«دنیای اقتصاد» فرصت مهم و نادر تقویت جایگاه صندوق‌های درآمد ثابت را بررسی می‌کند
خون رسانی از کانال پشتیبان بورس
اهمیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و لزوم رونق‌بخشی به این ابزار از مسائل مهم مورد تاکید فعالان بازار سرمایه بوده است. با توجه به ویژگی‌هایی چون کاهش ریسک و افزایش قدرت نقد‌شوندگی، این صندوق‌ها باید نهاد اصلی برای جذب سرمایه‌گذاران غیر‌حرفه‌ای باشند. با این حال بررسی‌ها حاکی از سهم اندک صندوق‌های سرمایه‌گذاری از بازار سرمایه است. شواهد نشان می‌دهد بازار اوراق بدهی یا اوراق با درآمد ثابت (fixed income) به شدت در بازار سرمایه ایران کوچک مانده است. در حالی که در ادبیات مالی روز، بیش از آنکه به توسعه بازار سهام پرداخته شود، اوراق با درآمد ثابت مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع دومین علت استقبال از این گونه اوراق در بازار سرمایه ایران همین نکته است.
آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر تعداد این صندوق‌ها حدود ۴۴ صندوق است. با این حال آمارهای قبلی «دنیای اقتصاد» نیز بیانگر این است که صندوق‌های اوراق بهادار با درآمد ثابت در سال گذشته، ۳۸ درصد بیش از بازار سهام بازدهی داشته‌اند. بررسی روند افزایش تعداد سرمایه‌گذاران صندوق‌های با درآمد ثابت نیز بیانگر افزایش قابل‌توجه سرمایه‌گذاران حقیقی در این صندوق‌ها است. در حالی که در سال ۹۰ تعداد سرمایه‌گذاران حقیقی این صندوق‌ها ۴۲ درصد کل سرمایه‌گذاران حقیقی صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تشکیل داده بود، در سال ۹۳ حدود ۸۷ درصد از سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در صندوق‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. رقمی که در تیرماه سال ۹۴ به ۹۱ درصد نیز رسیده است. به این ترتیب واقعیت‌های آماری موید این دیدگاهند که مخاطب کمتر ریسک‌پذیر با توجه به بازدهی منفی و ریسک بالای انواع دیگر صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت را برگزیده است. همان‌طور که در جدول زیر نیز نشان داده شده است میانگین بازدهی این صندوق‌ها در دوره‌های مختلف با رشد قابل توجهی همراه بوده، این در حالی است که میانگین روند شاخص در همین بازه‌ها با روند نزولی طی شده و این نشان از موفقیت این صندوق‌ها در چند سال اخیر دارد.
رشد این صندوق‌ها در یک سال اخیر شگفت‌آور است
دکتر ولی نادی قمی، مدیرعامل تامین سرمایه نوین در توضیح فعالیت این صندوق‌ها بیان کرد: معماری نظام مالی کشور به نحوی است که بانک‌ها و بازار پول نقش اساسی در تامین مالی رشد اقتصادی کشور دارند و بازار سرمایه به دلیل اینکه در ابتدای راه است؛ حجم درخور توجهی از تجهیز و تخصیص منابع را در اختیار ندارد. وی افزود: برای افزایش نقش بازار سرمایه در تجهیز و تخصیص منابع و نیز تشکیل سرمایه ثابت، باید رویکرد توسعه‌ای و پالایشی نسبت به ابزارها و نهادهای مالی داشت.به همین منظور به صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز باید از این دیدگاه نگریست. وی در ادامه و درخصوص چالش‌های این صندوق‌ها بیان کرد: با اینکه هدف صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک اعم از سهام و با درآمد ثابت در وهله اول هدایت سرمایه‌های مردمی به سمت بخش‌های مولد اقتصاد است اما متاسفانه در این خصوص سهم برجسته ای نداشته است. به نظر می‌رسد بخشی از این مشکل به نوپا بودن این نهادهای مالی و تجربه اندک کشور در این زمینه بر می گردد و بخش دیگر به دگرگون شدن هدف نهادهای مالی بسته به شرایط و نیاز فعالان اقتصادی مربوط است. به هر حال باید توجه داشت که عدم کارکرد صحیح ابزارها و نهادهای مالی اثرات بلندمدت و گاه غیرقابل جبرانی بر رشد اقتصادی کشور دارد. نادی همچنین بیان کرد: با فرض وفاداری به اهداف تشکیل صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک، موفقیت این نهادهای مالی در گرو گردآوری حجم کلانی از منابع مالی (سرمایه کلان) و دانش و مهارت کارکنان است.
مدیرعامل تامین سرمایه نوین درخصوص رشد این صندوق‌ها در یکسال اخیر گفت: درخصوص بزرگ شدن صندوق‌ها به نظر اتفاق شگفت آوری رخ داده است. در اوایل سال جاری حجم (سرمایه) صندوق بالغ بر ٧ هزار میلیارد تومان بود؛ در حالی که اکنون به ٣7 هزار میلیارد تومان رسیده است که این همه استقبال شاید با دگرگون شدن اهداف نهادهای مالی بی ارتباط نباشد. حجم منابع برخی صندوق‌ها حتی از منابع برخی بانک های کوچک بالاتر است. به‌نظرم اتفاق نادری است که نباید با بی‌سلیقگی این فرصت پیش روی بازار سرمایه را بر باد داد. نادی در ادامه افزود: مدیریت حرفه ای، تنوع بخشی سرمایه‌گذاری‌ها و مدیریت ریسک نقش موثری در مقبولیت و تداوم این ابزارها خواهد داشت. فرصت پیش‌روی بازار سرمایه فرصت کمک بیش از پیش به فرآیند تشکیل سرمایه است، موضوعی که محرک اصلی توسعه اقتصادی است. بنابراین در صورت استفاده صحیح از ابزارها و نهادهای مالی، رونق گرفتن کسب و کار صندوق های با درآمد ثابت نه تنها تهدیدی برای بازار سرمایه محسوب نمی‌شود، بلکه زمینه برای تامین مالی شرکت‌ها، پروژه‌ها، شهرداری‌ها و دولت را فراهم می کند و موجب آشنایی طیف وسیعی از مردم با ابزارهای مالی بازار سرمایه می شود. همچنین گسترش این صندوق‌ها باعث همکاری بیشتر بین نهادهای مالی بازار پول و بازار سرمایه می شود. بنابراین نه تنها نباید هراسی از تشکیل این صندوق‌ها داشت بلکه باید در آینده صندوق های بدون ریسک جدیدی نیز تعریف کرد. با این وجود تشکیل صندوق های اوراق قرضه(debt funds or bond funds) که در طیف مختلفی از اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می کنند از جمله این نهادها است که کمک قابل‌توجهی به تشکیل سرمایه و تنوع ابزارهای مالی می‌کند و می‌تواند در آینده نقش مهمی در اقتصاد کل کشور داشته باشد.
مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری
در همین خصوص مهدی طحانی؛ مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه درخصوص فعالیت این صندوق‌ها به «دنیای اقتصاد» گفت: اصولا هر ابزار یا نهاد مالی جدید که به بازار سرمایه معرفی و باعث شناساندن بیشتر این بازار به فعالان اقتصادی شود می‌تواند تاثیر مثبت داشته باشد. منابعی که در این صندوق‌ها جمع آوری شده اکثرا منابع سپرده گذاران بانک‌ها است که بانک‌ها برای صیانت از منافع سپرده‌گذاران خود ترجیح داده‌اند دارایی‌های آنها را در صندوقی که ساختار منعطف‌تری دارد مدیریت کنند. وی در توضیح عملکرد این صندوق‌ها و مزایای آنها گفت: این صندوق‌ها به دلیل نوع ساختارشان می‌توانند تا ۱۰درصد از منابع خود را در بازار سرمایه مدیریت کنند که خود این عامل در کنار تجمیع عوامل مثبت بنیادی اقتصاد می‌تواند به‌عنوان یک نیروی بالقوه باعث رونق بازار سرمایه شود. یکی دیگر از مزایای این صندوق‌ها کمک به بازار سرمایه در ایجاد بازار بدهی منسجم است. باید خاطر نشان کرد که کشور ما در این زمینه تازه در اول راه قرار دارد که ایجاد و راه‌اندازی و حمایت از این صندوق‌ها از جمله زیر ساخت‌های ایجاد بازار بدهی پویا است. وی در ادامه بیان کرد: مزیت دیگر این صندوق‌ها را می‌توان به ساماندهی بانک‌ها در مدیریت دارایی‌های مشتریانشان در بازار سرمایه دانست. به هر حال این صندوق‌ها به دلیل ارکان مختلفی که دارند و انواع نظارت‌هایی که می‌شوند نسبت به روش سنتی مدیریت دارایی‌ها می‌توانند بهتر عمل کنند و حداقل نکته مثبت آنها این است که معاملات در این صندوق‌ها به‌صورت شفاف صورت می‌گیرد. مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه درخصوص استقبال از این صندوق‌ها بیان کرد: دلیل اقبال به این صندوق‌ها نقش پررنگ بانک‌ها در اداره امور این صندوق‌ها است.
منابع گسترده‌ای از طریق بانک‌ها وارد صندوق‌ها می‌شوند و بانک‌ها می‌توانند از طریق این صندوق‌ها به مشتریان بزرگ خود سود بیشتری پرداخته و سرمایه‌های قابل توجهی را جذب کنند. عمده سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در بازار سرمایه در اوراق بدهی است و با توجه به جمع‌آوری سرمایه در ابعاد بالا بخش عمده اوراق بدهی در اختیار آنها است. از سوی دیگر ضمانت بانک‌ها و اعتبارشان فضای روانی بهتری برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها فراهم آورده است. وی در پایان بیان کرد: این صندوق‌ها سهم بازار سرمایه را در کیک اقتصاد بزرگ‌تر کرده‌اند که با ایجاد بازار بدهی منسجم می‌توان به آنها در آینده به‌عنوان یک نهاد تامین مالی‌کننده شخصیت مضاعف داد. بنابراین باید به راه‌اندازی انواع متنوع تری از این صندوق‌ها که در همه جای دنیا وجود دارند، مبادرت ورزید.
ارسال نظر