دنیای‌اقتصاد- وزیران خارجه هشت کشور صنعتی جهان موسوم به جی هشت این بار در بریتانیا گرد هم آمدند و درباره موضوعات مختلف بین‌المللی از بحران سوریه و کره‌شمالی گرفته تا موضوع هسته‌ای ایران با یکدیگر به رایزنی پرداختند. موضوعاتی که حاصل آن در بیانیه پایانی این اجلاس هم منعکس شد. این وزیران دربخشی از بیانیه خود نگرانی‌شان را از فقدان پیشرفت در دور اخیر مذاکرات ایران و گروه 1+5 ابراز کردند. دنیای‌اقتصاد- وزیران خارجه هشت کشور صنعتی جهان موسوم به جی هشت این بار در بریتانیا گرد هم آمدند و درباره موضوعات مختلف بین‌المللی از بحران سوریه و کره‌شمالی گرفته تا موضوع هسته‌ای ایران با یکدیگر به رایزنی پرداختند. موضوعاتی که حاصل آن در بیانیه پایانی این اجلاس هم منعکس شد. این وزیران دربخشی از بیانیه خود نگرانی‌شان را از فقدان پیشرفت در دور اخیر مذاکرات ایران و گروه 1+5 ابراز کردند.

اگرچه خبرگزاری رویترز قبلا خبر داده بود به دلیل آنکه تمام اعضای گروه 1+5 به غیر از چین در این گروه عضو هستند؛ بنابراین در جریان برگزاری این اجلاس پیشنهادهای ایران در مذاکرات آلماتی هم مورد بحث قرار خواهد گرفت. موضوعی که اگر هم انجام گرفته باشد تاکنون خبری از آن به بیرون درز پیدا نکرده است. تنها وزیر خارجه بریتانیا و آلمان به اظهارات شخصی خود درباره مذاکرات آلماتی پرداختند. آنها اگرچه معتقدند که پنجره دیپلماسی برای برنامه هسته‌ای ایران باز است، اما می‌گویند که این پنجره تا ابد باز نخواهد ماند. علاوه بر این برخی از اعضای این گروه نظیر وزیر خارجه آلمان هم بر موضوع ورود طرفین به جزئیات پیشنهادهای ایران و گروه 1+5 هم تاکید کرده است. مساله‌ای که ایران آن را ازجمله نکات مثبت آلماتی دو قلمداد می‌کند و همین موضوع را نقطه عطف این دور از مذاکرات می‌داند. هرچند که از دل این ورود به پیشنهاد‌ها هنور توافقی استخراج نشده است، اما معاون سعید جلیلی یعنی علی باقری معتقد است که اشکال کار در این است که اعضای مذاکره کننده با ایران از توانایی لازم برای تصمیم‌گیری در جریان برگزاری مذاکرات برخوردار نیستند. او می‌گوید که توپ اکنون در زمین 1+5 است. با این حال برخی اعضای 1+5 مدعی هستند که این ایران است که گامی جدی را برای حصول پیشرفت برنداشته است.

در راستای همین ادعا هم، ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا در حاشیه نشست اجلاس جی 8 در سخنانی مشابه اظهارات اخیر جان کری وزیر خارجه ایالات متحده مدعی شده است که پنجره فرصت برای ایران تا ابد باز نخواهد ماند. به گزارش سایت خبری تابناک به نقل از خبرگزاری ترند، ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس که در حاشیه نشست گروه هشت کشور صنعتی (G8) سخن می‌گفته، اظهار کرد برخی دیگر از وزرای خارجه حاضر در این نشست نیز بر سر این موضوع با انگلیس اتفاق نظر دارند. به ادعای وی، موضع ایران در مذاکرات هسته ای، کمتر از آن چیزی است که برای حصول پیشرفت و برداشتن گامی رو به جلو مورد نیاز است. همچنین، به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از شبکه «آی‌تی‌وی»، وزیر خارجه انگلیس گفت نیمه دوم 2013، «برای حل بحران هسته‌ای ایران بسیار مهم است وایران در نیمه دوم 2013 باید نشان دهد که واقعا به آنچه که می‌گوید اعتقاد دارد. این موضع بریتانیا البته در بیانیه پایانی وزیران خارجه هشت کشور صنعتی جهان هم به نوعی تکرار شد.

هرچند که وزیر خارجه آلمان در گفت‌وگویی با مواضعی ملایم‌تر به ابراز نظر درباره مذاکرات آلماتی پرداخت. به گزارش خبرگزاری مهر، «گیدو وستروله»، در گفت‌وگوی مفصل خود با روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه» در پاسخ به این پرسش که مساله کره چه درس‌هایی را به ما درباره مناقشات اتمی با تهران می‌دهد، اظهار کرد: شرایط در این دو کشور بسیار متفاوت است. آنچه به ایران مربوط می‌شود و مذاکرات اخیر در آلماتی نشان داد این است که اختلاف نظرها بین طرفین هنوز خیلی زیاد است. با این حال درباره این موضوع هرگز تا این حد گسترده بحث نشده است. وستروله در ادامه خاطر نشان کرد که من اعتقاد دارم که یک راه حل دیپلماتیک با ایران بدون هیچ تغییری امکان‌پذیر است. مساله این است که ما از نظر زمانی و محتوایی با ایران پل‌هایی را بسازیم که یک راه‌حل دیپلماتیک را امکان‌پذیر کند.

برخلاف وستروله، چاک هیگل اما برنامه هسته‌ای ایران و کره‌شمالی را با هم قابل مقایسه دانسته است. به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه واشنگتن پست، هیگل گفت که اگر چه معتقد نیست کره شمالی یا ایران بتوانند با یک موشک دور برد یا یک سلاح کشتار جمعی آمریکا را هدف قرار دهند، این احتمال را که این دو کشور بتوانند به تدریج به این توانایی دست یابند، منتفی ندانست.

لغو تحریم‌ها هدف اصلی گفت‌وگو‌ها قرار گیرد

به‌رغم اظهارات متفاوت برخی از اعضای گروه ۱+۵ در جریان اجلاس جی هشت، علی باقری معاون سعید جلیلی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری علاوه بر تشریح آنچه در آلماتی‌دو اتفاق افتاد، هدف اصلی گفت‌وگو‌های ایران و ۱+۵ را رفع کامل تحریم‌ها دانسته که می‌تواند بر اساس آمادگی طرف مقابل این هدف گام به گام صورت گیرد. به گزارش ایسنا، علی باقری، عضو تیم مذاکره‌کننده ایران با ۱+۵ در پاسخ به اینکه آیا زمان مشخصی برای گفت‌وگوهای بعدی یا گفت‌وگوهای کارشناسی در «آلماتی ۲» مشخص شد یا روی آن بحث شد، اظهار کرد: در این نشست به آنها اعلام کردیم که حاضریم در سطوح مختلف گفت‌وگو کنیم تا توافق را تسهیل کنیم. جلیلی پیشنهاد برگزاری نشست کارشناسی داد. آنها گفتند اصل نشست کارشناسی خوب است؛ اما باید در عرصه سیاسی تصمیم بگیریم که به چه نحو وارد عرصه چانه‌زنی درباره مابه‌ازاها شویم و جلیلی گفت که عرصه سیاسی همین جاست و حاضریم همین الان بحث کنیم که آنها کمی جا خوردند و انتظار نداشتند که ما این آمادگی را داشته باشیم. بعد از اتمام جلسه نیز بنده با خانم اشمیت(معاون اشتون) صحبت کردم و گفتم حاضریم نشست کارشناسی قبل از جلسه سیاسی بعدی داشته باشیم با این حال خانم اشتون گفت که باید با وزیران خارجه شش کشور صحبت کند.

۱+۵ اختیارات لازم را ندارد

او در پاسخ به اینکه افکار عمومی انتظار دارد که مذاکرات به یک نتیجه برسد و حداقل زمان و مکان مذاکرات بعدی مشخص شود؛ اما این اتفاق در «آلماتی ۲» نیفتاد، گفت: دلیل اصلی این مساله نبود اختیارات لازم برای تصمیم‌گیری در طرف‌های ۱+۵ بود. آنها آمده بودند پیشنهاد تعدیل شده‌شان را به یک نتیجه برسانند. وقتی با استدلال و منطق ما روبه‌رو شدند به مشکل برخوردند؛ چرا که از یک طرف نمی‌توانستند جلسه را بر هم بزنند و از طرفی می‌دیدند که اگر بخواهند وارد بحث جدی شوند اختیارات لازم را ندارند؛ بنابراین آنها خودشان درخواست کردند که برای جمع‌بندی و مشورت با پایتخت‌های‌شان نیاز دارند و جلیلی هم پذیرفت. آنها می‌گفتند که شاید شما هم نیاز داشته باشید مشورت کنید که جلیلی گفت خیر، ما استدلال و منطق‌مان روشن است. باقری خاطرنشان کرد: در «آلماتی ۲» به نظر من از یک جهت نقطه عطف جدی صورت گرفت. اینکه طرف مقابل دید چاره‌ای جز وارد شدن به مذاکره جدی با ایران ندارد و اینکه صرف گذاشتن یک پیشنهاد روی میز نمی‌تواند چیزی را حل کند؛ هرچند که در روز اول مذاکرات «آلماتی ۲» تلاش کردند این کار را انجام دهند اما طرف ایرانی با منطق روشن و متکی بر مبنای حقوقی وارد شد و گفت که برخی از محورهای پیشنهادی آنها را می‌پذیرد؛ اما مشروط به اینکه مابه‌ازاهای متناسب با آن را ارائه کنند. طرف مقابل گفت که نظر ما این است که همه آنها با هم دیده شده و پذیرفته شود. ما به آنها گفتیم که برخی از پیشنهادهای شما اشکالات فنی دارد و برخی هم مغایر و ناقض حقوق ماست که اصلا وارد بحث درباره آنها نمی‌شویم. اگر می‌خواهید به طور کلی مساله حل شود آمادگی داریم اما شرطش این است که شما (۱+۵) درباره حق غنی‌سازی ما گام جدی و روشن بردارید. معاون دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان ادامه داد: جلیلی به آنها گفت که دو گزینه داریم؛ اول اینکه بر چند محوری که پیشنهاد آنها بوده است و ارائه مابه‌ازای متناسب اتفاق‌نظر کنیم؛ هر چند که این حرکت به نظر آنها کوچک و اندک باشد و دوم اینکه اساسا حرکتی صورت نگیرد. با این حال نظر ایران این است که حرکت ولو کوچک، صورت گیرد.

باقری خاطرنشان کرد: برخلاف اظهارات وزیر خارجه آمریکا، توپ در زمین ۱+۵ است. ما چارچوبی که می‌توانست دو طرف را به توافق برساند، ارائه کردیم و در آن چارچوب محورهای مورد‌پیشنهاد آنها هم قرار دارد؛ اما با این نکته که آنها باید مابه‌ازای متناسبش را که منجر به رفع موثر تحریم‌ها شود، ارائه کنند.