لیدر «00001»

گروه بورس- مجید اسکندری: نام «مارانی» با بازار سرمایه و تاریخ آن گره خورده است و در همه ارگان‌های مرتبط با بازار سرمایه از او به عنوان یک «لیدر» یاد می‌شود. علیرضا عسکری‌مارانی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران (با کد شرک ۰۰۰۰۱)، یکی از شاخص‌‌ترین چهره‌های بازار سرمایه کشور است. او متولد سال ۱۳۳۲ اهواز است و تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش گذرانده است.

مارانی تحصیلات عالی خود را در تهران پیگیری کرده و در سال ۱۳۵۳ از موسسه عالی حسابداری موفق به دریافت لیسانس حسابداری شد. او سپس برای ادامه تحصیل در رشته مدیریت صنعتی در مقطع فوق‌لیسانس به وین رفت، اما این مقطع را ناتمام گذاشت و به کشور بازگشت. مارانی تا سال ۵۶ در موسسات حسابرسی هادی و مشاور و کوروش به فعالیت پرداخت و پس از آن به قول خودش با این حرفه خداحافظی کرد. اگرچه تداوم فعالیت او در بازار سرمایه هیچ‌گاه او را از این حرفه دور نکرد. وی سپس به شرکت فولاد اهواز (فولاد خوزستان فعلی) رفت و به عنوان مدیر مالی و قراردادها به فعالیت خود ادامه داد. مارانی از سال ۶۱ وارد بنیاد مستضعفان شد و به عنوان قائم‌مقام معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی تا سال ۶۸ در این نهاد فعال بود. او سپس به شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران آمد و این نقطه ورود او به بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود. طی سال‌های ۶۸ تا ۷۲ مارانی رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل این شرکت بود و همزمان با تصدی رجایی سلماسی در سمت دبیرکلی بورس، به عنوان عضو هیات مدیره بورس در تشکیلات بازار سرمایه فعالیت می‌کرد.مارانی درباره ورود خود به بازار سرمایه می‌گوید: «پس از پایان دفاع مقدس، بازار سرمایه کشور باید فعال می‌شد و این در شرایطی بود که بسیاری از کشورها در دوران جنگ، بورس نداشتند، اما بورس ما همچنان با معدود شرکت‌‌های حاضر در آن دایر بود.»

او ادامه می‌دهد: «ما در آن دوران سعی کردیم چراغ بورس را روشن نگه داریم اگرچه نور آن کم بود اما روشن بودن آن از افتخارات ملی محسوب می‌شد و ورود من به سرمایه‌گذاری ملی نیز به همین دلیل بود و همه تلاش خود را برای فعال شدن بازار سرمایه کشور به کار گرفتم. به این منظور در سال ۶۹ به شورای بورس پیشنهادهایی ارائه کردم که بسیاری از اقداماتی که در سال‌های بعد از آن در بورس انجام شد براساس این پیشنهادها بود.»

مارانی توضیح می‌دهد: «به دلیل شرایط آن زمان و محدودیت ارتباطات به دلیل نبود اینترنت، ما از تحولات دهه ۹۰ بازارهای سرمایه دنیا بی‌اطلاع بودیم به همین منظور به اتفاق یک تیم ۷ نفره از طرف بانک مرکزی که در آن زمان، مظاهری مدیریت آن را بر عهده داشت به بورس‌های مالزی، سنگاپور، ژاپن و کره رفتم و تحولات این بازارها را رصد کرده و سعی کردیم آنها را در بازار خودمان پیاده کنیم. البته بازار ما نسبت به ۲۰ سال گذشته توسعه یافته است.»

مارانی اصولا فردی است که به بازار سرمایه علاقه فراوانی دارد و به قول خودش همواره در بازارهای اولیه و ثانویه دادوستد کرده است.

او در این باره می‌گوید: من در بیشتر هلدینگ‌ها عضو هیات مدیره بوده‌ام و اعتقاد دارم بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری بخش دولتی و بخش عمومی، بورس است و خود نیز همه زندگی‌ام را به تلاش برای وارد کردن شرکت‌ها در بورس معطوف کردم و اصرار داشتم همه خرید و فروش‌ها در بورس باشد.»

او معتقد است: «نرخ‌بندی دارایی‌ها جزو اصول من است و همواره سعی کرده‌ام شرکت‌ها را به سمت نرخ‌بندی سوق بدهم.»

مارانی در سال ۶۱ با تدوین نظام هلدینگ‌داری مناسب در بنیاد مستضعفان شرایطی ایجاد کرد که این مجموعه به یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های کشور تبدیل شد.

او درباره دلایل برخورداری سهم اندک بازار سرمایه از اقتصاد کشور می‌گوید: کشورهایی که بازار سرمایه کارآ دارند، تولید ناخالص ملی و ارزش بازار سرمایه آنها تقریبا یکسان است مانند کشورهای اروپایی و آمریکا اما اینکه ارزش بازار ما به اندازه تولید ناخالص‌مان نیست دلایل متعددی دارد.

از دیدگاه مارانی نخستین دلیل آن دولتی بودن بیشتر شرکت‌ها و بودجه‌های آنها بود و اینکه شرکت‌های دولتی در گذشته وارد بورس نمی‌شدند که خوشبختانه این روند در حال تغییر است.

نبود مکانیزم «خرید نسیه» دلیل دیگری است که از دیدگاه او انگیزه فعالیت سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد.

سومین عامل از نظر مارانی، سنتی بودن افکار اقتصادی عامه مردم است که همواره به دنبال مالکیت شش دانگ هستند و دارایی فیزیکی را ترجیح می‌دهند.

او معتقد است این فرهنگ، باید تغییر کند و بر این باور است که قطار بازار سرمایه که از سال ۷۰ حرکت خود را شروع کرده و شتاب گرفته است تا رسیدن به ایستگاه‌های موردنظر فاصله چندانی ندارد.

مارانی می‌گوید: بورس ما طی این سال‌ها رشد زیادی کرده و این رشد هم از لحاظ شاخص‌های روبنایی بوده و هم در محتوای بازار رخ داده است.

او خاطرنشان می‌کند: ما در بورس با بحران‌هایی مواجه بوده‌ایم که هر کشور دیگری اگر جای ما بود، نابود می‌شد. صنایع نساجی، لوازم خانگی و... آسیب زیادی دیدند اما بازار ما همچنان سرپا ماند اگرچه باید صنایع دیگری مانند صنعت هوایی، کشتیرانی، هتلداری و... وارد بازار سرمایه شوند.

در دهه ۷۰ و در شرایطی که نیروهای متخصص مالی کمتر وجود داشت مارانی و همکارانش به آموزش کارگزاران و نیروهای آنها همت گماردند و همزمان، دانشگاه‌های کشور را متقاعد کردند تا این رشته‌ها را وارد سیستم آموزشی خود کنند. او همواره تجربیات خود را به نسل جوان منتقل می‌کرد و معتقد بود باید به جوان‌ها اطمینان کرد ضمن اینکه آنها به مراقبت نیز نیاز دارند.

تلاش برای تاسیس و را‌ه‌اندازی شرکت‌های سرمایه‌گذاری از سوی نهادهای مالی مانند بانک‌ها و بیمه‌ها و تخصصی شدن بخش سرمایه‌گذاری آنها از دیگر اقدامات مارانی در دوره فعالیتش در بازار محسوب می‌شود و راه‌اندازی بیش از ۱۰۰ شرکت سرمایه‌گذاری از سال ۶۹ تا ۷۷ حاصل تفکر اوست.

تلاش برای اصلاح قانون تجارت، قانون مالیات‌ها و قوانین بازار سرمایه و رایزنی با نهادهای قانون‌گذار در این زمینه‌ها نیز از فعالیت‌های او به شمار می‌رود.

مارانی همواره برای احقاق حقوق سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران حقیقی و خرد بازار تلاش می‌کند و معتقد است سرمایه‌گذاران باید حقوق خود را بشناسند و مراقب آن باشند.

حضور در شرکت‌های سیمان تهران، کف، سرمایه‌گذاری بانک ملی، توسعه صنایع بهشهر، سرمایه‌گذاری البرز، پیمان امیر، معادن بافق، معادن فاریاب، سرمایه‌گذاری ساختمان ایران، نوسازی و ساختمان تهران، گروه بهمن، سرمایه‌گذاری بوعلی، سرمایه‌گذاری غدیر، بیمه ایران، بیمه دانا، بیمه البرز، مدیریت سرمایه‌گذاری پارسیان، سرمایه‌گذاری تجلی سامانه، سرمایه‌گذاری تدبیر، سرمایه‌گذاری سیمان سپاهان، ارج، بانک ملت، سرمایه‌گذاری آتیه‌اندیشه مس، ملی انفورماتیک، گروه بهمن، معین خردمندان، بانک تجارت، سیمان داراب، سیمان سپاهان، بیمه البرز، بانک شهر و سرمایه‌گذاری ساختمانی تجارت به عنوان مدیرعامل، عضو هیات مدیره، عضو غیرموظف و مشاور سرمایه‌گذاری از فعالیت‌هایی است که او در بازار سرمایه داشته است.

مارانی همچنین در سال ۷۴ عضو هیات اجرایی و مسوول ادغام نهادها در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) بوده و از سال ۷۴ تا ۸۳ به عنوان مشاور شورای سرمایه‌گذاری در سازمان اقتصادی کوثر فعال بوده است. او در حال حاضر مشاور سرمایه‌گذاری مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هست.

مارانی ۱۶ سال است که بازنشسته شده اما همچنان در بازار سرمایه فعالیت می‌کند. او آرزو دارد در افق ۲۵ ساله P/E بازار ما منطقی شود و افزایش یابد.

او می‌خواهد بازار سرمایه ایران کارآ شود یعنی بازاری که تمام عوامل آن موازی، همسو و با یک شتاب حرکت کنند تا برآیند آنها مثبت شود. دنیای اقتصاد نیز تحقق این آرزوها را خواستار است.