وزیر خارجه آلمان: اکنون بهترین زمان برای توافق نهایی است

گروه دیپلماسی: هفته گذشته مسقط پایتخت عمان، میزبان طرف‎های مذاکره‌کننده هسته‎ای بود و آخرین دور از مذاکرات میان جان کری، محمدجواد ظریف و کاترین اشتون و سپس نیز مذاکرات کارشناسی میان معاونان وزرای خارجه ایران و اعضای ۱+۵ در این کشور میانجی برگزار شد. اکنون در شرایطی که تنها هفت روز تا پایان مهلت تعیین‌شده برای رسیدن به توافق جامع باقی مانده است و بسیاری از گمانه‌زنی‌ها حول موضوع تمدید مجدد گفت‌وگوها است، خبرها از سفر یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان به تهران حکایت می‌کند. خبر سفر غیرمنتظره بن علوی به تهران در این شرایط این احتمال را تشدید کرده است که این مقام حامل پیامی مهم برای مقامات ایران با هدف باز شدن گره مذاکرات باشد. پیش‌تر وزیر خارجه عمان در جریان سوخت‌گیری هواپیمای وزیر خارجه آمریکا، دیداری یک ساعته و از پیش اعلام نشده نیز با جان کری داشت. این سفر بن علوی چه نتیجه‌بخش باشد چه نباشد، احتمالا آخرین نقش‌آفرینی این کشور همسایه در روند مذاکرات خواهد بود.

دهمین دور از مذاکرات هسته‎ای ایران و شش قدرت جهانی از روز سه‌شنبه و با ناهار کاری ظریف و اشتون در وین آغاز خواهد شد. قرار است دو طرف در این ناهار کاری به رایزنی بپردازند. در این دور از گفت‌وگوها که آخرین دور مذاکرات است طرفین گفت‌وگوهایی دو و چندجانبه را به‌منظور رفع اختلافات و حصول توافق‌نامه جامع انجام خواهند داد. وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ به همراه کاترین اشتون، مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا سوم آذرماه سال گذشته (۱۳۹۲) در شهر ژنو به توافقی تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» درخصوص برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند که این توافق‌نامه سی‌ام دی‌ماه وارد مرحله اجرا شد و بهمن‌ماه نیز مذاکرات جامع هسته‎ای برای دستیابی به یک توافق جامع آغاز شد که تاکنون شهر وین میزبان هفت دور این مذاکرات بوده و یک دور نیز در نیویورک و آخرین دور (نهمین دور) نیز هفته گذشته در شهر مسقط پایتخت عمان برگزار شد.

ایران ثابت کند به‌دنبال سلاح هسته‎ای نیست

همزمان با روزهای پایانی مذاکرات هسته‏ای، مقام‎های غربی اظهارنظرهایی را مطرح می‎کنند که با روح مذاکرات سازگار نیست. در حالی که گزارش‌های آژانس همواره بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تاکید داشته است، نخست‌وزیر بریتانیا مدعی شد ایران باید ثابت کند به‌دنبال دستیابی به ظرفیت تولید سلاح هسته‌ای نیست. به گزارش «ایسنا» و به نقل از خبرگزاری رویترز، دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا روز گذشته در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در حاشیه اجلاس گروه بیست گفت:‌ «اگر ایران خواهان لغو تحریم‌های بین‌المللی است باید ثابت کند که در فعالیت‌های هسته‌ای‌اش مسیر نظامی را طی نمی‌کند.»

بهترین زمان برای توافق

در کنار این سخنان منفی در آستانه مذاکرات، وزیر امور خارجه آلمان روز گذشته در گفت‌و‌گو با روزنامه دی ولت آلمان گفت: «اکنون بهترین زمان ممکن برای توافق نهایی است و همه ما باید برای استفاده از این فرصت تلاش کنیم.»

فرانک والتر اشتاین مایر در پاسخ به اینکه آیا مذاکرات تا ۲۴ نوامبر به توافق منجر خواهد شد، افزود: «همه ما باید برای رسیدن به توافق جامع تا ۲۴ نوامبر تلاش کنیم.» او در مورد احتمال تمدید مذاکرات بعد از ۲۴ نوامبر نیز گفت: «مساله مطرح در مورد تمدید احتمالی این است که باید به تمدید دوباره مذاکرات قانع شویم؛ زیرا دستیابی به توافق راحت‌تر خواهد بود.» اشتاین مایر ادامه داد: «واقعیت امر این است که در یک سال اخیر مذاکرات مثبت و سازنده بسیار خوبی داشته‎ایم و پیشرفت‎ها بیشتر از مذاکرات در ۹ سال قبل از آن بوده است.» وزیر امور خارجه آلمان در پایان اضافه کرد: «هدف اصلی ما از مذاکرات این است که اطمینان حاصل کنیم ایران از برنامه هسته‌ای خود استفاده نظامی نخواهد کرد.» این سخنان اشتاین مایر در حالی مطرح می‎شود که به گزارش روزنامه اورشلیم بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی تلاش خود را به کار گرفته است تا وزیر خارجه آلمان را که در سفر به سرزمین‎های اشغالی به‌سر می‎برد، از امضای توافق با ایران بازدارد. باوجودی‌که ایران همواره تاکید داشته فعالیت‌های هسته‌ای‌اش ماهیت کاملا صلح‌آمیز دارد، غرب به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی ایران را به تلاش برای دستیابی به ظرفیت تولید سلاح هسته‌ای متهم می‌کند.

نیویورک تایمز: نباید فرصت توافق از دست برود

این روزها در اغلب روزنامه‏های انگلیسی زبان، ستون‎هایی به مقالات و تحلیل‌هایی راجع به روند مذاکرات و پیش‌بینی آینده گفت‌وگوها اختصاص یافته است. در همین رابطه روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی با اشاره به فرصت کم باقیمانده تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر برای حصول توافق هسته‌ای‌ نهایی نوشت: «نباید فرصت‌ها برای رسیدن به راه‌حل جامع از دست برود.» به گزارش «ایسنا»، روزنامه نیویورک تایمز در ادامه نوشت: «ایران و قدرت‌های جهانی پس از یک سال تلاش دیپلماتیک اکنون با ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر برای رسیدن به راه‌حل نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌ها علیه این کشور روبه‌رو هستند. اگرچه مذاکرات آتی آخرین فرصت برای دستیابی به این نتیجه محسوب می‌شود به نظر می‌آید رایزنی‌های هفته گذشته در عمان پیشرفت محسوسی نداشت. این امر احتمال تمدید مذاکرات را افزایش می‌دهد.» نیویورک تایمز همچنین نوشت: «به هر طریقی این وضعیت باید حفظ شود و فرصت‌ها برای دستیابی به یک توافق جامع باید زنده نگه داشته شود چون هر اتفاق دیگری غیر از این یک تراژدی خواهد بود.»

چشم‌انداز مذاکرات وین روشن نیست

از سوی دیگر رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که با توجه به زیاده خواهی آمریکا در مذاکرات عمان، چشم‌انداز روشنی در پیش نیست. به گزارش خبرگزاری تسنیم، علاء‌الدین بروجردی روز یکشنبه در مصاحبه با العالم، درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ و نزدیک شدن این مذاکرات به مرحله حساس و میزان احتمال توافق نهایی گفت: «با توجه به زیاده خواهی آمریکا در مذاکرات عمان چشم‌انداز روشنی در پیش نیست، اما در عین حال این اراده هم در دو طرف وجود دارد که این مذاکرات در وین یک خروجی داشته باشد.» بروجردی ادامه داد: «تحقیق و توسعه و تولید سانتریفیوژهای نسل جدید را با موفقیت پشت‌سر گذاشتیم و درشرایط کنونی IR۵ را تزریق گاز کردیم و این نشان می‌دهد که ایران بدون توافقی که بخواهد محدود حرکت کند، کاملا این توانایی را دارد که گام‌های بلندی را بردارد.»

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در رابطه با احتمال تمدید مذاکرات گفت: «ظرف یکی، دو روز اخیر غرب پیشنهادهایی را مطرح کرده است که کار به‌گونه‌ای تمدید شود و فرصت بیشتری برای مذاکره در اختیار طرفین قرار بگیرد؛ بنابراین فعلا گزینه‌های متعددی مطرح است که پایان یافتن مذاکرات و بازگشت به خانه اول قطعا قوی‌ترین احتمال نیست؛ زیرا گزینه‌های دیگر هم مطرح است و به نحوه پیشرفت کار در وین بستگی دارد.» او افزود: «به نظر می‌رسد که یکی از پیشنهادهای آنان در وین همین نکته است که کار به‌صورت نهایی قفل نشود و استمرار داشته باشد.» بروجردی درخصوص احتمال مطرح کردن طرح تمدید مذاکرات و موضع ایران در این خصوص گفت: «باید ببینیم چارچوب این تمدید چگونه خواهد بود و ما هم در مقابل چنین پیشنهادی، پیشنهادهای متقابلی را خواهیم داشت.»

بروجردی درخصوص پیشنهاد انتقال ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده ۵ درصد ایران به روسیه، با تاکید بر اینکه این پیشنهاد جزو پیشنهادهای مطرح شده بود که جزو خطوط قرمز ایران است، ادامه داد: «وقتی که مجموعه ذخایر ما تحت نظارت آژانس است و کاملا کنترل شده است این نگرانی از همان بدگمانی‌های غیرمنطقی و غیرقابل قبول است که آنها اگر اعتماد ندارند برای چه مذاکره می‎کنند.» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با تاکید بر ضرورت تصویب هر گونه توافق هسته‎ای به‌دست‌آمده با کشورهای ۱+۵ در مجلس شورای اسلامی، این موضوع را مطابق اصل ۷۷ قانون اساسی دانست که یکی از محورهای اصلی کار مجلس است. او همچنین گفت در صورت توافق، موضوع پروتکل الحاقی در مجلس بررسی خواهد شد.

تصمیم‌گیری راجع به مذاکرات در سطح کلان نظام است

در همین حال روز گذشته حسام الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور به اظهارات برخی نمایندگان مبنی‌بر اینکه توافق هسته‌ای باید در مجلس به تصویب نمایندگان برسد پاسخ داد. او در گفت‌وگو با خبرگزاری نسیم، در رابطه با مساله تایید توافق توسط مجلس، گفت: «مساله مذاکرات هسته‌ای چیزی است که در سطح کلان نظام مطرح می‌شود.» آشنا در همین زمینه یادآور شد: «در مورد مذاکرات هسته‌ای هرچه در سطح کلان نظام مصلحت دیده شود همان انجام می‌شود و روشن است که هدایت این مذاکرات با مقام معظم رهبری، مدیریت آن با رئیس‌جمهور و اجرای آن با وزارت خارجه است. بنابراین وقتی ما در این سطح داریم صحبت می‌کنیم و طراحی می‌کنیم تشخیص اینکه چه چیزی نیاز به مصوبه مجلس دارد یا به مصوبه آن نیاز ندارد نه در حد تعدادی از نمایندگان مجلس است نه در حد رسانه‌ها و نه در حد دلواپسان است؛ بلکه در حد کسانی است که هدایت، طراحی مدیریت و اجرای آن را برعهده دارند.»