یو کیا آمانو از توافق برای برگزاری دور چهارم مذاکرات خبر داد
مذاکره ایران و آژانس؛ ۱۹ خرداد در وین
دنیای اقتصاد- در آستانه برگزاری مذاکرات ایران و ۱+۵ در مسکو، نمایندگان ایران و آژانس اتمی روز جمعه ۱۹ خردادماه سال‌جاری در وین گفت‌و‌گوهای پیشین خود را از سر خواهند گرفت. این خبر را دیروز یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی اتمی در نشست شورای حکام اعلام کرد. به این ترتیب، بار دیگر مذاکره ایران و آژانس پیش از برگزاری مذاکره میان ایران و ۱+۵ برگزار خواهد شد. چه آنکه پیش از این، نمایندگان ایران و آژانس در ۲۵ اردیبهشت ماه سال‌جاری - پیش از مذاکرات بغداد- در وین با یکدیگر به گفتوگو نشستند. البته آغاز دور تازه مذاکرات ایران و آژانس از بهمن ماه ۱۳۹۰ در تهران کلید خورد و نمایندگان آژانس در اسفند ماه نیز برای دومین بار به تهران آمدند.
در تازه‌ترین رویداد، اما آمانو با بیان اینکه ایران و آژانس درباره امضای سندی با رویکرد ساختاری توافق کرده‌اند، اظهار کرد: اختلافات باقیمانده میان ایران و آژانس مانعی برای رسیدن به توافق نخواهد بود.
به گزارش ایسنا، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیروز در برابر اعضای شورای حکام گفت: در راستای تشدید گفتوگو با ایران به درخواست شورا، من در تاریخ ۲۱ مه ۲۰۱۲ (اول خردادماه ۱۳۹۱) دو روز مانده به برگزاری مذاکرات بغداد) نشست‌هایی با مقامات عالی‌رتبه در تهران درباره برخی مسائل مورد علاقه دو طرف از جمله شفاف‌سازی مسائل مربوط به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران داشتیم.
او ادامه داد: در این نشست‌ها، ایران و آژانس تصمیم گرفتند درباره سندی درباره یک رویکرد ساختاری توافق کنند.
آمانو افزود: به من اطمینان داده شد که به توافق درباره این رویکرد ساختاری شتاب بخشیده خواهد شد و اختلافات باقیمانده میان ایران و آژانس مانعی برای رسیدن به توافق نخواهد بود.
بر اساس گزارش دبیرخانه آژانس، وی همچنین گفت: تمایل دارم به شورا اطلاع دهم که نشستی میان ایران و آژانس برای تاریخ هشتم ژوئن (۱۹ خرداد) در وین برنامه‌ریزی شده است. من از ایران دعوت کردم در اسرع وقت این سند رویکرد ساختاری را امضا و اجرا کند و دسترسی فوری به سایت پارچین را فراهم کند.
مدیرکل آژانس افزود: آژانس همچنان به راستی‌آزمایی نبود انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده توسط ایران تحت توافق پادمان ادامه میدهد.
او ادعا کرد: در هر حال ایران همکاری لازم را ارائه نمی‌دهد تا اینکه آژانس بتواند اطمینان موثقی درباره نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه کند و بنابراین نتیجه‌گیری کند که همه مواد هسته‌ای در ایران برای فعالیت‌های صلح‌آمیز استفاده می‌شود.
آمانو گفت: از ایران می‌خواهم گام‌هایی را در جهت اجرای کامل تعهدات مربوطه‌اش در راستای ایجاد اعتماد بینالمللی به ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای‌اش بردارد.
توافق قریب‌الوقوع ایران و آژانس
به نظر می‌رسد، اظهارات تازه آمانو درباره «امضای سندی با رویکرد ساختاری» مربوط به همان خبری است که وی یک روز پس از مذاکرات خود در تهران با سه مقام ارشد ایرانی، در فرودگاه وین به خبرنگاران گفت.
آمانو در تاریخ دوم خردادماه سال‌جاری پس از بازگشت از تهران در فرودگاه وین گفته بود: تصمیمی برای رسیدن به یک توافق درباره رویکردی ساختاری توسط من و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اتخاذ شد و این توافق‌نامه خیلی زود امضا خواهد شد. مدیرکل آژانس این توافق را «تحولی مهم» خوانده و افزوده بود که مساله دسترسی به سایت نظامی پارچین هم بخشی از توافق یاد شده خواهد بود. اظهارات آمانو یک روز قبل از مذاکرات تهران با گروه ۱+۵ در بغداد مطرح شده بود. مذاکراتی که با حضور سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاترین‌اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایتخت عراق برگزار شد. این مذاکرات اگر چه به نتیجه ملموسی دست نیافت، اما طی آن قرار شد تا در روزهای ۲۹ و ۳۰ خردادماه سال‌جاری نمایندگان ایران و ۱+۵ ( آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان) باردیگر در مسکو به گفتوگو بنشینند. از همین رو، ناظران اظهارات آمانو را تلاش برای دستیابی به توافق با ایران پیش از برگزاری این مذاکرات ارزیابی کرده‌اند.
دلیل مذاکرات ایران و آژانس
در پی انتشار ضمیمه جنجالی گزارش پاییزه آمانو درباره برنامه هسته‌ای ایران (آبان‌ماه ۱۳۹۰) که در آن از ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی شده بود، ایران باردیگر در چارچوب شفاف سازی برنامه‌های خود آمادگی خود را برای انجام مذاکرات دوباره با بازرسان آژانس اعلام کرد. چه آنکه ایران در سال ۲۰۰۷ بر اساس مدالیته توافق شده میان تهران و آژانس به تمام پرسش‌های مربوط به مطالعات ادعایی آژانس اتمی پاسخ گفته بود و از همین رو باید پرونده اتمی ایران به روال عادی خود باز می‌گشت، اما نه تنها چنین نشد که قطعنامه‌های جدیدی در شورای امنیت سازمان ملل علیه کشورمان به تصویب رسید.
بر خلاف این رویه، علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه‌های پایانی سال گذشته گفت: ایران در نامه‌ای رسمی آمادگی خود را برای انجام مذاکرات مجدد با آژانس با هدف تبیین و توافق بر سر یک چارچوب و مدالیته برای حل و فصل موضوعات و پاسخ به سوالات بر مبنای معیارها و ضوابط مورد توافق در چارچوب یک مدالیته اعلام کرده است.
وی اظهار کرد: تصمیم ایران برای برگزاری دور دیگری از مذاکرات با آژانس، نشانگر روح همکاری با این نهاد بینالمللی و عزم سیاسی ایران برای حل و فصل و رفع ابهامات است.
مذاکره از تهران تا وین
نخستین مذاکره ایران و آژانس در جریان سفر ۹ بهمن ماه ۱۳۹۰ هیات مقامات بلند پایه آژانس به سرپرستی هرمان ناکارتس به تهران انجام شد. این هیات بار دیگر در روز اول اسفند ماه ۱۳۹۰ وارد تهران شدند، تا مذاکرات دور اول را پی بگیرند. ناکارتس پیش از آغاز دور دوم مذاکرات در فرودگاه وین به خبرنگاران گفته بود: این بار هم با حسی از خوش بینی به نتیجه مذاکرات و سازنده بودن به تهران قدم می گذارم. با وجود این، آژانس اتمی با صدور بیانیه‌ای دومین دور مذاکرات میان هیات کارشناسان آژانس اتمی و مقامات ایران در تهران را «بی نتیجه» توصیف کرد.
ناکارتس پس از بازگشت از تهران در فرودگاه وین گفته بود که در این سفر اجازه دسترسی به سایت نظامی پارچین را دریافت نکرده‌‌ایم. این در حالی بود که مقامات ایران از ابتدا اعلام کرده بودند در این سفر، برنامه‌ای برای بازدید هیات آژانس از تاسیسات ایران تنظیم نشده است.
با فاصله اندکی از پایان دور دوم مذاکرات ایران و آژانس، آمانو در تاریخ ۵ اسفند ماه ۱۳۹۰ در گزارش فصلی خود درباره برنامه هسته‌ای ایران با اعلام اینکه هیچ انحرافی در مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام شده ایران مشاهده نمی‌شود، مدعی شده بود که «نگرانی‌هایی جدی» در رابطه با آنچه «ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران» خواند، وجود دارد.
اظهارات آمانو درباره پارچین به مفاد انتشار یافته در آخرین گزارش اتمی وی درباره ایران محدود نشد و او در اواسط اسفندماه سال گذشته در اظهاراتی جدید مدعی شد که در سایت پارچین فعالیت‌های نامشخصی در حال انجام است و احتمال پاکسازی این سایت نظامی وجود دارد. مقامات ایران، اما این ادعا را به شدت رد کردند.
با وجود این، بار دیگر خبرگزاری رویترز در روزهای پایانی هفته گذشته در گزارشی از وین به نقل از دیپلمات‌های حاضر در جلسه توجیهی مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادعا کرد که بازرسان هسته‌ای سازمان ملل تصاویر ماهواره‌ای جدیدی را نمایش داده‌اند که نشان میدهد تعدادی از ساختمان‌های کوچک سایت نظامی پارچین برچیده شده‌اند و برخی فعالیت‌های پاکسازی دیگری در این سایت انجام شده است. خبرگزاری رویترز همچنین به نقل از یک دیپلمات غربی ادعای اخیر را تقویت کننده ظن غرب به انجام «پاکسازی» در پارچین پیش از دادن اجازه بازرسی به بازرسان آژانس خواند.
علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس، اما این اتهامات را تکذیب کرد و بعد از برگزاری جلسه توجیهی به خبرنگاران گفت: «این نوع جار و جنجال و اتهامات بی‌پایه و اساس است.»
ارسال نظر