منوچهر متکی درباره جلسه مشترک منافقین با نمایندگان پارلمان اردن
مناقشه درباره سیاستهای منطقه‌ای وزارت خارجه
دنیای اقتصاد - مرجان توحیدی: عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور در بحث تحرکات گروهک رجوی در کشورهای همسایه ایران و همکاری برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس چون ایران با اعضای این سازمان موضوع سوال مصطفی کواکبیان، نماینده سمنان و عضو فراکسیون اقلیت از منوچهر متکی وزیر خارجه بود که دیروز در صحن علنی مجلس مطرح شد و البته اظهارات متکی نتوانست این نماینده مجلس را قانع کند و به یک مناقشه کلامی درباره سیاستهای خاورمیانه‌ای وزارت خارجه در حوزه عراق و اردن تبدیل شد. هرچند این سوال به گفته کواکبیان از حدود پنج ماه قبل مطرح شده بود و در پی تذکرات متعدد کواکبیان نسبت به این موضوع وزیر امور خارجه بالاخره روز گذشته به بهارستان آمد.
اگرچه دفاعیات وی از اقدامات دستگاه دیپلماسی کشور و اثرگذار بودن آن جملاتی نبود که بتواند کواکبیان را قانع کند، روی سوال این نماینده هم به عملکرد و سیاست دستگاه دیپلماسی در ارتباط با کشورهایی بود که با اعضای گروهک منافقین مراوده داشته و حتی به دعوت آنها در جلساتشان شرکت میکنند، در حالی که به گفته کواکبیان ایران موضع قاطعی را در برابر این کشورهای همسایه اتخاذ نمیکند. چه بنا به روایت کواکبیان و متکی دوازده نفر از نمایندگان مجلس اردن به دعوت گروهک رجوی در نشستی در انگلیس حضور یافته و در پایان هم بیانیه‌ای را علیه ایران صادر میکنند. علاوه‌بر اینکه این کشور به محل آمد‌و‌شد منافقین از عراق به این کشور تبدیل شده است. در کنار پذیرش اعضای سازمان مزبور در کشور اردن، پایگاه اشرف در عراق نیز یکی از اماکنی است که پس از سقوط صدام منافقین را در خود جای داده است و به‌رغم ایجاد روابط جدید دیپلماتیک بین ایران و عراق، سفر مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور و نیز وعده عراقی‌ها برای حذف این پادگان از عراق هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است.
انتقاد کواکبیان از نحوه برخورد ایران با اردن اگرچه یک روی ماجرا بود، اما بحث اصلی انتقاد از نحوه به‌کارگیری ابزار دیپلماتیک در برابر گروهک رجوی و کشورهایی بود که با این گروه ارتباط دارند. چه برخورد ایران با این کشورها یا بیانیه‌های مبنی‌بر حذف این گروهک از لیست گروه‌های تروریستی که برخی از کشورها چون انگلیس نیز آن را پذیرفته‌اند، به محکوم کردن و تذکر دادن محدود شده است.
حتی نمایندگان مجلس هفتم هم پس از پذیرش حضور نمایندگان مجلس عوام انگلیس در ایران و پس از ماجرای حذف گروهک منافقین از لیست گروه‌های تروریستی توسط این کشور نارضایتی از این اقدام را به نمایندگان مجلس این کشور ابلاغ میکنند و در عوض نمایندگان هم تاکید میکنند که این اقدام توسط دولت انگلیس صورت گرفته است، مشابه اظهاراتی که اردنی‌ها به ایران داده‌اند مبنی بر این که اقدامات نمایندگان مجلس اردن شخصی بوده و دولت این کشور این گروه را به رسمیت نمی‌شناسد.
با این حال برخی نمایندگان مجلس ایران و چندتن از اعضای کمیسیون امنیت ملی در نظر دارند در پاسخ به این سفر هیات پارلمانی انگلیس و بنا به خواست وزارت امور خارجه به این کشور سفر کنند تا هم فضای سیاسی طرفین تلطیف شود و البته باز هم نارضایتی ایران از این اقدام انگلیس به گوش نمایندگانی برسد که معتقدند دولت انگلیس مسوول این وضعیت بوده نه مجلس آن. و در پی تشکیل جلسهای از سوی منافقین باز هم در انگلیس و با حضور نمایندگان مجلس اردن در آن یک حرکت دیگری است که به گفته کواکبیان جایگاه دیپلماسی کشور در آن و برای برخورد با اردن که یک کشور کوچک است روشن نیست؛ هر چند منوچهر متکی در پاسخ بر شمردن اقدامات ایران، نوشتن چند مقاله علیه این مساله در مطبوعات اردن و عدم حضور مجدد نایب رییس مجلس اردن که رابط منافقین با نمایندگان مجلس این کشور در انتخابات هیات رییسه مجلس اردن را اثرات برخورد دستگاه دیپلماسی کشور در ارتباط با این موضوع برشمرد. با این حال کواکبیان از این اظهارات قانع نشد و معتقد بود که اگر دستگاه دیپلماسی کشور قدرتمندتر عمل می‌کرد، نمایندگان اردن هرگز چنین اجازهای به خود نمیدادند.
سوال کواکبیان
کواکبیان در مقدمه سوال خود با بیان اینکه ایدئولوژی‌گرایی نقش ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران داشته است و این مساله همواره مطرح بوده که این ایدئولوژی‌گرایی باید با منافع ملی کشور هم‌راستا باشد، گفت: بنابراین اقتدار قدرت و نظام باید در خاورمیانه و منطقه حفظ شود. کواکبیان سپس ادامه داد: سوالی که ۵ ماه از آن گذشته است این بود که دوازده نفر از نمایندگان مجلس اردن همراه نایب رییس این مجلس در یک جلسهای در انگلیس که مربوط به منافقین بود، شرکت کردند و در آنجا نطق کرده و بیانیه صادر کردند، دیپلماسی کشور ما کجا است؟نماینده سمنان خاطرنشان کرد: آیا ما نمی‌‌‌‌‌توانستیم طوری با کشور اردن که کشوری کوچک است رابطه برقرار کنیم که آنها نروند به انگلیس و علیه ما بیانیه صادر کنند.
رابطه کواکبیان با بیان اینکه ایدئولوژی که ما در عرصه روابط خارجی داشتیم کجا است؟ گفت: عراق و اردن به شدت علیه ما کار میکنند و گفته می‌‌‌‌‌شود حتی بعد از رفاقت ما با نوری مالکی هنوز اردوگاه اشرف در عراق مستقر هستند.وی افزود: ما که مدعی مدیریت جهان هستیم نمی‌‌‌‌‌توانیم کشور کوچکی مثل اردن را سر جای خود بنشانیم تا روابط خوبی با نظام جمهوری اسلامی‌‌‌‌‌داشته باشند.
نادرستی اقدام اردنی‌ها در افکار عمومی این کشور روشن شد
منوچهر متکی در پاسخ به سوال نماینده سمنان اظهار کرد: سیاستهای اردن و اقدامی که از سوی برخی از نمایندگان مجلس اردن برای شرکت در یک جلسه گروهک منافقین در انگلیس صورت گرفته و اقدامات دستگاه دیپلماسی کشور در کلیت مناسبات با اردن را به استحضار می‌‌‌‌‌رسانم.
وی افزود: سابقه عملکرد دولت اردن را ما در دوران جنگ تحمیلی رژیم سابق عراق علیه کشورمان و در دوران حکومت ملک حسین در اردن شاهد بودیم. حضور وی در کنار صدام علیه ملت ما همواره به عنوان یکی از برخوردهای جدی دولت و دستگاه دیپلماسی کشور در برخورد با اردن بود.
وزیر امور خارجه گفت: مناسبات اردن بعد از جنگ در سطح دوستی تا حدودی تغییر کرد، اما در دو سطح دیگر کماکان برخوردهای نامناسب نسبت به ایران وجود داشته است.
وی با بیان اینکه یکی از موارد همین سوال مورد اشاره آقای کواکبیان است، اظهار کرد: ساعاتی بعد از اطلاع از این اقدام وزارت امور خارجه سفیر اردن را به وزارت خارجه احضار کرد و ضمن اعتراض شدید، خواستار پاسخ دولت اردن به این مساله شد. به فاصله کوتاهی نماینده جمهوری اسلامی در عمان به وزارت خارجه اردن دعوت شد و در آنجا اعلام شد دولت اردن گروه منافقین را یک گروهک تروریستی می‌‌‌‌‌داند و به لحاظ رسمی هیچ حمایتی از آنها نمیکند و اقدام نمایندگان مجلس‌شان هم اقدامی سخیف بوده و مورد تایید دولت نیست.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: رییس مجلس اردن در یک موضعگیری اعلام کرد که مجلس اردن چنین اقدامی را تایید نمیکند و این حرکت سخیفی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: من در جلسهای که در کمیسیون خدمت اعضای کمیسیون و نماینده سوال کننده بودم در مورد اینکه دیپلماسی کشور چه اقدامی‌‌‌‌‌را انجام داده جزییاتش را شرح دادم و مجموعه اقدامات را عنوان کردم.
متکی گفت: حاصل این اقدامات این بود که روزنامه‌‌‌‌های مستقل اردن این برخورد را برخورد نادرستی قلمداد کردند. رییس مجلس اردن اقدام به موضعگیری کرد. وزیر خارجه اردن در اجلاس غیر متعهدها به تهران آمد و در یک ملاقات جداگانه اعلام کرد ما تحت هیچ شرایطی این گروه را به رسمیت نمی‌‌‌‌‌شناسیم.وزیر امور خارجه یادآور شد: خانمی که آتش بیار معرکه بود در انتخابات اخیر هیات رییسه مجلس اردن موفق نشد کرسی نیابت مجلس را داشته باشد.
وی افزود: مجموعه پیگیری‌‌‌‌هایی که صورت گرفته با اعلام مواضع رسمی‌‌‌‌‌اردن گویای توفیق دیپلماسی کشور ما است. حداقل چهار مورد در سطح وزرای خارجه دیدار صورت گرفت.
متکی یادآور شد: در موضوع منافقین در عراق، آمریکایی‌‌‌ها و رژیم صدام اینها را در عراق ماوا دادند و امکانات در اختیارشان قرار دادند.
وزیر امور خارجه گفت: در اجلاس غیر متعهدها در تهران آقای هوشیار زیباری اعلام کرد ما با آمریکایی‌‌‌ها نهایی کردیم و این پادگان اشرف در عراق قرار نگیرد.وی افزود: ما امیدواریم به زودی این تصمیم عملیاتی شود و دولت عراق هم در تلاش برای اجرای این تصمیم است.
متکی تصریح کرد: در مورد اصل سوال ما از لحظه وقوع این حادثه به صورت جدی پیگیر این مساله بودیم و نهایتا در افکار عمومی‌‌‌‌‌اردن هم نادرستی این اقدام مشخص شد.مصطفی کواکبیان پس از سخنان وزیر گفت: روابط بین‌‌‌المللی مبتنی بر معادلات قدرت بین‌‌‌المللی است. ما اگر قدرتمند عمل می‌‌‌‌‌کردیم، نمایندگان اردن هرگز به خودشان چنین اجازهای را نمیدادند. ما چه میزانی از اقتدار را به رخ آنها کشیده‌ایم تا آنها چنین جراتی نکنند؟
وی افزود: در عرصه روابط بین‌الملل ما باید معادلات قدرت را بشناسیم.این گزارش می‌‌‌‌‌افزاید: منوچهر متکی در ادامه اظهار داشت: ما به محض مواجه شدن با این مساله، برخورد اساسی، منطقی و اصولی کردیم و نتیجه آن را به صورت نسبی گرفتیم.وی افزود: ما در پرونده کاریمان با اردن این موضوع را کماکان در دستور داریم.
در نهایت اما مصطفی کواکبیان از پاسخ وزیر قانع نشد و سوال برای بررسی‌‌‌‌های بیشتر به کمیسیون ارجاع شد.
ارسال نظر