گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات نمایندگان دارالشورای ملی روز سه شنبه 23 اردیبهشت 1286شمسی بیشتر حول اغتشاشاتی بود که بیم فراگیر شدن آن در کشور می‌رفت و دلیل عمده آن مشکلات اقتصادی از قبیل نان و... و عدم اطلاع‌رسانی درباره تصمیمات عمده مجلس به مردم بود. خلاصه این گفت‌وگوها را در زیر می‌خوانید:
صدیق حضرت: امروز به واسطه مانع و عایقی که جهت حضور جناب رییس و نایبان ایشان عارض شده بود و دو ساعت وقت مجلس معطل ماند. بر ما معلوم شد که لازم است در تسهیل این‌گونه از امور فصلی بر فصول نظامنامه داخلی مجلس بیفزاییم.
رییس: چه ضرر دارد قراری در این باب بگذارید یک فصلی اضافه شود که در مواقع لزوم یک نفر انتخاب شود.
حاج سیدنصرالله: وقتی ‌که رییس و نایبان رییس حاضر نبودند، باید حضار یک نفر را به ریاست موقتی معین کنند. (در این موقع اسامی اعضای انجمن مالیه قرائت شد.)
آقا میرزا محمود خوانساری: حالا که اعضای انجمن مالیه معین شد باید این مطلب هم معین شود که در چه ساعت حاضر می‌شوند و کی اشتغال به کار خواهند یافت. وقت خیلی گذشته غرض این است این مرتبه مثل مذاکرات سابق بی‌نتیجه نماند. مطلب دیگر در نمره ۸۸ روزنامه مجلس اعلان از طرف کمپانی حمل و نقل راه قم و عراق درج شده بدانیم صاحب این کمپانی ایرانی است یا خارجه خوب است؟ اگر صلاح بدانید در این خصوص از وزارت فواید عامه تحقیق بخواهیم.
رییس: چه ضرر دارد نوشته شود.
حاج میرزا عبدالحسین: خوب است در رفع اغتشاش داخله از طرف مجلس توجهی مبذول گردد.
رییس: باید به وزارت داخله نوشته شود تا حاج محتشم‌السلطنه حاضر شوند و مذاکره شود.
معمارباشی: باید بدانیم همین وزارت داخله در زمان فوت شاه شهید ناصرالدین شاه در مدت چهار ماه که بدایت سلطنت بود و مقتضیات اغتشاش هم فراهم بود تمام مملکت را در کمال امنیت نگه داشت، حالا چه شده که از این اغتشاشات جلوگیری نمی‌کنند.
آقا میرزا محمود خوانساری: الحق وزارت داخله نهایت همراهی را کرده‌اند و متشکریم.
وکیل‌التجار: حالا که در خصوص امنیت شهر گفت‌وگو می‌شود خوب است در خصوص امنیت کلیه ولایات توجه بشود، همه جا مغشوش است؛ اغلب ولایات از نرسیدن نظامنامه اساسی و ایالتی تشکی کردند و ما تمام را تاحال به وعده گذرانده‌ایم، خوب است یکی دو روز همت کنید نظامنامه انجمن‌های ایالتی را به صحه رسانیده، ارسال دارید که موجبات آسایش آنها هم فراهم شود. دیگر اینکه همین اندازه که سواد نظامنامه اساسی از لحاظ حجج اسلامیه گذشته است اجازه فرمایید به مجلس بیاید قرائت شود، متمم آن هم که تمام شد به تدریج به مجلس بیاورند تا ختم شود.
آقا سید محمدتقی: همه می‌دانید سواد نظامنامه اساسی محل توجه است، باید مدت‌ها امور یک مملکتی طبق آن مجری باشد چنین نظامنامه را باید به دقت و تحقیق ملاحظه کنند تا بعدها دچار اشکالی نشویم، این است که هر فصل آن را در چند مجلس مذاکره می‌کنند و به‌تدریج می‌گذرند، همه روزه هم حجج اسلامیه حضور دارند و مشغولند.
رییس: اغتشاش عمل نان گویا اهمیت پیدا کرده؛ اینک لایحه از طرف اصناف به مجلس مقدس رسیده است خوب است قرائت شود (قرائت نمودند قریب به این مضمون بود:) آنچه تحقیق نمودیم اغتشاش عمل نان راجع به خبازها است، استدعای ما آن است که مقرر فرمایید دکاکین خبازی به اصناف داده شود ما خودمان از کمپانی گندم گرفته و در کمال رفاهیت نان شهر را می‌رسانیم.
رییس‌التجار: قرار شد محتشم‌السلطنه به مجلس بیاید و بعضی گفت‌وگوها بشود.
آقا سیدحسین: اعضای کمیسیون باید به انتخاب اعضای مجلس باشد، نه اینکه هر که را خواستند بدون استحضار وکلا انتخاب کنند.
آقا سید محمد تقی: خوب است رییس اذن بدهند از برای هر یک از وزارتخانه‌ها از طرف مجلس اعضایی انتخاب بشوند که در هر موقع حاجت به انعقاد کمیسیون بیفتد، بدون تاخیر منعقد شود.
وثوق‌الدوله: سابقا در خصوص انتخاب کمیسیون از جهت مذاکره با وزرا مذاکره شد و گویا اغلب وکلا تصویب نکردند.
سیدالحکما: صدیق حضرت گفتند یک قاعده هست در خارجه که یازده کمیسیون ترتیب داده‌اند از جهت پانزده اداره که هر وقت لازم شد آن اداره با آن کمیسیون مذاکره نماید. حالا خوب است ما هم در مقابل هشت وزارتخانه هشت کمیسیون تشکیل بدهیم که هر وقت لازم شد آن وزارتخانه با آن کمیسیون مذاکره نماید.
حاج میرزا آقا: اغلب از اغتشاش اوضاع آذربایجان خبر دارید و می‌دانید فعلا مدتی است دست از کار کشیده‌اند که تا تمام مقاصد ما انجام نپذیرد، مشغول به کار نخواهیم شد، عجاله خوف آن می‌رود که این اغتشاش به همه جا سرایت کند.
وکیل‌الرعایا: آیا ما مردم تازه به‌دنیا آمده‌ایم یا پیش از این هم در دنیا بودیم! ما مردمی هستیم که درروز هشت، نه ساعت کار می‌کردیم، حالا چه ضرر دارد که وقت را توسعه بدهیم و همگی اتفاق کنیم به هر اندازه محتاج به وقت باشد مضایقه نکنیم تا این کارها تمام شود.
حسام‌الاسلام: خوب است از آن کارهایی که تمام شده نتیجه بگیرید، بعد به کار دیگر مشغول شوید. نظامنامه ایالتی تمام شد‌، نظامنامه بلدیه هم تمام شد. چرا جوابش نمی‌رسد؟ مساله تیولات به کجا انجامید؟ اینها مطالبی است که در مجلس تمام شده.
آقامیرزامحمود: نظامنامه بلدی هنوز نرفته است. در نظامنامه ایالتی لابد آنها هم باید دقتی بکنند، پریروز معاون وزارت داخله گفتند مشغول قرائت هستند.
وکیل‌التجار: برای کارهای مهم ازده روز الی یکماه بیشتر وقت می‌خواهد، بعضی کارها مهم هست.
وثوق‌الدوله: در باب نظامنامه ایالتی از محتشم‌السلطنه پرسیدم گفتند، اگر این انقلاب نبود تا حال فرستاده شده بود. فعلا حواس وزرا مشغول رفع این انقلابات است؛ معهذا همین چند روزه فرستاده می‌شود و درباب مالیه همین کمیسیون فوق‌العاده که فعلا تشکیل شده در همین خصوص مذاکره می‌شود، لابد نتیجه آن به مجلس خواهد رسید. مساله تیولات هم وزیر مالیه به‌جهت اجرای همان مسائل آمده‌اند، فعلا مشغول مذاکره هستند.
وکیل‌التجار: در باب تیولات هیچ اطلاعی نرسیده، وزیر مالیه گفتند رسما چیزی نوشته شود؛ نوشته شد، ولی هنوز خبری نرسیده (در این موقع مذاکرات زیاد از وضع اغتشاش شهر شد، علت را بعضی نرسیدن حقوق عمله‌جات نظمیه و افراد عسکری که در پایتخت هستند، اظهار نمودند، بالاخره قرار شد تنظیم شهر از وزارت داخله خواسته شود.)