدف‌گذاری انجام شده برای تسهیل ورود سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی به بورس کالا است. ما در مدت حدود یک سال تجارب زیادی در این زمینه به‌دست آورده‌ایم و با هماهنگی و تعامل با بورس کالا تغییراتی در آیین‌نامه‌ها و مدل عرضه‌ها دادیم. مواردی را نیز تقاضا کرده‌ایم که البته هنوز به نتیجه نرسیده است. مانند امکان تسویه مقطعی برای خریداران که خصوصا در عرضه‌های بزرگ بسیار راهگشا خواهد بود. به این صورت که فروشنده نوع تسویه را در چند پرداخت تعیین کرده و خریدار بتواند به مقدار هر پرداخت تسویه مقطعی انجام داده و متناسب با آن بار را تحویل بگیرد. مزیت اصلی این مدل عدم خواب پول خریدار در احجام بزرگ است که بعضا حمل آن چند ماه به طول خواهد انجامید و حضور بورس کالا به‌عنوان ناظر اجرای تعهدات طرفین است. جزئیات این پیشنهاد ۶ ماه پیش از طریق کارگزاری‌های عرضه‌کننده ما بررسی دقیق شده و به مراجع مرتبط اعلام شده ولی هنوز نتیجه‌ای به ما منعکس نشده است. مزیت مهم دیگر عرضه در بورس کالا تسریع در فرآیند فروش است. در مدل مزایدات قبلی این مراحل بسیار طولانی بود که به محدودیت تبدیل شده بود. همچنین شفافیت معاملات و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی خریداران از مزایای کلی بورس کالا برای دولت است.


کارشناسان عنوان می‌کنند که ضایعات با گردش مالی بالا متولی ندارد، آیا بورس کالا می‌تواند سر و سامانی به این بازار بدهد؟

به نظر می‌رسد بورس کالا حرکت خوبی را آغاز کرده و امیدواریم بتواند با استمرار آن تحول جدی در حوزه بازار ضایعات با گردش مالی قابل توجه، ایجاد کند. البته نیاز به حمایت همه‌جانبه دارد تا بتواند جلوی مشکلات و فشار کسانی را که با شفافیت مشکل دارند و منافعشان در خطر می‌افتد، بایستد.


آیا امکان رایزنی راه‌آهن با خریداران بزرگ قراضه - که قبلا از طریق مزایده اقدام به خرید می‌کردند - برای حضور در بورس کالا و عرضه‌های سنگین‌تر راه‌آهن وجود دارد؟

کارشناسان ما با توجه به کشش بازار اقدام به عرضه می‌کنند البته بازار فولاد طی سال گذشته شرایط خوبی را نداشته است و بعضا عرضه‌های بزرگی نیز انجام شده ولی به همین دلیل شرایط بازار و اینکه به‌صورت نقد باید تسویه شود منجر به معامله نشد. امکان تسویه مقطعی و همچنین حضور مستقیم شرکت‌های فولادی که مصرف‌کنندگان نهایی ضایعات فلزی هستند می‌تواند به افزایش حجم منجر شود. ما آمادگی لازم جهت عرضه‌های بزرگ‌تر را داریم.


آیا اقدامی می‌توان انجام داد تا منجر به توسعه بیشتر معاملات شود؟

اطلاع‌رسانی بیشتر برای توسعه این بازار و معرفی مزایای آن قطعا منجر به جذب اکثر شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی به عرضه ضایعات در بورس کالا خواهد شد؛ زیرا مزایای آن برای فروشندگان قابل توجه و غیر قابل انکار است. همچنین استفاده از ظرفیت‌های شبکه کارگزاری‌های بورس کالا برای توسعه بیشتر این بازار مفید خواهد بود.