بازار سرمایه صاحب بانک تخصصی می‌شود

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بورس - معصومه طاهرخانی: آخرین جزئیات تبدیل شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه اوراق بهادار» به بانک بازار سرمایه تشریح شد. «علیرضا حاجی‌‌نوروزی» گفت: طرح توجیهی تبدیل شرکت سپرده‌گذاری به بانک در مراحل تدوین است و گزارش کامل آن در دهه فجر برای سازمان بورس ارسال می‌شود.

وی افزود: صورت تایید قطعی تغییر ماهیت شرکت سپرده‌گذاری از سوی سازمان بورس، طرح را جهت اخذ مجوز نهایی برای بانک مرکزی ارسال می‌کنیم.

وی ضمن اشاره به علاقه‌مندی سازمان بورس برای بانک شدن این شرکت گفت: هدف اصلی از راه‌اندازی این بانک، تامین مالی برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه کشور براساس ضوابط تعریف شده بانک مرکزی است.

وی افزود: ماهیت فعالیت این بانک به صورت غیرتجاری و بدون شعبه در نظر گرفته شده و قرار است تمام خدمات به صورت الکترونیکی به متقاضیان ارائه شود.

«حاجی نوروزی» تخصصی بودن این بانک را به نفع فعالان بازار سرمایه دانست و گفت: شرکت‌ها و کارگزاران حاضر در بورس تهران می‌توانند مازاد نقدینگی خود را در این بانک سپرده کنند و در قالب عقود کوتاه‌مدت از سود سپرده‌های خود بهره‌مند شوند.

وی تصریح کرد: مخاطبان اصلی این بانک تمام فعالان بازار سرمایه کشور هستند، مگر اینکه ضوابط بانک مرکزی، شروط دیگری را تعیین کند.

وی اضافه کرد: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اولین بخش غیربانکی کشور است که عضو سیستم پایا بانک مرکزی است و بر این اساس عملیات تسویه وجوه را انجام می‌دهد.

چرا خدمات توزیع سود ما مشتری ندارد؟

«حاجی نوروزی» درخصوص میزان بهره‌مندی شرکت‌های بورسی از خدمات این شرکت برای توزیع سود گفت: متاسفانه تعداد این شرکت‌ها و حجم کاری آنها بالا نیست که البته دلایل متعددی نیز دارد.

وی توضیح داد: عمده دلیل استقبال نکردن شرکت‌ها از خدمات جاری توزیع سود، به نقدینگی شرکت‌ها بازمی‌گردد؛ چراکه بسیاری از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند حداکثر بهره‌برداری را از سود سهامداران تا قبل از پایان مهلت قانونی پرداخت سود داشته باشند؛ بنابراین طبیعی است که نخواهند نقدینگی خود را در اختیار ما قرار دهند.وی در ادامه به مزیت‌های توزیع سود سهامداران شرکت‌ها از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اشاره کرد و گفت: «پرداخت سریع»، «نداشتن محدودیت برای پرداخت سود در بانک‌های مختلف» و «هزینه کم» سه مزیتی هستند که شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از خدمات ما از آن بهره‌مند شوند.

وی افزود: ما محدودیت‌هایی را که بسیاری از شرکت‌ها با بانک‌ عامل برای پرداخت سود دارند، نداریم، چون برای ما تفاوتی ندارد که سهامداران در چه بانکی حساب داشته باشند، چراکه ما با استفاده از سیستم تجمیع، سود سالانه سهامداران را به هر حسابی در هر بانکی که داشته باشند، واریز می‌کنیم.

وی تصریح کرد: علاوه‌بر این، شرکت سپرده‌گذاری در کوتاه‌ترین بازه زمانی، پرداخت سودها را انجام می‌دهد و اصولا نقدینگی شرکت‌ها نزد ما باقی نمی‌ماند، در حالی که بسیاری از شرکت‌ها این کار را با فاصله‌های زمانی طولانی برای سهامداران حقیقی و حقوقی انجام می‌دهند.

«حاجی نوروزی» هزینه بسیار اندک انجام خدمات پرداخت سود را سومین مزیت این شرکت خواند و گفت: کارمزد تعریف شده ما برای پرداخت سود به ازای هر سهامدار معادل ۲۵۰۰ ریال است که این رقم برای بانک‌ها تا ۷برابر نیز محاسبه می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که «آیا برنامه مشخصی برای تشویق شرکت‌ها به استفاده از خدمات پرداخت سود شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی» طراحی شده یا خیر؟»، گفت: اگر برنامه‌ریزی شرکت‌ها به سمتی حرکت کند که پرداخت سود دقیقه ۹۰ را جایگزین پرداخت در مهلت قانونی کنند،‌ می‌توان شاهد رونق نسبی در این زمینه بود.

سود حقیقی‌ها را به ما بدهید

وی در عین حال گفت: «به تازگی نامه‌ای را برای شرکت‌ها ارسال کرده‌ایم که مطابق آن پیشنهاد کرده‌ایم که شرکت‌ها پرداخت سود سهامداران حقیقی خود تا سقف یک درصد را به ما واگذار کنند.

وی اضافه کرد: «این پیشنهاد با توجه به ارزش ریالی پایین سود تعلق گرفته به سهامداران حقیقی از یک سو و تعداد زیاد آنها از سوی دیگر صورت گرفته است. شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از این امکان و با هزینه بسیار پایین، بخش قابل‌توجهی از سهامداران حقیقی خود را تحت‌پوشش پرداخت سود قرار دهند.

وی در مورد استقبال از این پیشنهاد از سوی شرکت‌ها گفت: هنوز استقبال مشخصی از این پیشنهاد نشده است.

وی در عین حال هدف اصلی شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی» را ایجاد درآمد از محل ارائه خدمات ندانست و گفت: وظیفه اصلی ما انجام عملیات پایاپای وجوه است که فلسفه اصلی شکل‌گیری شرکت نیز به شمار می‌رود.

وی در مورد انگیزه اصلی ارائه خدمات پرداخت سود از طریق این شرکت گفت: با توجه به خدمات خاصی که برای پرداخت سود از سوی شرکت به سهامداران ارائه می‌شود، با انجام این خدمات به دنبال تشویق و حمایت سهامداران برای سرمایه‌گذاری بیشتر در بازار سرمایه هستیم.

افتتاح نرم‌افزار در دهه فجر

مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه در بخش دیگری به افتتاح نرم‌افزار Net clear در دهه فجر امسال اشاره کرد و گفت: با رونمایی از این نرم‌افزار، کاغذ از مجموعه شرکت ما حذف می‌شود و ارائه بخش زیادی از خدمات ما به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد.

وی افزود: از جمله بخش‌های مهم این نرم‌افزار، حذف گواهینامه سپرده سهم به صورت کاغذی و تعریف آن به صورت الکترونیکی است. عملیاتی شدن این امر می‌تواند مشکلات تغییر کارگزار ناظر را تا حد زیادی رفع کند.

وی ادامه داد: ‌قصد داریم امکان کار کردن با چند کارگزار را برای ۱۰۰ حقوقی فعال بازار اجرایی کنیم که سازمان خصوصی‌سازی هم یکی از این گزینه‌ها به شمار می‌رود.

وی همچنین به رونمایی از اولین کتاب پس از معاملات در ایام دهه فجر اشاره کرد و گفت: این کتاب برای نخستین بار به زبان فارسی ترجمه می‌شود و می‌تواند تصویر روشنی را از عملیات تسویه وجوه به نمایش بگذارد.

فقط ما اطلاعات سهامداران را داریم

«حاجی نوروزی» در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو، آمار سهامداران فعال در بازار سرمایه را مورد توجه قرار داد و گفت: تمامی اطلاعات سهامداران بورس تهران نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، ثبت و نگهداری می‌شود؛ بنابراین ارائه آمار از سوی سایر نهادها نمی‌تواند معتبر باشد.

وی افزود: به طور مثال در گزارشی که شرکت بورس به صورت ماهانه از ورود و خروج سهامداران در بازار سرمایه منتشر می‌کند از آنجایی که دارای اطلاعات کمتری است، نمی‌تواند مورد استناد قرار گیرد.وی توضیح داد: در گزارش شرکت بورس، سهامداران تکرار شده در صنایع مختلف حذف نمی شوند، بنابراین آمار تعداد ورودی‌ها و خروجی‌ها از بورس به صورت غیرواقعی محاسبه می‌شود؛ چراکه ممکن است سهامداری همزمان از چند صنعت خارج یا همزمان در چند صنعت وارد شود.وی تصریح کرد: لازم است نهادهای دیگر بازار سرمایه تعاملات مشخصی برای ارائه آمار واقعی با یکدیگر داشته باشند، وی از آمادگی این شرکت برای ارائه اطلاعات دقیق به نهادهای مرتبط با بازار سرمایه خبر داد.

«حاجی نوروزی» در پاسخ به اینکه «باتوجه به تصمیم‌ ماه‌های گذشته هیات‌مدیره سازمان بورس برای افزایش کارمزد شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی»، درآمدهای امسال شما شاهد چه تغییراتی بوده؟»، گفت: «بر اساس تصمیم هیات‌مدیره سازمان، مقرر شده، کارمزد شرکت بورس از ۱۴ در ۱۰ هزار به ۸ در ۱۰ هزار کاهش یابد و مابه‌التفاوت ۶ در ۱۰ هزار، بین شرکت‌های «سپرده‌گذاری مرکزی» و «مدیریت خدمات فن‌آوری بورس»، تقسیم شود. در این میان سهام ما ۲ در ۱۰ هزار و سهم مدیریت خدمات فن‌آوری بورس نیز ۴ در ۱۰ هزار تعیین شد.»

وی افزود: «با اینکه در ظاهر به نظر می‌رسد ۲ در ۱۰ هزار به مجموع درآمدهای ما اضافه شده، اما واقعیت این است که درآمد وثیقه سهام ما به یک سوم کاهش یافته است.»

بانک ملی مازاد سهمش را می‌فروشد

«حاجی نوروزی» در پاسخ به این سوال که «در حال حاضر بانک ملی تنها سهامداری است که بیش از ۵ درصد سهام سپرده‌گذاری مرکزی را در اختیار دارد، آیا این سهامدار برنامه‌ای برای واگذاری آن طی سال جاری دارد یا خیر؟ گفت: طی آخرین مذاکراتی که با این سهامدار انجام شده، مقرر شده عرضه مازاد سهام تا پایان امسال انجام شود.وی گفت: ‌در حال حاضر هم مراحل ارزش‌گذاری و تعیین قیمت پایه در حال نهایی شدن است و احتمالا طی روزهای آینده شرایط و نحوه عرضه آن از سوی این سهامدار اطلاع‌رسانی می‌شود.

وثیقه بلوک سایپا پیش ما است

خبرنگار ما پرسید: «با توجه به اینکه قطعیت معامله بلوک ۱۸ درصدی سایپا در ابهام قرار دارد، آیا سپرده سه درصدی کنسرسیوم خریدار برای شرکت در مزایده نزد شما قرار دارد یا به نفع سازمان خصوصی‌سازی ضبط شده است؟» حاج نوروزی این گونه پاسخ داد: برای آزادسازی یا ضبط وثیقه خریداران همواره نیازمند ابلاغ رسمی فروشنده یا نهاد مرتبط با واگذاری هستیم. در مورد شرکت سایپا، از آنجا که هنوز ابلاغی از سوی سازمان بورس و سازمان خصوصی‌سازی به دست ما نرسیده، بنابراین این وثیقه همچنان نزد ما قرار دارد.

وی در مورد وثیقه خریدار بلوک ۵/۳۰درصدی فولاد خوزستان که طی ماه‌های اخیر خبر ابطال معامله‌اش منتشر شده، ‌نیز گفت: این وثیقه براساس نامه ارسالی سازمان بورس، بعد از کسر کارمزدها و جریمه‌ها، آزادسازی شده و به خریدار پرداخت شده است.