گروه دیپلماسی: استاد روابط بین‌الملل گفت: «مکانیزم بحث‌هایی که مربوط به راستی‌آزمایی می‌شود، دلبخواه نیست بلکه آژانس نیز چارچوب و مکانیزمی دارد.»

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ «محمدکاظم سجادپور» استاد روابط بین‌الملل و «توکل حبیب‌زاده» استاد حقوق بین‌الملل در گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه شب ۱۸ خرداد ماه به بررسی موضوع واژه‌های حقوقی مذاکرات هسته‌ای پرداختند.

در ابتدای این برنامه سجادپور درخصوص قطعنامه‌های شورای امنیت گفت: «به‌رغم این موضوع آن چیزی که قطعی و مسلم است و با سرعت بیشتر از بقیه انجام می‌گیرد قطعنامه شورای امنیت است که این موضوع یک نقطه عطف است، چرا که ما موردی نداریم که کشوری ذیل فصل ۷ منشور ملل متحد توسط شورای امنیت تحریم شود و به این سبک یعنی با تصویب قطعنامه از سوی شورای امنیت از زیر بار تحریم‌ها درآید و این یک مورد بسیار نادر در رفع تحریم‌های بین‌المللی است.»

در ادامه گفت‌وگو حبیب‌زاده استاد حقوق بین‌الملل نیز گفت: «مسلما در اینکه فضای تحریم با این مذاکرات شکسته شده تردیدی نیست اما هزینه‌هایی که ما قرار است در نتیجه مذاکرات بدهیم به قدری بیشتر است که ما نمی‌توانیم صرفا به شکسته شدن فضای تحریم اکتفا کنیم.» او ادامه داد: «ما باید از این مذاکرات به نتایج ملموسی درخصوص فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای‌مان و همچنین درخصوص لغو تحریم‌های ظالمانه‌ای که علیه ما صورت گرفته برسیم.»

این استاد حقوق بین‌الملل با بیان اینکه سندی که هم اکنون پیش روی ما قرار دارد که براساس آن می‌توانیم اظهار نظر کنیم بیانیه لوزان است، گفت: «درخصوص قطعنامه‌های شورای امنیت باید گفت که وقتی در چارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد قطعنامه‌ای توسط شورای امنیت تصویب می‌شود لغو آن به راحتی امکان‌پذیر نیست بنابراین خود این موضوع نکته مثبتی در روند مذاکرات است.»

او در ادامه به بندی از بیانیه لوزان اشاره کرد و گفت: «یک بندی در بیانیه لوزان وجود دارد که مربوط به قطعنامه جدید شورای امنیت است که در آن جمله نگران‌کننده‌ای وجود دارد که گفته در این قطعنامه جدید یکسری اقدامات محدودیت‌سازی که توافق شده است برای دوره زمانی مشخصی درج خواهد شد که در اینجا ابهامات زیادی ایجاد شده که این اقدامات محدودیت‌ساز چه اقداماتی خواهد بود.»

سجادپور با اشاره به اینکه این مذاکرات در مورد مسائل هسته‌ای است، گفت: «از سال ۱۹۸۰ آمریکا، ایران را در لیست تحریم‌های مختلف خود قرار داده است.» او با اشاره به اینکه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای چارچوب و دستورالعمل مشخصی برای مذاکره دارد، تاکید کرد: «همه مذاکرات بر اساس قطعنامه‌های صادر شده از سوی شورای امنیت است.»


بیانیه لوزان حقوقی نیست


سجادپور با بیان اینکه فضاشناسی بحث تحریم حائز اهمیت است، با اشاره به اینکه این مذاکرات چندجانبه است؛ افزود: «این مذاکرات از مثلث سه ضلعی تشکیل شده که یک بعد آن تکنولوژی هسته‌ای است و می‌گوید صلح‌آمیز از این تکنولوژی باید استفاده کرد.» سجادپور با اشاره به اینکه تکنولوژی بعد مهم مساله است، گفت: «ضلع دوم سیاست بین‌المللی به حساب می‌آید بنابراین این دعوا، دعوای سیاسی محسوب می‌شود.»


راستی‌آزمایی آژانس مشکل‌ساز خواهد بود


در ادامه حبیب‌زاده استاد حقوق بین‌الملل تاکید کرد: «وقتی ما موافقت‌نامه احتمالی با ۱+۵ را به راستی‌آزمایی آژانس گره می‌زنیم مشکل ایجاد خواهد شد، بنابراین باید این موضوعات در مذاکرات به دقت مورد بررسی قرار گیرند.» در ادامه این گفت‌وگو سجادپور نیز با بیان اینکه بحث پی ام دی یک بحث سیاسی است، گفت: «علت اینکه طرف غربی با ایران وارد مذاکره شد و حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناخت قدرت هسته‌ای ایران و قدرت منطقه‌ای ماست.»

در ادامه اظهارات سجادپور، حبیب‌زاده نیز با بیان اینکه فعالیت‌هایی که ما در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای داشتیم، نشان‌دهنده توان ملی و اوج قدرت جمهوری اسلامی ایران است و با توجه به این موضوع باید سندی را ترسیم کنیم که آن سند دقیق باشد.

او در ادامه به عملکرد آژانس اشاره کرد و گفت: «تجربه برخورد آژانس با ما نشان می‌دهد که ما نمی‌توانیم به رفتار آژانس اعتماد داشته باشیم.»

حبیب‌زاده با بیان اینکه آژانس یک سازمان کاملا فنی است، ادامه داد: «قرار نبود آژانس یک سازمان سیاسی باشد اما در مورد ما این سازمان یک سازمان سیاسی شده ضمن اینکه با این اقدام خود رفته رفته اعتبار خود را نیز زیر سوال می‌برد.» این استاد حقوق بین‌الملل یادآور شد: «بحث نظارتی که در این چارچوب و در قالب موافقت‌نامه احتمالی پذیرفته می‌شود فراتر از پروتکل الحاقی است در صورتی که نباید در مورد ایران نگاه ویژه‌ای صورت گیرد.»


مکانیزم راستی‌آزمایی دلبخواه نیست


در ادامه گفت‌وگو سجادپور با اشاره به موضوع راستی‌آزمایی آژانس گفت: «مکانیزم بحث‌هایی که مربوط به راستی‌آزمایی می‌شود، دلبخواه نیست بلکه آژانس نیز چارچوب و مکانیزمی دارد، اصل توافق، آژانس نیست بلکه آژانس ابزاری برای این زمینه است.»

او ادامه داد: «اینکه آیا آژانس راستی‌آزمایی خواهد کرد یا خیر هیچ کس نمی‌تواند به صراحت در این باره نظر دهد، چرا که این امر بستگی به ده‌ها فاکتور دیگر دارد.»

این استاد روابط بین‌الملل با بیان اینکه مذاکرات براساس پذیرش پروتکل الحاقی در حال انجام است، افزود: «بر اساس پروتکل الحاقی این‌گونه نیست که آژانس بخواهد هر دقیقه از یک مرکز نظامی ما بازدید کند به‌طوری که ایران ۱۷ سال است که عضو کنوانسیون منع اشاعه سلاح‌های شیمیایی است و در عمل آن را نیز اجرا می‌کند که عضویت در این کنوانسیون نیز بازرسی‌های سرزده‌ای را می‌طلبد اما تاکنون بازرسی صورت نگرفته که براساس آن، آنها سراغ یکسری از تاسیسات حیاتی نظامی ما آمده باشند.»