گروه بورس- محبوبه مغانی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته در شرایطی با افت ۴۸۴ واحدی معادل ۷۳/۰ درصد روبه‌رو شد که کارشناسان بازار معتقدند این واکنش نشانه تاثیرپذیری بازار سهام از عدم انتشار اخبار روشن از مذاکرات در دور جدید است. به این ترتیب روز گذشته در شرایطی که دیپلمات‌های ایرانی در ژنو مشغول تهیه سند مشترکی با عنوان «سند اصول توافق» هستند، در بازار سرمایه فعالان بازار به فروش بیشتر سهام خود مبادرت کردند که این امر در نهایت شاخص را به کانال ۶۵ هزار واحدی برگرداند. این در حالی است که همچنان اخبار خاصی از مذاکرات منتشر نشده و حتی برخی خوش‌بینی‌ها به این دور از گفت‌و‌گوها وجود دارد.

در این میان دو خبر مهم نیز در متن بازار سهام منتشر شده که می‌توانست محرک قوی برای رشد بازار و تداوم روند ۳ روز پیش از این باشد؛ تعویق طرح کیفی‌سازی ۵ ساله پالایشگاه‌ها و مجوز بانک مرکزی به بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس، دو خبر مثبت دیگر در کنار اخبار گذشته همچون تعیین قیمت خوراک پتروشیمی پایین‌تر از قیمت ۱۳ سنت بودند، با این حال همان‌طور که در گزارش روز گذشته «دنیای اقتصاد» اشاره شد، واکنش روانی بورس به اخبار مثبت ناپایدار و برعکس واکنش‌ها به اخبار منفی سریع و شدید شده است.

با این حال ناظران بورسی معتقدند به‌رغم آنکه دور جدید مذاکرات فشرده‌ترین و متمرکزترین مذاکرات از سال ۲۰۱۳ محسوب می‌شود،‌ قادر به اثربخشی مثبتی بر بازار نبوده، به‌گونه‌ای که بورس تهران تحت سنگینی سایه آن، تنها از معامله ۴۲۳ میلیون و ۱۵۴ هزار سهمی با ارزش ۷۵۰ میلیارد و ۳۸۲ میلیون ریالی برخوردار شد.

غیرمنطقی بودن روند کاهشی بورس از حد و حدودی غیرمتعارف

مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک تات (در حال تبدیل به بانک آینده) در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد»، به افت حدود ۲۰ درصدی شاخص کل در پایان آذر ۹۳ نسبت به آذر ۹۲ اشاره کرد و ریزش حدودا ۷/۱۶ درصدی را نیز از ابتدای سال ۹۳ مورد تاکید قرار داد.

وی همچنین به کاهش ارزش بازار نیز اشاره کرد که از مبلغ ۴۲۵ هزار میلیارد تومان در پایان آذر ۹۲ به ۳۱۹ هزار میلیارد تومان در پایان آذر ماه ۹۳ رسیده است.

فردین آقابزرگی در ادامه اظهارات خود، متوسط P/E بازار در آذر ماه ۹۲ را مورد اشاره قرار داد که حدود ۱/۸ بوده و در آذر ۹۳ به ۴/۵ کاهش یافته است.

وی با اشاره به گردش معاملات (نسبت معاملات انباشته در یک مقطع زمانی بر میانگین ساده ارزش بازار) ابراز کرد:‌ گردش معاملات در آذر ماه ۹۲ حدود ۹/۲۴ مرتبه بوده که با کاهش حدود ۵۲ درصدی به ۱۲ مرتبه در آذر ماه ۹۳ تقلیل یافته است.

بر این اساس این کارشناس بازار سرمایه در بیان برخی از دلایل افت شاخص بورس و قیمت سهام، به افت قیمت جهانی نفت و مواد اولیه همچون محصولات و فرآورده‌های نفتی، سنگ آهن و فلزات اساسی در اقتصاد بین‌الملل، کاهش رشد اقتصادی در دنیا خصوصا چین و اتحادیه اروپا و رکود اقتصاد ژاپن و عدم حصول نتیجه در بازه زمانی مورد انتظار درخصوص مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای ۱+۵ اشاره کرد.

این کارگزار بورس همچنین از بررسی بودجه سال ۹۴ در مجلس و وجود برخی ابهامات مرتبط با تصویب قوانین جدید به‌عنوان عاملی یاد کرد که قطعا سود و زیان شرکت‌ها از جمله شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

در این راستا وی اضافه کرد:‌ با تمام این اوصاف منطقی نیست روند کاهشی از حد و حدودی غیرمتعارف تجاوز کند، در حالی‌که به‌طور طبیعی اصلاح قیمتی به مرور شکل گرفته است.

آقابزرگی معتقد است برخی پارامترها از جمله متوسط P/E پایین و برخی مولفه‌های بنیادین دیگر حکایت از اهمیت زمانی بررسی مجدد تصمیم‌گیری برای ورود به بورس و خرید سهام دارد.

به گفته وی، در حال حاضر با اصلاحات قیمتی که در فضای بورس صورت گرفته نباید انتظار داشت روند نزولی با شیب گذشته ادامه داشته باشد، به طوری که در مقایسه زمان کنونی با یک یا دو ماه پایانی سال گذشته انتظار می‌رود بازدهی مثبتی برای سرمایه‌گذارانی که در حال حاضر وارد بازار می‌شوند وجود داشته باشد.

او ادامه داد:‌ شرایط اقتصادی و وضعیت بورس به نحوی اصلاح شده که بخش عمده‌ای از هیجانات ناشی از برآوردهای خوش‌بینانه رشد قیمت سهام طی ۶ ماه دوم سال گذشته که انتظار سرمایه‌گذاران را به شدت بالا برده بود کاهش یافته و به درستی تعادل لازم از طریق اصلاحات قیمتی صورت گرفته است.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد:‌ بر این اساس با فرض عدم تغییر در روند مذاکرات هسته‌ای و عدم اتخاذ تصمیمات تاثیرگذار بر وضعیت اقتصادی، بررسی شرکت‌ها و صنایعی که دارای پتانسیل بلندمدت سرمایه‌گذاری هستند و به طور بنیادی توجیه دارند، موقعیت مناسبی برای تصمیم‌گیری و خرید سهام به وجود آورده است. مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک تات (در حال تبدیل به بانک آینده) افزود:‌ انتظار داریم روند شکل‌گیری قیمت در نهایت منجر به افزایش حجم معاملات و ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاران شود،‌ در غیر این صورت کماکان رکود نسبی در بازار وجود خواهد داشت.

وی که از تصویب لایحه صندوق تثبیت بازار به‌عنوان مساله‌ای نام می‌برد که نگرانی سهامداران درخصوص نقدشوندگی و حمایت از بازار را تا حدودی کاهش داد، عنوان کرد:‌ هرچند بودجه ریالی این صندوق و دستورالعمل اجرایی آن تاکنون مشخص نشده، اما انتظار بر این است که هیات امنای این صندوق که متشکل از ۵ مدیر عالی‌رتبه دولتی شامل رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد، معاون برنامه‌ریزی رئیس‌جمهور، رئیس سازمان بورس و رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی هستند، حتما دیدگاهی مغایر با پست دولتی خود داشته باشند و امور اجرایی و اداره این صندوق را به ترتیبی ساماندهی کنند که بیشترین اثربخشی را با حداکثر دیدگاه بخش خصوصی مبتنی بر اقتصاد آزاد داشته باشد.

وی که از ساماندهی عرضه و تقاضا به‌عنوان مهم‌ترین هدف تشکیل این صندوق نام می‌برد، ادامه داد:‌ مسلما در شرایط ویژه که عطش تقاضا وجود دارد صندوق مزبور از همین محل اقدام به عرضه سهام خواهد کرد، به نحوی که اثرات منفی بر نظام تقاضا ایجاد نکند.

وی با این حال ابراز امیدواری کرد که با کمک فکری تمامی دست‌اندرکاران بازار سرمایه و منابع مالی پیش‌بینی شده، بستری فراهم شود تا در سال ۹۴ بازدهی مناسبی که بین ۳۰ الی ۵۰‌درصد برآورد می‌شود، نصیب سهامداران و سرمایه‌گذاران شود.

سایه سنگین مذاکرات بر بورس تهران