دنیای اقتصاد- پرونده سومین هفته معاملاتی بورس در آبان‌ماه در حالی بسته شد که نماگرهای بازار از سپری شدن یک هفته آرام و متعادل در بازار سهام حکایت داشتند. به نظر می‌رسد پس از سپری شدن نیمی از فصل پاییز که با بازده منفی ۶/۲ درصد برای سرمایه‌گذاران همراه بود، اینک معامله‌گران با آرامش بیشتری روند بازار را دنبال می‌کنند و از رغبت فروشندگان برای عرضه‌های بی محابا کاسته شده است. البته حجم پایین معاملات کماکان از انتظار بخش عمده فعالان بازار حکایت دارد که منشا آن البته با مهمترین تحول جاری در اقتصاد کشور یعنی هدفمندسازی یارانه‌ها مرتبط است. یک هفته با تپیکس

هفته‌ای برای تعادل قیمت‌ها

شروین شهریاری

پرونده سومین هفته معاملاتی بورس در آبان‌ماه در حالی بسته شد که نماگرهای بازار از سپری شدن یک هفته آرام و متعادل در بازار سهام حکایت داشتند.

به نظر می‌رسد پس از سپری شدن نیمی از فصل پاییز که با بازده منفی ۶/۲ درصد برای سرمایه‌گذاران همراه بود، اینک معامله‌گران با آرامش بیشتری روند بازار را دنبال می‌کنند و از رغبت فروشندگان برای عرضه‌های بی محابا کاسته شده است. هفته جاری به لحاظ انتشار خبر آغاز مذاکرات اتمی با گروه ۱+۵ در نیمه نوامبر و افزایش قیمت‌های جهانی نفت و فلزات حاوی تحولات مثبتی برای بازار سرمایه بود که این مساله در نهایت منجر به رشد ۸ دهم درصدی شاخص کل شد. البته حجم پایین معاملات کماکان از انتظار بخش عمده فعالان بازار حکایت دارد که منشا آن البته با مهمترین تحول جاری در اقتصاد کشور یعنی هدفمندسازی یارانه‌ها مرتبط است؛ حوزه‌ای که در هفته جاری نیز کماکان شاهد عدم اطلاع‌رسانی جدید در خصوص جزئیات اجرای آن بوده است.

صدرنشینی‌های ناپایدار

سهام برخی صنایع بازار در این هفته بارها در صدر جدول نوسانات قیمت‌های روزانه قرار گرفتند اما هر بار با فزونی عرضه‌ها مواجه شده و به سختی موفق به حفظ موقعیت خود شدند. گروه تجهیزات و سهام شاخص آن یعنی صدرا مصداق بارزی از رویکرد مزبور را به نمایش گذاشت؛ سهام این گروه پس از آغاز مثبت در روزهای نخست هفته با غلبه فروشندگان به سمت صف‌های فروش رفتند؛ اما در روزهای سه شنبه و چهارشنبه پس از تقابل پرحجم عرضه و تقاضا دوباره به صف خرید رسیدند. «فملی» دیگر نمادی بود که به‌رغم شروع مثبت، در میانه هفته با عرضه فروشندگان حقوقی نیازمند نقدینگی در مدار منفی قرار گرفت؛ اما در نهایت، رکوردشکنی‌های قیمت مس موجب بازیابی تعادل معاملات و رشد ۶/۰ درصدی قیمت ملی مس در مقیاس هفتگی شد. پتروشیمی فن آوران دیگر شرکتی بود که بر خلاف سایر سهام گروه تحت‌تاثیر رشد قیمت متانول (محصول اصلی شرکت) و احتمال بازگشت ذخایر مابه‌التفاوت قیمت گاز مصرفی در دو سال گذشته (یک هزار و ۲۰ ریال به ازای هر سهم) با صف خرید پایداری مواجه شد. سهام خودروسازان نیز به پیروی از معاملات ایران‌خودرو نوسانات مثبت را تجربه کردند. حساسیت مالکیت مدیریتی ایران خودرو به اندازه‌ای است که برای یک بلوک ۳/۱ درصدی (متعلق به سرمایه‌گذاری تدبیر)، چهار خریدار رقابت داغی را در این هفته صورت دادند که ادامه آن از نرخ پایه دو هزار و ۷۷۱ ریال به هفته آینده موکول شد. شاخص صنعت خودرو در این هفته ۲/۲ درصد رشد کرد. سهام گروه قند و شکر از دیگر صنایعی بود که در صدر جدول رشد قیمت‌ها دیده می‌شد. هر چند حجم کوچک سرمایه شرکت‌ها و سهام شناور پایین در این گروه مانع از معاملات روان و پرحجم شده است.

رکوردشکنی‌های قیمت‌های جهانی

انتشار جزئیات بسته پولی دوم بانک مرکزی آمریکا در این هفته محرک اصلی بازارهای کالایی بود. بر اساس مصوبه کمیته فدرال رزرو، مبلغ ۶۰۰ میلیارد دلار انواع اوراق قرضه در یک برنامه هشت ماهه (ماهانه ۷۵ میلیارد دلار) از بازار خریداری خواهد شد. اتخاذ این رویکرد انبساط پولی مطابق انتظارات قبلی افزایش فشار تقاضای سرمایه‌گذاری را در بازار‌های مواد خام و فلزات در پی داشت. در این میان، قیمت طلا رکوردی دیگر از خود به جای گذاشت و مرز ۱۴۰۰ دلار به ازای هر اونس را درنوردید. قیمت نفت نیز در محدوده ۸۷ دلار قرار گرفته است. برخی موسسات تحلیلی از جمله بانک آمریکایی گلدمن ساکس رشد قیمت نفت به محدوده ۱۰۰ دلار در هر بشکه را در افق کوتاه‌مدت دور از دسترس نمی‌دانند. قیمت مس نیز به عنوان شاخص‌ترین فلز صنعتی حدود ۲۰۰ دلار، تا درهم شکستن رکورد قیمتی خود در سطح ۹۰۰۰ دلار به ازای هر تن (که در تابستان ۲۰۰۸ آن را لمس کرده بود) فاصله دارد. «شکر» دیگر محصولی است که در بخش کشاورزی رشد خیره کننده‌ای را تجربه کرده است و در ۶ ماه اخیر بیش از ۱۰۰ درصد گران شده است. قیمت هر تن شکر خام در بازار نیویورک این روزها با ثبت رکورد ۷۲۰ دلاری بالاترین قیمت‌های تاریخ معاملات خود را تجربه می‌کند. قیمت‌های جهانی سرب و روی نیز با گذر از محدوده ۲۵۰۰ دلار با رشد۵۰ درصدی نسبت به کف نرخ‌های معاملاتی خود در بهار سال‌جاری مواجه شده‌اند. شرایط کنونی فضایی ایده‌آل را برای برخی تولیدکنندگان مرتبط کالایی در بورس تهران فراهم آورده است و امکان جهش سودآوری ناشی از رشد قیمت‌های فروش را برای شرکت‌های مزبور ایجاد می‌کند. در صورت تداوم روند کنونی انتظار می‌رود گزارش‌های ۹ ماهه در گروه‌های فلزات اساسی، پتروشیمی (تولید‌کنندگان متانول)، سرب و روی و تولید‌کنندگان قند و شکر با تعدیلات مثبت مناسبی روبه‌رو باشد.

موجی دیگر برای عرضه‌های اولیه

اعلام عرضه پنج درصدی سهام شرکت پالایش نفت تبریز برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خبری غیرمترقبه در روز سه شنبه بود.

بر اساس اعلام ناظر بازار، روز شنبه ۹۷ میلیون سهم معادل ۵ درصد از مالکیت شانزدهمین شرکت و دومین پالایشگاه مشمول اصل ۴۴ در بازار اصلی بورس عرضه خواهد شد.

به نظر می‌رسد با توجه به تجربه سرمایه‌گذاران از گزارش‌های پرنوسان پالایش نفت اصفهان و سود ۱۵۱ ریالی این شرکت، «شبریز» برای جلب نظر سرمایه‌گذاران با چالش‌هایی در قیمت‌گذاری مواجه باشد. ۵ درصد از سهام بیمه پارسیان نیز بنابر اخبار موجود پس از اتمام مراحل سپرده‌گذاری سهام ۱۷ درصدی خرد شرکت در هفته آینده عرضه خواهد شد.

با این تحولات انتظار می‌رود فضای مبهم کنونی حاکم بر بازار تحت‌تاثیر عرضه‌های اولیه تا حدودی تخفیف یافته و تحرکات معامله‌گران در هفته آینده همزمان با ورود سهام جدید تا حدودی افزایش یابد.

تغییر جهت تورم زیر ذره‌بین سرمایه‌گذاران

مطالعه نوسانات شاخص تورم نشان می‌دهد که پس از حدود ۱۸ ماه افت شتابان تورم در کشور که منجر به کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه تا سطح ۳/۸ درصد در خرداد ماه سال‌جاری شد، تغییرات این شاخص مهم اقتصادی دوباره به مدار صعودی بازگشته است. بنا بر گزارش رسمی بانک مرکزی نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور به ترتیب ۴/۹ درصد، ۶/۹ درصد و ۱۰ درصد بوده است. این در حالی است که بر اساس گزارش هفته گذشته بانک مرکزی، رشد تورم شتاب بیشتری به خود گرفته است و در ماه مهر تورم نقطه به نقطه به ۹/۱۱ درصد رسیده است. نکته قابل تامل دیگر رشد ۸/۱ درصدی سطح میانگین قیمت‌ها در طول مهر ماه بر اساس گزارش مزبور است. تداوم این روند، از دو رقمی شدن نرخ میانگین ۱۲ ماهه تورم (که در رسانه‌ها به عنوان نرخ تورم به طور رسمی اعلام می‌شود) در آینده نزدیک نشان دارد. رشد تورم با توجه به افزایش بازده انتظاری سرمایه‌گذاران و نیز تهدید ثبات اقتصادی، خبر خوشی برای اهالی بازار سرمایه تلقی نخواهد شد؛ بدین ترتیب سرمایه‌گذاران بورس تهران تغییرات نرخ تورم را در ماه‌های باقیمانده از سال به دقت رصد خواهند کرد تا مشخص شود رشد اخیر قیمت‌ها، سرآغاز فصل جدیدی از ایجاد تورم دو رقمی در اقتصاد کشور خواهد بود یا با اتخاذ تدابیر لازم توسط سیاست‌گذاران اقتصادی و پولی رشد قیمت کالاها و خدمات مجددا کنترل خواهد شد.