گروه بورس- واگذاری زیرمجموعه‌های وزارت نفت با مطرح شدن تشکیل یک هلدینگ بزرگ پتروشیمی وارد مرحله جدیدی شد. پیش‌تر سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده بود که می‌خواهد شرکت‌های پتروشیمی را به صورت هلدینگ‌های چند‌گانه وارد بورس کند. این در حالی است که «اسماعیل غلامی»، معاون سازمان خصوصی در گفت‌وگو با «فارس» از طرحی خبر داده که براساس آن «به جای ایجاد دو هلدینگ پتروشیمی بندر امام و عسلویه، شرکت ملی صنایع پتروشیمی با ۱۱ شرکت زیرمجموعه در بورس واگذار می‌شود.»

اسماعیل غلامی با اشاره به برگزاری جلسه‌ای مشترک با مسوولین وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی در هفته گذشته اظهار داشت: در این جلسه پیشنهاد تشکیل یک هلدینگ به جای دو هلدینگ عسلویه و بندر امام بررسی و مورد تصویب حاضرین قرار گرفت که در صورت تصویب در هیات واگذاری، شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌ با ۱۱ زیر مجموعه مورد پذیرش بورس و واگذاری سهام قرار خواهد گرفت.

وی با بیان این که این پیشنهاد به احتمال زیاد مورد تصویب هیات واگذاری قرار خواهد گرفت، ادامه داد: بر این اساس ۵۱‌درصد از سهام پتروشیمی بندر امام، ۱۵‌درصد از پتروشیمی بیستون، ۲۰ و ۳۰‌درصد از سهام پتروشیمی‌های بوعلی سینا و تندگویان، ۵۱‌درصد از سهام پتروشیمی فجر، ۲۰‌درصد از پتروشیمی خوزستان، ۱۰۰‌درصد پایانه‌ها و مخازن پتروشیمی، ۲۰‌درصد از پتروشیمی بوشهر، ۵۱‌درصد از پتروشیمی مبین، ۱۰۰‌درصد از پژوهش و فن‌آوری پتروشیمی و ۲۰‌درصد از پتروشیمی اروند در قالب هلدینگ ملی صنایع پتروشیمی واگذار خواهند شد.

فهرست کامل واگذاری‌ها تا چند هفته دیگر...

معاون سازمان خصوصی‌سازی در پاسخ به این سوال که واگذاری باقی شرکت‌های پتروشیمی به چه نحوی خواهد بود؟ اظهار داشت: واگذاری شرکت‌هایی مانند پتروشیمی تبریز، بندر‌عباس و لاوان در بورس در حالی مشخص و نهایی شده که شرکت‌هایی چون پتروشیمی هگمتان، مرجان، مروارید و... از طریق مزایده واگذار خواهند شد، چرا که این دسته از شرکت‌ها یا در مرحله طرح هستند یا اینکه با توجه به واگذاری سهام به تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی دارای سهام حداکثری نیستند.

به گفته غلامی فهرست کامل واگذاری شرکت‌های پتروشیمی ظرف یکی دو هفته آینده تهیه خواهد شد.

غلامی با اشاره به برنامه واگذاری ۷ شرکت از ۲۳۱ شرکت دولتی مشمول برنامه چهارم توسعه گفت: در آخرین جلسه هیات واگذاری فروش ۷ شرکت دولتی به دو صورت بورس و مزایده تصویب شد.

وی ادامه داد: بر این اساس ۱۰۰‌درصد توسعه پتروایران، ۴۸‌درصد شرکت مطالعاتی طرح‌های جامع فلزات و ۴۹‌درصد از سه شرکت‌ بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری زرین رود و وحدت و مدیریت تولید و بهره‌برداری سد نیروگاه کرخه به صورت مزایده به فروش خواهند رسید.

غلامی افزود: از سوی دیگر ۷/۸‌درصد از سهام پمپ‌سازی ایران و ۵/۲‌درصد از سیمان سپاهان از طریق بورس واگذار می‌شوند و ۴۵‌درصد از سهام لوله اهواز نیز بابت رددیون خواهد بود.

واگذاری خرد نفتی‌ها به صلاح نیست!

از سوی دیگر «علی کاردر»، رییس ستاد اصل ۴۴ شرکت ملی نفت هم در گفت‌وگویی با «ایسنا» واگذاری زیرمجموعه‌های نفت به صورت خرد را به صلاح کشور ندانست.

وی در خصوص چالش‌های مخالفت با هلدینگ صنایع پتروشیمی در مقابل توافق بر هلدینگ شرکت ملی گاز، اظهار کرد: مجموعه گاز به صورت زنجیره‌ای به هم پیوسته است و خط لوله‌ها، شبکه‌ای و یکپارچه بوده و هر استان به استان‌های همجوار گازرسانی می‌کند (نظیر شبکه توزیع برق)، اما در مورد پالایشگاه‌ها، هر مجتمعی به صورت جداگانه، پس از دریافت خوراک، به تولید و فروش محصول می‌پردازد، اما با خرد شدن سهام بخش پتروشیمی، اقتصاد و بازار بین‌الملل پتروشیمی کشور به هم می‌ریزد.

به گفته وی، تعداد ۹ مجموعه از پالایشگاه‌ها تا پایان برنامه پنجم توسعه، فرصت واگذاری دارند که با توجه به کشش بازار، یک به ‌یک در بازار سهام عرضه می‌شوند.

چرا نفتی‌ها نمی‌خواهند واگذار شوند؟

از طرف دیگر «مهر» در گزارشی تحلیلی دلایل اصلی عرضه کند و مبهم زیرمجموعه‌های وزارت را این گونه بررسی کرده است: «مشکلاتی چون عدم شفاف سازی در نحوه واگذاری، مشخص نبودن قیمت خوراک واحدهای پتروشیمی قابل واگذاری و محصولات تولیدی، بحث نحوه فروش گاز به بخش خصوصی پس از واگذاری شرکت‌های گاز استانی، تکلیف قراردادهای بلندمدت، پاسخگو نبودن ساختار کنونی بورس و فرآیند طولانی پذیرش شرکت‌ها، کمبود منابع مالی و وام‌های بلندمدتی که برخی از این شرکت‌ها از شرکت ملی نفت ایران دریافت کرده‌اند، ازجمله مسائلی است که روند خصوصی‌سازی در صنعت نفت را به کشانده است.»

براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا افق ۱۴۰۴ نیاز است در بخش پایین دستی صنعت نفت حدود ۱۶۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شود، این در حالی است که همه مسوولان به حضور بخش خصوصی و تکیه بر سرمایه‌های این بخش تاکید دارند.

اما آمارها حاکی از آن است که صنعت نفت در روند واگذاری شرکت‌ها به بخش خصوصی موفق عمل نکرده است.

آماده واگذاری هستیم!

در طرف دیگر ماجرا، مدیرعامل پالایشگاه آبادان از آمادگی کامل این واحد برای عرضه خبر داده است. وی با بیان اینکه در حال حاضر برنامه‌ای برای عرضه سهام این شرکت در بورس وجود ندارد، تصریح کرد: این پالایشگاه آمادگی حضور در بورس را دارد و با اعلام مسوولان این امر انجام خواهد شد.