اگر به لابی هتل‌های گران قیمت تهران نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که این روزها هتل‌های تهران شاهد ورود و خروج بسیاری از هیات‌های تجاری از کشور‌های مختلف هستند. شش ماه پیش تنها تجار چینی به ایران می‌آمدند، اما اکنون تجار غربی برای انعقاد قرارداد‌های تجاری به تهران سرازیر شده‌اند. اولین گروه اقتصادی از کشور آلمان بوده است. زیگمار گابریل، معاون صدراعظم آلمان و هیات‌های تجاری این کشور پس از توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی به ایران آمدند.


در هاوانا نیز هتل‌ها شلوغ هستند. حتی قبل از بازگشایی سفارتخانه‌های کوبا و آمریکا در 20 جولای، اکثر هتل‌های این کشور رزرو شده‌اند. از زمان ایجاد روابط حسنه بین کوبا و آمریکا، یک وکیل آمریکایی -کوبایی از سال گذشته تا‌کنون برای بهترین موکل‌های خود سفرهایی تجاری را به پایتخت کوبا ترتیب داده است. مدیران کسب‌و‌کار‌های آمریکایی مشتاق هستند تا بازار کوبا را از دست شرکت‌های کانادایی، اسپانیا و باقی کشورها بگیرند.


بازگشت دو کشور ایران و کوبا به بازار‌های جهانی که سال‌ها از تجارت با سایر کشور‌های دنیا به دور بوده‌اند برای شرکت‌های مشاوره‌ای بسیار مهم هستند از آنجا که این شرکت‌های مشاوره‌ای بازار‌های کشور خود را به خوبی می‌شناسند. شرکت ایلیا یک موسسه مشاوره اقتصادی در تهران است که به‌طور مشترک با آلمان اداره می‌شود، از آغاز سال میلادی هیچ شرکت خارجی به این موسسه مراجعه نکرده است، اما این در حالی است که از ماه آوریل این شرکت مشاوره‌ای نام ۱۸ شرکت خارجی را در لیست متقاضیان خود ثبت کرده‌اند. کوبا از شرکت‌های حقوقی آمریکا خواسته است تا کارشناسان آمریکایی در رسیدگی امور به کشور کوبا کمک کند. پدرو فریره، رئیس شرکت مشاور سرمایه‌گذاری اکرمن در این خصوص می‌گوید: «تلفن همراه من مدام زنگ می‌خورد.»


از طرفی، لغو تحریم‌های دو کشور ایران و کوبا ماه‌ها به طول خواهد کشید. حتی پس از آن نیز شرکت‌های خارجی با موانع بزرگی برای انجام کسب‌و‌کار در این دو کشور روبه‌رو خواهند بود چه برسد به آنکه این شرکت‌ها سود‌آوری داشته باشند. اقتصاد کوبا و ایران متفاوت است، کوبا کشوری نزدیک ایالت فلوریدا و ایران کشوری است قدرتمند در خاورمیانه با اقیانوسی از نفت. همچنین نوع تحریم‌ها نیز در این دو کشور متفاوت است. تحریم‌های وضع شده علیه کوبا منحصرا از سوی کشور آمریکاست و در مورد ایران تحریم‌ها از سوی آمریکا و دیگر کشورها وضع شده است. بانک‌های اروپایی و آسیایی که بدون تایید رسمی از سوی تحریم‌کنندگان ایران با ایران مبادله بازرگانی انجام می‌دهند در معرض خطر بسته شدن حساب‌های بانکی هستند.


اما در عین حال، کوبا و ایران یک نقطه مشترک دارند که این دو کشور به اندازه‌ای توسعه یافته‌اند که اقتصاد این دو کشور در اثر این موقعیت جدید، رونق می‌یابد. ایران به‌طور مشخص باید تلاش کند تا سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند. کشور‌های دیگری که تحت تحریم بوده‌اند نسبت به ایران اقتصادی نابسامان‌تر و جمعیتی با تحصیلات پایین‌تر داشته‌اند و در این خصوص گری هافبائر، رئیس موسسه پیترسون گفت: «کشور‌های دیگر نیز که تحت تحریم بوده‌اند نسبت به ایران از ظرفیت بالایی برای رشد اقتصادی برخوردار نبوده‌اند.»


با بزرگ‌تر شدن اقتصاد، فرصت‌ها در ایران بیشتر می‌شود. راکی انصاری، یک وکیل تجاری و تحلیلگر کسب و کار در تهران می‌گوید: «تعداد کمی از کشورها تا این حد نیازمند سرمایه‌گذاری فوری هستند.» ایران برای رهایی از رکود و استفاده از ظرفیت‌‌هایش به بیش از هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. ظرف 5 سال آینده ایران فقط به 230 تا 260 میلیارد دلار سرمایه در حوزه نفت و گاز احتیاج دارد تا بتواند زیرساخت‌های فرسوده خود را با تکنولوژی روز بازسازی کند. در بخش صنعت هوایی نیز ناوگان این کشور از انقلاب 57 به بعد به خوبی تجهیز نشده است و نیاز به صدها هواپیمای جدید دارد.


در حال حاضر علائم سبزی نیز دیده می‌شود و برخی از خارجیان برای سرمایه‌گذاری حضور یافته‌اند به‌عنوان مثال «دبنهامز»، فروشگاه بزرگ انگلیسی است که در قالب فروشگاه زنجیره‌ای در بریتانیا فعالیت می‌کند علاوه بر پوشاک، به عرضه محصولات الکتریکی و لوازم خانگی نیز می‌پردازد، اما ایران تنها در حوزه پوشاک فعال است و در این زمینه پوشاک خانم‌ها، آقایان و کودکان را دربر می‌گیرد. نمایندگی‌های «دبنهامز» بیش از یک‌سال پیش در ایران تاسیس شده و از اولین فروشگاه‌های جهان است که محصولاتش را در سایت اینترنتی آمازون به فروش می‌رساند. این شرکت در حال حاضر شعب متعددی در ایران و تهران دارد. شرکت هواپیما‌سازی بوئینگ پس از دور قبل کاهش تحریم‌ها در نوامبر ۲۰۱۳، تماس‌هایی برای مناقصه فروش لوازم یدکی در ایران برقرار کرده است و اخیرا، وب سایت مک دونالد، برای دایر کردن فروشگاه فست فود زنجیره‌ای فراخوان داده است.


با این حال در هر دو کشور اما، جوجه هنوز از تخم خارج نشده است چه رسد به آنکه به ناگت تبدیل شود. اگرچه دولت اوباما کوبا را از لیست «حامیان تروریسم» خود در آوریل حذف کرد، کاهش محدودیت در بانکداری آهسته بوده است. شرکت‌های مواد غذایی بزرگ منتظر ورود به کوبا هستند، اما تحریم بانک‌ها را از صدور اعتبار‌نامه به منظور ایجاد تحول ممنوع کرده است. بزرگ‌ترین مانع کنونی، فرآیند لغو تحریم امور مالی است زیرا حتی صنایع کشاورزی، پزشکی و مخابراتی کوبا اجازه تجارت با آمریکا را ندارند. به‌طور مشابه، حتی اگر توافق هسته‌ای ایران از کنگره آمریکا بگذرد، جمهوری اسلامی هنوز ملزم به اجرای 11 اقدام مربوطه به زیر بند‌های توافق است. اختلاف بر سر هر یک از آنها می‌تواند لگدی بر این دستاوردها باشد و این ترسی را برای صاحبان کسب و کار ایجاد می‌کند.بزرگ‌ترین‌ مانع رشد پس از تحریم‌ها مالکیت دولت‌های این دو کشور بر اکثر بخش‌های اقتصادی است. در ایران محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، این معامله هسته‌ای را به‌عنوان یک پیروزی به مجلس ارائه داده است. اما در پشت لبخند او مشکلات عدیده اقتصادی وجود دارد. ایران رتبه 130 را در رده‌بندی بانک جهانی برای سهولت کسب و کار دریافت کرده است. در ایران مرکز بین‌المللی حل اختلافات سرمایه‌گذاری وجود ندارد، خدمات داوری تجاری بانک جهانی اجرا نمی‌شود. تجدید نظر در قانون تجارت در مجلس ایران هنوز بررسی نشده است که همین مسائل باعث تردید سرمایه‌گذاران می‌شود. در نهایت تحلیل‌ها حاکی است که لغو تحریم‌ها درها را به روی سرمایه‌گذاران باز می‌کند، اما تنها در صورتی که دست‌اندر‌کاران در هاوانا و تهران خواهان اصلاحات اقتصادی باشند.