مترجم: حسین راستگو

منبع: اکونومیست

سرمایه‌گذاران خارجی هنوز از سهام بنگاه‌های ژاپنی حمایت می‌کنند سرمایه‌گذاران خارجی هراسی از زلزله و سونامی مارس گذشته در ژاپن به دل راه نداده‌اند و ایمان‌شان را به اقتصاد این کشور حفظ کرده‌اند. هفت ماه است که به طور خالص، خریدار سهام بنگاه‌های ژاپنی هستند - طولانی‌ترین مدت از دهه ۱۹۸۰ به این سو که ثبت رکورد‌ها آغاز شد - و نزدیک به ۶۰ میلیارد دلار از سهام بنگاه‌های این کشور را خریده‌اند؛ در حالی که سرمایه‌گذاران نهادی داخلی به طور خالص در حدود ۲۵ میلیارد دلار را به فروش رسانده‌اند. این خرید‌ها بازاری را سر پا نگه داشته‌اند که ارزشش بلا‌فاصله بعد از فاجعه اخیر یک‌پنجم کاهش یافته بود.

این دور تازه از دلبستگی خارجی‌ها، با دوره‌های پیشین و به ویژه با سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۵ که سرمایه‌های خارجی تقاضای بی‌سابقه‌ای را پدید آوردند، فرق می‌کند. جریان سرمایه‌گذاری بیش از آنکه بزرگ بوده باشد، پایدار بوده است. این سرمایه‌گذاری‌ها به جای آنکه فرا‌گیر باشند و در همه حوزه‌ها انجام گیرند، بخش‌هایی خاص مانند دستگاه‌های تراش، ابزار‌های ساخت‌و‌ساز و قطعات الکترونیکی را هدف گرفته‌اند. همچنین گفته می‌شود که این پول متعلق به نهاد‌های بزرگی است که برای پا گذاشتن به اقتصاد یک کشور احتیاط می‌کنند و پیش از آنکه بخواهند از آن بیرون روند، برد‌باری زیادی به خرج می‌دهند. ژاپن همچنین از سرمایه‌هایی بهره‌مند شده که امسال از کشور‌های خاور‌میانه و شمال آفریقا بیرون کشیده شده‌اند. معامله‌گران می‌گویند که ممکن است سرمایه‌گذاران اهل چین و دیگر کشور‌های آسیایی از طریق واسطه‌ها دست به خرید از بازار‌های ژاپن بزنند. مدیر دارایی یک شرکت ژاپنی می‌گوید که در ماه جاری، نام‌های تازه‌ای در لیست خرید سهام شرکت‌ها نمایان خواهد شد و مجمع سهامداران را به شگفتی وا‌خواهد داشت.

علت جذب خریداران خارجی به بازار سهام ژاپن این است که قیمت سهام در این کشور نسبت به بازار‌های دیگر اندک است. مدیر اجرایی یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌گوید: «سرمایه‌گذاران دارند ارزش می‌خرند». مارک موبیوس، یکی از سرمایه‌گذاران بازار‌های نو‌ظهور در شرکت هلدینگ فرانکلین تمپلتون می‌گوید که امروز یکی از بهترین زمان‌ها از سال‌ها پیش تا به حال برای خرید سهام بنگاه‌های ژاپنی است؛ چون نسبت قیمت به باز‌دهی آنها به طور نسبی اندک است.

تاثیر بلا‌فاصله سونامی و فاجعه هسته‌ای بر اقتصاد ژاپن که در سه‌ماهه نخست پس از این حوادث با نرخ سالانه ۷/۳ در‌صدی افت کرد، نتوانست سرمایه‌گذاران خارجی را هراسان کند. آنها به جان گرفتن دوباره رشد در نیمه دوم سال‌جاری به خاطر مخارج باز‌سازی دل بسته‌اند. بسیاری از این سرمایه‌گذاران افزایش سود شرکت‌ها در اثر بالا‌تر رفتن صادرات را انتظار می‌کشند.

شاید ثابت شود که سرمایه‌گذاران بیش از حد امید‌وار بوده‌اند. پیش از این نا‌امیدی‌های فراوانی وجود داشته است. یکی از دلایل اینکه اکنون قیمت‌ها در بازار توکیو در سطحی اندک قرار دارد، این است که طی سال‌های طولانی عملکردی تا این اندازه ضعیف را از خود به جا گذاشته است. همچنین بعد از وقوع فاجعه هسته‌ای، سرمایه‌گذاران خارجی حرکت نا‌درستی را در خرید سهام تپکو (اپراتور بخت‌برگشته نیرو‌گاه فوکوشیما که ارزش سهامش از مارس گذشته تا به حال ۹۰ در‌صد کاهش یافته است) انجام دادند. افزون بر اینها ممکن است مشکلات فراوانی در اقتصاد و بودجه عمومی پیش آید. لایحه پاکسازی نگرانی‌های تازه‌ای را درباره توانایی دولت برای پرداخت هزینه این لایحه و در عین حال، کنترل دیون بزرگ عمومی کشور پدید آورده است. در روز‌های اخیر دو بنگاه رتبه‌بندی اعتبار مودیز و فیچ هشدار داده‌اند که ممکن است رتبه دیون ژاپن تنزل یابد. اندکی پس از زلزله، سونامی و بحران هسته‌ای، بسیاری از خارجی‌ها (که در زبان ژاپنی گایجین نامیده می‌شوند)، از این کشور گریختند. ژاپنی‌ها که به آنها توهین شده بود، این افراد را با واژه فلایجین (خارجی‌هایی که بی‌درنگ فرار کردند) به سخره گرفتند. حتی آتسوشی سایتو، رییس بورس توکیو هم آنها را بسیار تحقیر کرد؛ اما شاید اکنون باید این سرمایه‌گذاران خارجی را به این خاطر که چرخ‌های بهبود بازار را روان کرده‌اند، تحسین کرد. آیا زمان آن رسیده که دوباره نام‌شان را به بایجین (خارجی‌های خریدار) تغییر دهیم؟