ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، درحال‌حاضر به‌طور کامل درگیر دو مساله هسته‌ای است؛ یکی توافق هسته‌ای ایران که آن را «خجالت‌آور» می‌خواند و دیگری برنامه هسته‌ای کره‌شمالی که برای اولین بار طی دهه‌ها، پنتاگون را وادار به فکر کردن درباره از سرگیری جنگ با کره کرده است. با اینکه ماهیت این دو با یکدیگر متفاوت است، اما کاملا به یکدیگر وابسته هستند.

وندی شرمن، مذاکره‌کننده اصلی این توافق‌نامه اظهار کرد: «اگر رئیس‌جمهور در صورت پایبند بودن ایران به توافق‌نامه، از آن عقب‌نشینی کند، باعث خواهد شد راه‌های دیپلماتیک برای مذاکره با کره‌شمالی بسته شود چراکه در آن صورت اعتبار آمریکا از دست خواهد رفت.»

اما موافقان ترامپ دیدگاه دیگری در این خصوص دارند. از نظر آنها، درسی که کره‌شمالی از برجام می‌گیرد این است که احساس می‌کند می‌تواند آمریکا را به هر سو که خواست هدایت کند. آنها مدعی هستند که معامله ایران راه حلی دائمی برای مساله هسته‌ای ایران نیست، بلکه تنها یک دفع‌الوقت موقتی است. براساس این توافق‌نامه، پس از ۱۵ سال حتی اگر الزامات بازرسی همچنان ادامه یابد، بسیاری از محدودیت‌های تولید مواد هسته‌ای برداشته خواهد شد.

تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، در جلسه‌ای میان تمامی طرفین امضای برجام، از جمله همتایش، محمدجواد ظریف، فرصت داشت این استدلال‌ها را مطرح کند. آقای ظریف در گذشته با جان کری، وزیر امورخارجه اسبق دولت که مذاکره‌کننده این قرارداد بود، مکاتبات بسیاری از طریق ایمیل داشت.

ظریف طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که او و تیلرسون، هرگز با یکدیگر سخن نگفته‌اند. او همچنین در توئیتی، نظر خود را نسبت به سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیان کرد. وی نوشت: «سخنرانی سخیف و نفرت‌آلود ترامپ متعلق به قرون وسطی است، نه قرن ۲۱ و سازمان ملل متحد درخور پاسخ نیست.»

چین و روسیه گفته‌اند که علاقه‌ای به مذاکره دوباره ندارند. بریتانیا و فرانسه گفته‌اند که مایل هستند برای اضافه کردن متمم‌هایی به این توافق‌نامه، با ایران مذاکره کنند، اما ایران این درخواست را رد کرده است. کاخ سفید نیز هرگز اعلام نکرده است که در صورت رضایت ایران به مذاکره دوباره، چه امتیازی به ایران خواهد داد.

واضح است اگر تیلرسون موفق شود توافق مشابهی با کره‌شمالی امضا کند، دستاورد بزرگی برای وی محسوب خواهد شد. اما چنین قراردادی برخلاف قرارداد ایران تنها می‌تواند کره‌شمالی را به سطح کنونی تسلیحات در اختیار داشته محدود کند که ترامپ و مک مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا آن را غیرقابل قبول خوانده و رد کرده‌اند. برخی متخصصان احتمال می‌دهند، شاید کره توانایی‌های بیشتری نسبت به آنچه می‌دانیم، داشته باشد.

طی چند ماه آینده، ترامپ باید تصمیم بگیرد که آیا واقعا پیشنهاد چندین باره او مبنی بر جنگ با کره برای خلع سلاح این کشور، ارزش خطر کردن دارد یا خیر. بنابراین، درحالی‌که تیلرسون اروپایی‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد تا محدودیت‌هایی علیه ایران وضع کنند، ترامپ و استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، با فشار آوردن بر چین، در تلاش برای قطع منابع نفت و گاز پیونگ‌یانگ و تحریم برخی بانک‌های چینی هستند.

اما تعداد افرادی که معتقدند وارد آوردن فشار، سیستم موثری است، اندک است. بنابراین گزینه دومی نیز در نظر گرفته شده است که به نقل از دنیل راسل، معاون اول سابق وزیر امور خارجه در امور آسیا، اقدامی شدید، کوچک و هشداردهنده خواهد بود که تصور کیم جونگ اون را نسبت به تمایل ایالات‌متحده نسبت به اعمال فشار، تغییر خواهد داد.

دقیقا مشخص نیست این اقدام هشداردهنده چه خواهد بود. در داخل پنتاگون، مقامات نظامی می‌گویند که آنها گزینه‌های مختلفی در نظر دارند که بنابه گفته جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، مادامی که موشک‌ها بدون برخورد به هرگونه هدف، به داخل دریا پرتاب شوند، آمریکا از اعمال آنها خودداری خواهد کرد.

متیس که قبلا گفته بود جنگ با کره‌شمالی «ابعاد فاجعه باری به همراه خواهد داشت»، اکنون اذعان می‌کند که گزینه‌های نظامی به‌عنوان مانعی برای حملات تلافی‌جویانه سئول خواهد شد. وی در این خصوص جزئیات بیشتری ارائه نکرده است. پایتخت کره‌جنوبی تنها در ۵۶ کیلومتری منطقه‌ای که دو کشور را از یکدیگر جدا می‌کند، قرار گرفته است.

منبع: نیویورک‌تایمز- دیپلماسی ایرانی