همگرایی 87 درصدی صندوق‌ها با شاخص

گروه بورس - هدیه لطفی: همگام با نزول شاخص بورس از نیمه دی‌ماه سال گذشته، بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم با افت مواجه شد، به‌طوری‌که در این مدت تنها ۹ صندوق سرمایه‌گذاری موفق به کسب بازدهی مثبت و اعطای سود به سرمایه‌گذاران خود شدند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ‌دلیل ساختارشان مجموعه‌ای از سهام را در قالب یک سبد سهام متشکل مدیریت می‌کنند؛ با توجه به آنکه اداره این صندوق‌ها توسط یک مدیر حرفه‌ای انجام می‌شود، انتظار می‌رود صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمتر تحت‌تاثیر صعود یا نزول شاخص بورس قرار بگیرند اما تازه‌ترین اطلاعات نشان می‌دهد که عملکرد این صندوق‌ها در یک‌ سال گذشته همگام با نزول شاخص بورس با افت زیادی مواجه شده است. این موضوع بیانگر آن است که عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری وابستگی زیادی به شاخص بورس پیدا کرده است و در زمان صعود یا نزول شاخص بورس واکنش مشابه نشان می‌دهند.

از سوی دیگر با توجه به نقش این صندوق‌ها در بهبود مولفه‌های اصلی بازار سرمایه مانند کاهش ریسک، افزایش نقد‌شوندگی و... برخی از فعالان بازار سرمایه بر آن شدند تا پیشنهاد تشکیل صندوق سپاس را ارائه دهند، در واقع این صندوق از ابداعات جدید بازار سرمایه است که جذابیت‌‌های زیادی برای سهامداران داشته و می‌تواند برای سهامدارانی که ریسک‌پذیری پایینی دارند، موثر باشد.

صندوق سرمایه‌گذاری پاداش سهامداری توسعه یکم (سپاس)، به گونه‌ای طراحی شده که با صدور اختیار فروش تبعی برای واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق یاد شده با قیمت عرضه ۱۰هزار ریال و قیمت اعمال ۱۳ هزار ریال در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۵، بازده قابل قبول ۳۰درصدی را به سرمایه‌گذاران می‌پردازد.

این در حالی است که سرمایه‌گذاران برای بهره‌مندی از نرخ اعمال یاد شده ملزم به نگهداری واحدهای صندوق تا تاریخ اعمال هستند، به عبارتی این ابزار مشوق سرمایه‌گذارانی است که با افق میان‌مدت اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند و از این نظر تفاوت میان بازار سرمایه و بازار پول به وضوح تفکیک شده است.

تاثیر «سپاس» بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری

در این راستا سحر فرهمندی، رئیس اداره صندوق‌های سرمایه‌گذاری شرکت تامین سرمایه نوین، معتقد است که زمان آغاز به کار صندوق «سپاس» به دلیل شرایط نامساعد و اوضاع منفی اخیربازار سرمایه، چندان مناسب نبوده و در این شرایط نمی‌توان برآورد مناسبی از تاثیر این صندوق بر دیگر صندوق‌های فعال در بازار ارائه داد.

وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به این موضوع که بازدهی ۳۰ درصدی صندوق سپاس باعث ترغیب سرمایه‌گذاران به خرید واحدهای مزبور می‌شود، گفت: برآورد فعالان بازار این است که در شرایط کنونی بازدهی ۳۰ درصدی و قطعی صندوق سپاس در مقایسه با دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعم از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و با تضمین سود ۲۰ درصدی که به دنبال دارند از وضعیت مناسب‌تری برخوردارند و طبیعتا سرمایه‌گذاران انگیزه بیشتری برای ورود به این صندوق خواهند داشت و بالطبع به ابطال واحدهای صندوق‌های کنونی برای سرمایه‌گذاری در صندوق سپاس اقدام می‌کنند. فرهمندی در ادامه با اشاره به این موضوع که خریداران واحدهای صندوق سپاس بیشتر افراد حقوقی بوده‌اند، گفت: نمی‌توان آمار مشخصی از ابطالی‌های واحدهای فعال در شرکت برای خرید «سپاس» ارائه داد و در صورت افزایش حجم واحدهای سپاس، آمار دقیق تری منتشر خواهد شد.

رصد یک سال اخیر «صندوق ها»

عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری همگام با وضعیت نامطلوب بورس در یک سال اخیر چندان درخشان نبود، به‌طوری که در این مدت بیشتر صندوق‌های مزبور نه تنها نتوانستند ضررهای موجود در پرتفولیوی خود را جبران کنند، بلکه مراجعات سرمایه گذاران برای ابطال واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر شده و در نهایت در این مدت ۷۸ درصد از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری با زیان مواجه شدند. بررسی بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری طی یک سال اخیر حکایت از آن دارد که از مجموع ۶۸ صندوق مورد بررسی، ۵۹ صندوق با بازده نزولی و تنها ۹ صندوق با بازدهی مثبت همراه شده‌اند؛ در این دوره صندوق سرمایه‌گذاری زرین پارسیان با بهترین عملکرد نسبت به سایر صندوق‌ها با بازدهی مثبت ۱۷ درصدی همراه بوده و به‌عنوان برترین صندوق با اختلاف زیادی از دیگر صندوق‌ها قرار گرفت. صندوق بازارگردانی حکمت ایرانیان یکم با رشد ۵/۸ درصدی در رتبه دوم و صندوق‌های نوین نیک و فیروزه با بازدهی در محدوده ۳ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در این مدت صندوق‌های امین تدبیرگران فردا (ETF)، یکم آبان و بازارگردانی نوین پیشرو نیز بازدهی یک تا ۲ درصدی را به نمایش گذاشتند. دو صندوق میعاد ایرانیان و رشد سامان نیز هر چند با بازدهی کمتر از یک درصدی اما مثبت روبه‌رو‌ شدند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری حافظ، امین آوید، پویا، آشنای دی، سهم آشنا، ذوب آهن و بذر امید آفرین به همراه ۱۱ صندوق دیگر از جمله صندوق‌هایی بودند که با زیان کمتر از ۱۰ درصد روبه رو شدند؛ در این میان صندوق‌های صبا، عقیق و شاخصی کارآفرین از جمله صندوق‌هایی بودند که هرچند با ثبت زیان اما عملکردی بهتر از شاخص بورس داشتند؛ آمارها نشان می‌دهد که در یک سال گذشته ۴۶ صندوق سرمایه‌گذاری بازدهی کمتر از بازدهی بورس کسب کرده‌اند اما در میان آنها کمترین بازدهی متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری امید سهم با زیان ۲۵ درصد بوده است.

به این ترتیب طی یک سال گذشته که بورس تهران زیان ۱۹ درصدی را نصیب سهامداران خود کرده است، سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از این وضعیت بی‌نصیب نبوده و سرمایه‌گذاران ۳۱ صندوق سرمایه‌گذاری زیان بیشتری نسبت به بورس تهران کسب کرده و تا محدوده ۴۳ درصدی در نوسان بودند. به‌طوری‌که ضعیف‌ترین عملکرد را صندوق صنعت و معدن با ثبت زیان ۸/۴۳ درصدی به خود اختصاص داد.